Όταν είχε ανακοινωθεί αρχικά η πρόθεση της πλειοψηφίας του ΣΥΡΙΖΑ (ή τουλάχιστον μέρους αυτής) να καταστεί η υποβολή Πόθεν Έσχες προϋπόθεση για την κατάθεση υποψηφιότητας στις εσωκομματικές εκλογές, δεν ήταν λίγοι όσοι έκριναν άστοχη την κίνηση. Κι αυτό για τέσσερις λόγους.
Πρώτον, από τα Πόθεν Έσχες σπανίως προκύπτει κάτι επιλήψιμο για τους υπόχρεους υποβολής του. Τα Πόθεν Έσχες συνήθως δεν είναι παρά μια παρουσίαση του «έσχες» με ένα θολό «πόθεν».
Δεύτερον, ένα κόμμα δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει τα δηλωθέντα στοιχεία. Μόνο οι κρατικές υπηρεσίες μπορούν να κάνουν τις αναγκαίες διασταυρώσεις,
Τρίτον, ένα χρόνο μετά την εκλογή και τρεις μήνες μετά τον τραγέλαφο του εξελόφυλλου που παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη ως Πόθεν Έσχες, το λογικό θα ήταν ο Κασσελάκης να έχει «καθαρίσει» τις όποιες εκκρεμότητές του.
Τέταρτον, ο Κασσελάκης θα μπορούσε να κάνει τη ρελάνς στην πλειοψηφία, παρουσιάζοντας κατευθείαν το Πόθεν Έσχες του, το οποίο σύμφωνα με δήλωσή του, έχει ήδη καταθέσει.
Το πολιτικά λογικό ήταν λοιπόν να θεωρηθεί άστοχη η απαίτηση του Πόθεν Έσχες.
Η βίαιη αντίδραση
Όμως όπως έχουμε πει πολλές φορές, το πολιτικά λογικό δύσκολα βρίσκει χώρο στον ΣΥΡΙΖΑ. Προς έκπληξη πολλών, η πλευρά Κασσελάκη αντέδρασε βίαια στην απαίτηση για Πόθεν Έσχες. Στην Κεντρική Επιτροπή του Σαββάτου οι κασσελίστας τοποθετήθηκαν με πάθος ενάντια στην προϋπόθεση της κατάθεσης Πόθεν Έσχες για την υποβολή υποψηφιότητας. Μετά την έγκριση της σχετικής τροπολογίας του Χρήστου Σπίρτζη με την οριακή πλειοψηφία 87-84, προκλήθηκε ένταση με τους κασσελίστας να φωνάζουν συνθήματα εναντίον της πλειοψηφίας. Σε δηλώσεις της η Νίνα Κασσιμάτη εμμέσως προανήγγειλε ότι οι κασσελίστας θα προσπαθήσουν στο συνέδριο να ακυρώσουν την απαίτηση για κατάθεση Πόθεν Έσχες.
Μάλιστα, οι κασσελίστας διακίνησαν το κείμενο γραμμής του λογιστή και μέλους της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννη Ρέππα, οποίος μεταξύ άλλων έγραψε: «Για να υποβάλει ένας πολίτης δήλωση Πόθεν Έσχες πρέπει να χαρακτηριστεί ως «υπόχρεος» από Δημόσια Αρχή. Κοινώς, δεν υποβάλει όποιος θέλει, όποτε θέλει τη σχετική δήλωση, και δεν νοείται ως υπόχρεος δήλωσης ο υποψήφιος Πρόεδρος κόμματος». Είναι χαρακτηριστικό ότι το κείμενο αντιμετωπίζει τη διαφάνεια ως τυπική νομική υποχρέωση και όχι ως ηθικό καθήκον ενός πολιτικού.
Από την αναπάντεχη βίαιη αντίδραση των κασσελίστας εύλογα γεννάται το ερώτημα: Τι ακριβώς φοβάται ο Στέφανος Κασσελάκης από το Πόθεν Έσχες;
Η δημοσιότητα, η δέσμευση, τα χρέη
Η απάντηση δεν είναι εύκολη γιατί η επιχειρηματική δραστηριότητα και η ακριβής περιουσιακή κατάσταση του Στέφανου Κασσελάκη είναι «τοπία στην ομίχλη». Ο ίδιος έχει πει κατά καιρούς πολλά και αντιφατικά. Το εξελόφυλλο που παρουσίασε ως Πόθεν Έσχες δεν μας διαφώτισε για πολλά πράγματα, εκτός του ότι φαίνεται να είναι λιγότερο πλούσιος από ό,τι είχε πει ό ίδιος. Να θυμίσουμε ακόμα ότι ο Κασσελάκης έχει παραδεχτεί ότι παραβίασε τον νόμο (που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ), αφού ήταν ιδιοκτήτης επιχείρησης με έδρα στο εξωτερικό, ενώ ήταν αρχηγός κόμματος.
Χωρίς να είμαστε σίγουροι για τίποτα, μπορούμε να κάνουμε εκτιμήσεις με βάση τα δεδομένα ενός Πόθεν Έσχες. Τα δεδομένα αυτά είναι τα εξής:
- Η δημοσιοποίηση ενός Πόθεν Έσχες δίνει λαβή στη δημοσιογραφική έρευνα για την ακρίβεια των κατατεθέντων στοιχείων καθώς και για τις ενδεχόμενες προεκτάσεις τους.
- Το Πόθεν Έσχες ενός πολιτικού αρχηγού περιλαμβάνει και τον/την συζυγό του.
- Στο Πόθεν Έσχες αναγράφονται και τα χρέη του προσώπου που κάνει τη δήλωση.
- Ένα Πόθεν Έσχες που δημοσιοποιείται σήμερα εκ των πραγμάτων θα γίνει μέτρο σύγκρισης για ανάλογες δηλώσεις στο μέλλον.
Ό,τι και αν συμβαίνει, το Πόθεν Έσχες του Κασσελάκη μετατρέπεται σε σοβαρό επίδικο της εσωκομματικής σύγκρουσης στον ΣΥΡΙΖΑ. Ένα επίδικο που μπορεί να πάρει εκρηκτικό χαρακτήρα.
