Ελλάδα

Μεγάλη Τετάρτη: Η τελετή του Νιπτήρος και η ακολουθία του Ευχελαίου το απόγευμα

Μεγάλη Τετάρτη: Η τελετή του Νιπτήρος και η ακολουθία του Ευχελαίου το απόγευμα Φωτογραφία: EUROKINISSI
Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής που μετανόησε, πίστεψε στον Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο.

Διανύουμε τα μέσα της Μεγάλης Εβδομάδας και σήμερα Μεγάλη Τετάρτη, η λειτουργία είναι αφιερωμένη στην μετάνοια και την προδοσία και την πορεία του Ιησού προς το Μυστικό Δείπνο και τη Σταύρωση. 

H Εκκλησία σήμερα αναφέρεται στην ιστορία της αμαρτωλής γυναίκα που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο.  Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ο Ιησούς προσκλήθηκε σε δείπνο στο σπίτι του Σίμωνος που ανήκε στην τάξη των Φαρισαίων. Στην πόλη βρισκόταν και μία πόρνη, που μόλις έμαθε ότι ο Ιησούς ήρθε στην πόλη, θέλησε να μάθει σε ποιο σπίτι ήταν προκειμένου να τον συναντήσει.

Ενώ ο Ιησούς έτρωγε και συζητούσε με τους υπόλοιπους παρεβρισκόμενους, μπήκε ξαφνικά στο σπίτι η γυναίκα, κρατώντας στα χέρια της αλαβάστρινο δοχείο γεμάτο με μύρο. Προχώρησε στο μέρος του Ιησού και αφού στάθηκε πίσω του, γονάτισε και άρχισε να κλαίει και να οδύρεται γοερά. Η γυναίκα άνοιξε το δοχείο και άρχισε να ρίχνει μύρο και να πλένει τα πόδια του Ιησού, ενώ ταυτόχρονα έπεφταν τα δάκρυα της, που έτρεχαν σαν ποτάμι από τα μάτια της. Αφού άδειασε το δοχείο ξέπλεξε τα μαλλιά της και σκούπισε με αυτά τα πόδια του Ιησού, ενώ τα φιλούσε αδιάκοπα.

Αμέσως ο Ιησούς γύρισε προς την γυναίκα και της είπε: «Σου συγχωρούνται οι αμαρτίες σου». Έπειτα όλοι οι παραβρισκόμενοι άρχισαν να διερωτώνται ποιος είναι αυτός που μπορεί να συγχωρέσει αμαρτίες και ο Χριστός γύρισε ξανά προς την γυναίκα και της είπε: «Η πίστη σου σε έσωσε, πήγαινε στο καλό».

Σήμερα τελείται ο Εσπερινός της Μεγάλης Πέμπτης και Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία ενώ το απόγευμα τελείται η Ακολουθία του Ευχελαίου και η τελετή του Νιπτήρος, που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης.

Το βασικό τροπάριο της ημέρας, «Ότε οι ένδοξοι μαθηταί», αποδίδεται στον Ρωμανό τον Μελωδό.

Το Ευχέλαιο

Κάθε Μεγάλη Τετάρτη σε όλες τις Εκκλησίες τελείται το Ευχέλαιο, μία ακολουθία για τη ψυχή και το σώμα κάθε ανθρώπου που ασθενεί, με σκοπό του ιερού μυστηρίου την ίαση της σωματικής νόσου. Η τέλεση του μυστηρίου γίνεται από επτά ιερείς, όσα και τα ευαγγελικά αναγνώσματα αλλά και οι ευχές που διαβάζονται. Μετά το τέλος του Ευχέλαιου, ο ιερέας βουτάει το βαμβάκι στο λάδι και χρίει όσους βρίσκονται εκεί, στο πρόσωπο και τα χέρια. Κάποιοι μάλιστα κρατάνε μαζί τους αυτό το βαμβάκι, ως φυλαχτό.

Η τελέτη του Νιπτήρος 

Μετά το Ευχέλαιο γίνεται η τελετή του Νιπτήρος - που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης - και που αναφέρεται σε τέσσερα γεγονότα: Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού Χριστό πριν την έναρξη του Μυστικού Δείπνου, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών και την προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή των Παθών του Χριστού. Η Τελετή του Νιπτήρος συχνά γίνεται σε αναπαράσταση, τόσο από του Ορθόδοξους όσο και τους Καθολικούς ιερείς. Στην Ελλάδα, η πιο γνωστή αναπαράσταση γίνεται με μεγάλη κατάνυξη στην Πατμο.