Οικονομία

Το ριζικό λίφτινγκ στα επιδόματα ΟΠΕΚΑ και οι δύο παράγοντες που τα βάζουν σε κίνδυνο

eurokinissi eurokinissi
Οι ριζικές αλλαγές που έρχονται στα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ το 2023 απειλούν με «ψαλίδι» μια σειρά κατηγορίες μέχρι σήμερα δικαιούχων.

Ριζικές αλλαγές στην καταβολή επιδομάτων από τον ΟΠΕΚΑ, αλλά και κίνδυνο για «ψαλίδι» σε μέχρι σήμερα δικαιούχους, φέρνει η νέα χρονιά.

Με προπληρωμένη κάρτα θα καταβάλλονται τα επιδόματα ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) από το 2023 σύμφωνα με πληροφορίες του Dnews. Σύμφωνα με πληροφορίες του Dnews οι συζητήσεις μεταξύ Υπουργείου Εργασίας, Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τις τράπεζες θα ολοκληρωθούν μέσα στο φθινόπωρο προκειμένου να γίνει ο διαγωνισμός για την ανάληψη του έργου.

Οι τράπεζες για να αναλάβουν τις νέες κάρτες και να τις μοιράσουν στους δικαιούχους θα λάβουν για τον πρώτο χρόνο της υλοποίησης του μέτρου, δηλαδή το 2023,10 εκ. Ευρώ.

Η λύση της προπληρωμένης κάρτας θα διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τη χρήση του επιδόματος, οποιασδήποτε κατηγορίας. Ο κάτοχος της κάρτας θα συναλλάσσεται άυλα, ηλεκτρονικά, μέσω e- shopping, e- banking και άλλες on line υπηρεσίες.

Παράλληλα εξετάζεται να υπάρχει όριο στα μετρητά που θα μπορούν να "σηκώσουν" οι δικαιούχοι των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ, π. ΟΑΕΔ.

Να σημειωθεί ότι το θέμα της προπληρωμένης κάρτας στα επιδόματα είχε θίξει η επιτροπή Πισσαρίδη η οποία ανέφερε ότι η διαφάνεια στην χορήγηση των επιδομάτων θα επιτευχθεί με την καταβολή των χρημάτων μέσω προπληρωμένων καρτών και όχι μέσω μετρητών.

Αυτό που εξετάζεται είναι ότι η πληρωμή της πλειονότητας των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) θα γίνεται με προπληρωμένες κάρτες, ενώ σήμερα μόνο το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (πρώην ΚΕΑ) πληρώνεται το μισό μέσω κάρτας και ο δικαιούχος μπορεί να κάνει ανάληψη μετρητών μόνο για το μισό ποσό

Όλα τα υπόλοιπα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ και τα επιδόματα ανεργίας της ΔΥΠΑ πληρώνονται μέσω κατάθεσης σε λογαριασμό του δικαιούχου και ο δικαιούχος μπορεί να "σηκώσει" όλο το ποσό.

Οι αλλαγές που θα γίνουν έχουν ως εξής:

  • Θα καθιερωθούν προπληρωμένες κάρτες και για τα άλλα σημαντικά προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, όπως το επίδομα τέκνου και το επίδομα για τη γέννηση,
  • Θα πληρώνονται με κάρτες τα βασικά επιδόματα ανεργίας της ΔΥΠΑ, π. ΟΑΕΔ
  • Θα καθιερωθούν όρια ανάληψης μετρητών για τις προπληρωμένες κάρτες και το ποσό που θα μένει πέραν του ορίου θα μπορεί να δαπανάται μόνο με ηλεκτρονικές πληρωμές, δηλαδή με αγορές μέσω POS, αγορές μέσω e-banking κ.α.
  • Θα δοθούν κίνητρα για τη χρήση των προπληρωμένων καρτών για συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες (όπως οι δαπάνες για τα παιδιά ή για τον τοκετό) και θα απαγορευθούν άλλες δαπάνες, όπως για τζόγο. Με αυτό τον τρόπο η προπληρωμένη κάρτα δεν θα επιτρέπει την συναλλαγή σε περίπτωση που ο δικαιούχος επιχειρεί να κάνει μία απαγορευμένη δαπάνη.

Ποια επιδόματα θα ενταχθούν σε προπληρωμένη κάρτα

  • Επίδομα Γέννας: Επικρατέστερο επίδομα για να μπει στην νέα λειτουργία – δηλαδή την πληρωμή μέσω προπληρωμένης κάρτας – είναι το επίδομα γέννας των 2.000 ευρώ που τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του 2020.
  • Με την κάρτα αυτή οι δικαιούχες μητέρες θα μπορούν να αγοράζουν οποιοδήποτε προϊόν τους χρειάζεται από οποιοδήποτε κατάστημα της χώρας με βρεφικά ή παιδικά είδη, αλλά δεν θα μπορούν να κάνουν ανάληψη ούτε ενός σεντ από αυτό, καθώς δεν θα αντιστοιχεί σε κάποιο τραπεζικό λογαριασμό τους.

Αντίθετα, με βάση το υφιστάμενο σύστημα, το ποσό των 2.000 ευρώ κατατίθεται σε έναν τραπεζικό λογαριασμό της μητέρας και αυτή μπορεί να κάνει άμεση ανάληψη ακόμα και όλου του ποσού μέσω του ΑΤΜ ή τραπεζικού υποκαταστήματος.

Επίδομα Παιδιού (Α21): Χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια από το πρώτο παιδί και το συνολικό ποσό καθορίζεται από τον αριθμό των εξαρτώμενων παιδιών και την κατηγορία του οικογενειακού εισοδήματος. Το ποσό του επιδόματος ανέρχεται σε 70 ή 42 ή 28 ευρώ για κάθε παιδί για το πρώτο και δεύτερο παιδί ανά μήνα, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και σε 140 ή 84 ή 56 από το τρίτο και για κάθε επόμενο παιδί, ανά μήνα.

Προνοιακά αναπηρικά – διατροφικά επιδόματα: Καταβάλλονται 10 προνοιακά αναπηρικά επιδόματα σε περίπου 163.000 δικαιούχους, μεταξύ άλλων επίδομα κίνησης, οικονομική ενίσχυση ατόμων με βαριά αναπηρία ή με βαριά νοητική υστέρηση ή κωφών και βαρήκοων ατόμων ή με αναπηρία όρασης κ.α.

Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων: Χορηγείται σε όσους δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν τον απαραίτητο για την συνταξιοδότηση ασφαλιστικό χρόνο και ανέρχεται σε 360 ευρώ.

Αγροτική εστία: Πρόγραμμα παροχής χρηματικών βοηθημάτων σε τρίτεκνες και πολύτεκνες αγρότισσες μητέρες συνταξιούχους ή ασφαλισμένες του e-ΕΦΚΑ (ΟΓΑ). Το πρόγραμμα αφορά στην καταβολή χρηματικού βοηθήματος ύψους 700 ευρώ σε 4.000 τρίτεκνες μητέρες και 1.000 ευρώ σε 1.000 πολύτεκνες μητέρες.

Επίδομα αναδοχής: Για κάθε παιδί που τοποθετείται σε αναδοχή χορηγείται στους ανάδοχους γονείς ή στο ίδιο μετά την ενηλικίωσή του, οικονομική ενίσχυση, για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών διαβίωσης του αναδεχόμενου ατόμου. Το ποσό που καταβάλλεται ξεκινάει από 325 ευρώ και κλιμακώνεται στα 375 ευρώ και πάνω για παιδιά με παθήσεις.

Ενίσχυση σε Οικογένειες Ορεινών και Μειονεκτικών Περιοχών: Το ποσό ξεκινάει από 300 έως 600 ευρώ με τη χρήση εισοδηματικών κριτηρίων.

Επίδομα ανεργίας: Διαμορφώνεται από 219 ευρώ έως 438 ευρώ το μήνα για έως ένα έτος, ανάλογα με το χρονικό διάστημα ασφάλισης του ανέργου και των αποδοχών του.

Ειδικό βοήθημα μετά τη λήξη της τακτικής ανεργίας

Ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στο μητρώο ανέργων

Επίδομα επίσχεσης

Ειδικό βοήθημα σε αποφυλακισθέντες

Ειδικό εποχικό βοήθημα

Βοήθημα μακροχρονίως ανέργων ύψους 200 ευρώ για έως 12 μήνες

Επίδομα αφερεγγυότητας εργοδότη

Επίδομα διαθεσιμότητας

Συνδέεται με τη σχολική πρόοδο τα επιδόματα Παιδιού Α21

Κόβονται τα επιδόματα Παιδιού Α21, ενοικίου και Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (π. ΚΕΑ) του ΟΠΕΚΑ, για 6 μήνες στους δικαιούχους που έχουν παιδιά και χθες δεν προήχθησαν στην επόμενη τάξη του σχολείου λόγω απουσιών που δεν σχετίζονται με την υγεία τους.

Ειδικότερα σύμφωνα με πληροφορίες του Dnews από τον Σεπτέμβριο τα εν λόγω επιδόματα του ΟΠΕΚΑ (επίδομα παιδιού, επίδομα ενοικίου, Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα) θα κοπούν στους συγκεκριμένους δικαιούχους καθώς πλέον είναι προϋπόθεση καταβολής η υποχρέωση φοίτησης των παιδιών των δικαιούχων στις σχολικές μονάδες, όπως και η συνέπεια των μαθητών στην υποχρεωτική εκπαίδευση, δηλαδή να περάσει στην επόμενη τάξη.

Ωστόσο εξαιρούνται από την προϋπόθεση της υποχρεωτικής φοίτησης οι απουσίες των μαθητών που οφείλονται σε λόγους συναρτώμενους με την υγεία τους. Η διασταύρωση της φοίτησης των παιδιών που είναι στην ηλικία της υποχρεωτικής εκπαίδευσης θα γίνεται αυτόματα μέσω πλατφόρμας myschool.

Δηλαδή από τον Σεπτέμβριο πλέον γίνονται αυτομάτως διασταυρώσεις, αν το παιδί θα έχει περάσει στην επόμενη τάξη η έχει μείνει στην προηγούμενη λόγω απουσιών η άλλων λόγων. Στις περιπτώσεις που το νοικοκυριό περιλαμβάνει ανήλικα μέλη, για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησης στην υποχρεωτική εκπαίδευση, απαιτείται αφενός η εγγραφή τους στο σχολείο για το τρέχον σχολικό έτος και αφετέρου η επαρκής φοίτησή τους για το αμέσως προηγούμενο σχολικό έτος.

Η τελευταία προϋπόθεση θεωρείται ότι συντρέχει, όταν το ανήλικο μέλος δεν υποχρεούται να επαναλάβει την ίδια τάξη λόγω του αριθμού των απουσιών του.

Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης της υποχρέωσης επαρκούς φοίτησης λόγω αδικαιολόγητων απουσιών το νοικοκυριό δύναται να επανυποβάλει αίτηση για το πρόγραμμα έξι μήνες μετά από τη διαπίστωσή της, υπό την προϋπόθεση της εγγραφής στο νέο σχολικό έτος.

Η αναστολή του δικαιώματος υποβολής αίτησης εφαρμόζεται μία φορά κατά τη διάρκεια του ίδιου σχολικού έτους.

Ήδη το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε εγκύκλιο και καλεί τους προϊσταμένους και τους διευθυντές των σχολικών μονάδων Α/θμιας Εκπαίδευσης να δηλώσουν στην πλατφόρμα Myschool τους μαθητές που δεν ολοκλήρωσαν τη φοίτηση τους και δεν προάγονται στην επόμενη τάξη.

Οι αντικειμενικές πετάνε δικαιούχους εκτός επιδομάτων

Μπροστά στον κίνδυνο της απώλειας επιδομάτων φέρνει αρκετούς ιδιοκτήτες η αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Σημειώνεται ότι το ύψος της αξίας της ακίνητης περιουσίας αποτελεί «ρυθμιστή» για την ένταξη δικαιούχων σε μια σειρά επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ (και όχι μόνο).

Ένα από τα βασικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί για τη χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, του στεγαστικού επιδόματος, του κοινωνικού τιμολογίου της ΔΕΗ, του επιδόματος θέρμανσης κ.ά. είναι το ύψος της ακίνητης περιουσίας.

Με τις νέες αντικειμενικές, λοιπόν, πολλά νοικοκυριά θα βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων καθώς θα χάσουν τις κοινωνικές ενισχύσεις που λαμβάνουν ή ακόμη χειρότερα να πληρώσουν και επιπλέον φόρο, χωρίς ουσιαστικά να έχει αλλάξει η περιουσία τους.

Εάν η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους, μετά την αύξησή της τιμής της αντικειμενικής, υπερβεί το ισχύον κατά περίπτωση όριο μέχρι το οποίο τούς αναγνωρίζεται το δικαίωμα είσπραξης διαφόρων κοινωνικών επιδομάτων και παροχών, τότε θα χάσουν τα δικαιώματα αυτά, ακόμη κι αν πληρούν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια.

Μετά τις αλλαγές στις αντικειμενικές σε κίνδυνο μπαίνουν:

- Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, για το οποίο λαμβάνεται υπόψη η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας η οποία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει στο σύνολο της τα 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.

- Το στεγαστικό επίδομα, για το οποίο η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού θα πρέπει να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος, με ανώτατο όριο τα 180.000 ευρώ.

- Το κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο της ΔΕΗ, για το οποίο η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, για οικογένειες ή άλλα πολυπρόσωπα νοικοκυριά το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και έως ανώτατο όριο τα 180.000 ευρώ.

- Το επίδομα θέρμανσης. Τα όρια αξίας της ακίνητης περιουσίας είναι 180.000 ευρώ για κάθε άγαμο και 300.000 ευρώ για έγγαμο δικαιούχο.

- Την έκπτωση (50%) στον ΕΝΦΙΑ. Δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος που η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του είναι μέχρι 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.