Και μόνο το γεγονός ότι η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, το απόγευμα (ώρα Ελλάδας) της Τρίτης, θα είναι η ενδέκατη από το 2019 θα μπορούσε να σηματοδοτεί κορύφωση ενός οργανωμένου πολιτικού διαλόγου με σκοπό την υπέρβαση του δόγματος της ακινησίας (ούτε λύση-ούτε κρίση) στο Αιγαίο.
Αλλά τίποτα δεν δείχνει ότι προετοιμάζεται κάτι σημαντικό. Αντίθετα, διαρροές από το Μέγαρο Μαξίμου κατεβάζουν εκ προοιμίου τον πήχη των προσδοκιών προδιαγράφοντας μια συνάντηση ρουτίνας προς επιβεβαίωση των ανοιχτών διαύλων, με το κυπριακό και το μεταναστευτικό στο επίκεντρο.
Το καλοκαίρι του 2023, μετά την άνετη επανεκλογή Ερντογάν με 52% και το 41% του Κ. Μητσοτάκη, υπήρχαν οι πολιτικές προϋποθέσεις, όχι απλώς για βήματα μπροστά, αλλά για άλμα.
Ο Κ. Μητσοτάκης έδειξε να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, ανοίγοντας μια σχετική δημόσια συζήτηση (με συνέντευξή του στο δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ). Είχε πει, τότε, συγκεκριμένα:
«Ο σκοπός μου είναι, ναι, να μπούμε στον πυρήνα της βασικής μας διαφοράς. Εφόσον καταφέρουμε να συμφωνήσουμε να πάμε στη Χάγη, ώστε το Διεθνές Δικαστήριο να επιληφθεί αυτής της μεγάλης εκκρεμότητας η οποία έρχεται εδώ και πολλές δεκαετίες. Αλλά προφανώς το να πάμε στη Χάγη δεν είναι μια απλή υπόθεση ούτε είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη». Είχε, μάλιστα, εξηγήσει ότι «το minimum όφελος της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, όσο εξελίσσεται ένας διάλογος σε κεντρικό πολιτικό και όχι σε αμιγώς υπηρεσιακό επίπεδο, θα είναι η παγίωση μιας κατάστασης νηνεμίας και σταθερότητας στο Αιγαίο και στον εναέριο χώρο. Ένα ευρύτερο moratorium, δηλαδή».
Μιλώντας για τη «βασική μας διαφορά», ο Κ. Μητσοτάκης αναφερόταν στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών (ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας) στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Και είχε προσπαθήσει να προετοιμάσει την κοινή γνώμη για επερχόμενο συμβιβασμό: «Οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί ενδεχομένως, ναι, να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις, οι οποίες μπορούν να αποτελούν την αφετηρία μιας διαπραγμάτευσης. Αλλά το ερώτημα είναι: θα μείνουμε με τη διαφορά αυτή ανεπίλυτη αν η ιστορία μάς προσφέρει μία ευκαιρία να τη λύσουμε; Προσέξτε, θα τη λύσουμε με όρους οι οποίοι θα είναι προφανώς συμβατοί με την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων. Και επειδή είμαστε ακόμα μακριά από αυτό το σενάριο, γιατί δεν είναι μια απόφαση που την παίρνω προφανώς μόνος μου, εάν ποτέ φτάναμε σε αυτό το σημείο, θα είχε μείζονα ρόλο να παίξει και η Βουλή και τα κόμματα».
Από τότε μέχρι τώρα δεν πέρασε απλώς ένας χρόνος, αλλά η εποχή της πολιτικής παντοδυναμίας Μητσοτάκη. Το 28% των ευρωεκλογών, κατά συγκλίνουσες εκτιμήσεις, δεν επιτρέπει στον πρωθυπουργό να πάρει τέτοιου είδους ρίσκα με δεδομένη την αναστάτωση στο εσωτερικό της ΝΔ και τους πρώην πρωθυπουργούς Αντ. Σαμαρά και Κ. Καραμανλή να καραδοκούν για να φυλάξουν Θερμοπύλες. Πολύ περισσότερο, όταν ούτε ο Ρ. Τ. Ερντογάν αισθάνεται αρκετά ασφαλής για να εγκαταλείψει μονομερείς διεκδικήσεις τις οποίες έχει εκπαιδευτεί να υποστηρίζει η τουρκική κοινή γνώμη.
Άλλωστε, η δυναμική που καταγράφεται δεξιά της ΝΔ οδηγεί το Μέγαρο Μαξίμου στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη ενός συνυποσχετικού για προσφυγή στη Χάγη. Η συγκυρία ευνοεί τους πανηγυρισμούς για τις γαλλικές φρεγάτες και όχι την εθνική συνεννόηση για μια υπέρβαση στα ελληνοτουρκικά.
