Άνετα βάζεις στοίχημα πως ο Δρ Τσαντ Μίρκιν, καθηγητής Χημείας στο πανεπιστήμιο Northwestern στο Ιλινόι και διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Νανοτεχνολογίας (International Institute for Nanotechnology, IIN)-του πρώτου ινστιτούτο του είδους του στις ΗΠΑ και ενός από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα νανοεπιστήμης στον κόσμο- είναι Έλληνας. Ο τρόπος που στέκεται-είναι και πανύψηλος-που μιλάει, που εκφράζεται δυνατά, που αντιδρά, που γελάει, τον κάνει να μη ξεχωρίζει καθόλου από τους Έλληνες.
«Ίσως επειδή έχω πολλούς Έλληνες συναδέλφους και φίλους και έχω επηρεαστεί!», σχολιάζει με χιούμορ, αναφέροντάς μου πρώτα από όλους τον φίλο του Έλληνα χημικό Μερκούρη Κανατζίδη, που ανέπτυξε τον πρώτο ανιχνευτή νετρονίων «τσέπης».
Με τον διακεκριμένο επιστήμονα που είναι επίσης καθηγητής Ιατρικής – Αιματολογίας/Ογκολογίας, Επιστήμης & Μηχανικής Υλικών, Βιοϊατρικής Μηχανικής και Χημικής & Βιολογικής Μηχανικής, συναντηθήκαμε στο Όσλο με αφορμή την απονομή των Βραβείων Kavli 2024 από τη Νορβηγική Ακαδημία Επιστημών και Γραμμάτων. Ο καθηγητής μοιράστηκε φέτος το Βραβείο Kavli 2024 στη Νανοεπιστήμη και μαζί το 1 εκατομμύριο δολάρια που το συνοδεύει, με τον καθηγητή Robert Langer του ΜΙΤ και τον Ελληνοαμερικανό διακεκριμένο καθηγητή και Πρόεδρο του Πανεπιστημίου του Σικάγο Paul Alivisatos, για «πρωτοποριακή εργασία ενσωμάτωσης σύνθετων υλικών νανοκλίμακας με βιολογική λειτουργία για βιοϊατρικές εφαρμογές».
Τα Βραβεία Kavli (που είναι ισάξια του Νόμπελ) τιμούν γυναίκες και άνδρες επιστήμονες για την εξαιρετική έρευνά τους στην αστροφυσική, την νανοεπιστήμη και την νευροεπιστήμη, που διευρύνει την κατανόησή μας για το “μεγάλο” (το Σύμπαν), το “μικρό” (το νανο-) και το “σύνθετο” (ο ανθρώπινος εγκέφαλος).
Ξεκλειδώνοντας την δύναμη των νανοϋλικών
Ο καθηγητής Μίρκιν έλαβε το διάσημο βραβείο για την πρωτοποριακή έμπνευση των αγκαθωτών στρογγυλών σωματιδίων, των σφαιρικών νουκλεϊκών οξέων (Spherical nucleic acids, SNAs). Πρόκειται για νανοδομές που περιέχουν έναν πυρήνα κολλοειδών νανοσωματιδίων και ένα κέλυφος με βραχέα, σφαιρικά κατανεμημένα συνθετικά ολιγονουκλεοτίδια (κλώνους DNA ή RNA), που τερματίζουν σε μια λειτουργική ομάδα για την σύνδεση τους στον πυρήνα, σε μια τρισδιάστατη σφαιρική γεωμετρία, την οποία εισήγαγε για πρώτη φορά το 1996 η ομάδα του Δρα Mirkin. Αυτή η πρωτοποριακή τρισδιάστατη αρχιτεκτονική προσδίδει πολλές από τις νέες χημικές, βιολογικές και φυσικές ιδιότητες των SNAs που τα καθιστούν σημαντικά στην βιοϊατρική και στην σύνθεση υλικών.
«Επαναπροσδιορίζοντας το σχέδιο της ζωής μέσα από τα σφαιρικά νουκλεϊκά οξέα: ανοίγοντας το πεδίο της δομικής νανοϊατρικής», είναι ο τίτλος της ομιλίας που έδωσε ο καθηγητής την επόμενη μέρα της βράβευσής του στο Lecture hall R5, στο κτίριο των Φυσικών Επιστημών, του Πανεπιστημίου Επιστημών και Τεχνολογίας της Νορβηγίας, στο Τροντχάιμ. Ξεκίνησε παρουσιάζοντας συγκριτικά την λίστα με τα top 10 φαρμακευτικά σκευάσματα του 2009 που βασίζονταν όλα σε μικρά μόρια και αντίστοιχα την λίστα με τα top 10 φαρμακευτικά σκευάσματα του 2023, από τα οποία μόνο τα δυο βασίζονται σε μικρά μόρια, ένα σε νουκλεϊκό οξύ και τα υπόλοιπα είναι βιολογικά.
«Αν γυρίσεις λίγο προς τα πίσω θα δεις ότι πριν 50 χρόνια η βασική ιδέα ήταν η δημιουργία μικρών χημικών μορίων στο εργαστήριο. Τα τελευταία 20 χρόνια έγινε ένα μεγάλο άλμα και από μικρά μόρια πήγαμε σε πιο σύνθετα (πεπτίδια, αντισώματα, DNA) και πιο πρόσφατα σε ακόμη πιο σύνθετα (π.χ. ενθυλάκωση DNA και RNA) που μπορούν να δράσουν ως φάρμακα και να διεγείρουν μόρια του οργανισμού μας. Και αυτό είναι συναρπαστικό!», μου λέει.
Ο καθηγητής εξηγεί πως μπορούν να σήμερα οι επιστήμονες επιλέγοντας διαφορετικά νανοϋλικά, με διαφορετικές νανοδιατάξεις να επιτυγχάνουν διαφορετική αποτελεσματικότητα.
«Εγώ αυτό το αποκαλώ δομική νανοϊατρική», προσθέτει.
Το πρόθεμα νανο- αντιστοιχεί σε διαστάσεις ενός δισεκατομμυριοστού του μέτρου και ο καθηγητής αναφέρεται σε ‘αόρατες’ με το μάτι δομές που είναι εκατοντάδες φορές μικρότερες από το πλάτος της ανθρώπινης τρίχας.
Μεγαλουργώντας διερευνώντας το… «μικρό»
Ο Mirkin είναι διάσημος τόσο για τις ανακαλύψεις του, όσο και για την χρηματοδότηση που συνοδεύει αυτές τις ανακαλύψεις. Ίδρυσε το Διεθνές Ινστιτούτο Νανοτεχνολογίας το 2000 και έκτοτε έχει φέρει πάνω από 1,2 $ δισεκατομμύρια στο πανεπιστήμιο Northwestern. Η ίδρυσή του συνέπεσε με την εποχή που ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον ανακοίνωνε την Εθνική Πρωτοβουλία Νανοτεχνολογίας και μια αρχική επιχορήγηση περίπου 450 $ εκατομμυρίων στον τομέα.
Ο καθηγητής Μίρκιν ήταν ο πρώτος που πρότεινε την αξιοποίηση μικρών τμημάτων συνθετικού DNA (ολιγονουκλεοτίδια) ως συνδετικού παράγοντα και ως δομικού υλικού. Το προσαρμόσιμο μήκος, η ακολουθία των ‘γραμμάτων’ τους και η ικανότητά τους να αλληλεπιδρούν με συγκεκριμένο τρόπο εξαιτίας της δομής τους παρουσιάζουν μια κομψή λύση σε ζητήματα κλίμακας και διασταυρούμενης αντιδραστικότητας.
Τα ολιγονουκλεοτίδια των SNAs (κλώνοι DNA ή RNA που συνιστούν τον κύριο κώδικα της ζωής που επιτάσσει σε κάθε κύτταρο τι να κάνει) προεξέχουν από τον κεντρικό πυρήνα όπως τα αγκάθια ενός αχινού. Η πυκνή φόρτωση της σφαιρικής επιφάνειας με νουκλεϊκά οξέα ελαχιστοποιεί την απώθηση μεταξύ των αρνητικά φορτισμένων ολιγονουκλεοτιδίων.
«Τα σύμπλοκα νανοσωματιδίων – νουκλεϊκού οξέος (SNAs) ενσωματώνονται με φυσικό τρόπο μέσα στα κύτταρα και αυτό είναι ασυνήθιστο γιατί τα κύτταρα δεν προσλαμβάνουν DNA σε γραμμική μορφή επειδή η κυτταρική μεμβράνη είναι αρνητικά φορτισμένη. Αλλά τα SNAs με διάμετρο λίγων δισεκατομμυριοστών του μέτρου φαίνονται ικανά να εισέρχονται στα κύτταρα και να ταξιδεύουν οπουδήποτε μέσα στο σώμα προτού η άμυνα του ανοσοποιητικού τα καθηλώσει. Το σφαιρικό τους σχήμα μας επιτρέπει να συσκευάσουμε ‘αγκάθια’ νουκλεϊκού οξέος με υψηλή πυκνότητα σε ένα μικρό χώρο, προκαλώντας μια ισχυρή αλληλεπίδραση με τους υποδοχείς στις κυτταρικές επιφάνειες. Εκεί η αλληλουχία των νουκλεοτιδίων (δηλαδή τα γράμματα A, T, C και G, που αποτελούν τον κώδικα ζωής του DNA) αλλά και η ακαμψία και η ευθυγράμμισή τους εξαιτίας της πυκνής τοποθέτησής τους διασφαλίζει ότι επηρεάζουν μόνο συμπληρωματικές αλληλουχίες DNA ή RNA κατά την είσοδό τους στο κύτταρο», εξηγεί ο καθηγητής.
Επειδή το γενετικό αλφάβητο έχει πολύ συγκεκριμένους κανόνες (για παράδειγμα το γράμμα A μπορεί να συνδεθεί μόνο με το T και το C ζευγαρώνει μόνο με το G), ο καθηγητής αναπτύσσει ολιγονουκλεοτίδια με αλληλουχίες που δεσμεύονται συμπληρωματικά επιλεκτικά μέσα στο κύτταρο απενεργοποιώντας άλλες αλληλουχίες που σχετίζονται με ασθένειες. Τα συνθετικά ολιγονουκλεοτίδια μπλοκάρουν τις κυτταρικές διεργασίες, εμποδίζοντας τα προσβεβλημένα κύτταρα να παράγουν πρωτεΐνες που προκαλούν συγκεκριμένες νόσους.
Το χρυσό νανοσφαιρίδιο
Το πρώτο νανοσφαιρίδιο που δημιούργησε η ομάδα του Μίρκιν αποτελούνταν από έναν πυρήνα νανοσωματιδίου χρυσού με ένα πυκνό κέλυφος από κλώνους DNA.
«Πριν από το 2006 η ομάδα μας χρησιμοποίησε για διάγνωση την εξαιρετικά ειδική ικανότητα δέσμευσης των SNAs σε ανιχνευτές, για να ‘ψαρέψει’ τμήματα DNA καρκίνου από δείγματα αίματος, για παράδειγμα. Διακοσμήσαμε ένα νανοσωματίδιο χρυσού με πολλούς κλώνους DNA αγκιστρωμένους με το ένα άκρο τους στον πυρήνα του και τοποθετήσαμε στο εξωτερικό (ελεύθερο) άκρο τους μια συμπληρωματική αλληλουχία με την αλληλουχία DNA του καρκίνου και έτσι ο ανιχνευτής λειτούργησε», λέει ο διακεκριμένος επιστήμονας.
Έκτοτε, ο άργυρος, το οξείδιο του σιδήρου, το πυρίτιο και υλικά ημιαγωγών έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί ως πυρήνες για SNAs. Άλλα υλικά με αυξημένη βιοσυμβατότητα, όπως εγκεκριμένα από τον FDA νανοσωματίδια άμορφου πολυμερούς PLGA, μικκύλια, λιποσώματα, και πρωτεΐνες έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για τον σχεδιασμό SNAs.
Αυτή την στιγμή θεραπευτικά σχήματα για διάφορους τύπους καρκίνου (ενδεικτικά για 4 τύπους καρκίνου του εγκεφάλου, για καρκίνο του δέρματος, μελάνωμα, κλπ) βρίσκονται ήδη σε κλινικές δοκιμές.
«Πιστεύουμε ότι στην επόμενη 5ετία θα έχουμε τα πρώτα τέτοια φάρμακα στην αγορά», συμπληρώνει ο καθηγητής.
Κοιτάζοντας βαθύτερα, κοιτάζει κάποιος καλύτερα…
Από τα μέσα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2010, η ομάδα του Δρα Μίρκιν εμβάθυνε στην ανοσολογία και την ανοσοθεραπεία. Ήταν η εποχή που οι ερευνητές άρχιζαν να διερευνούν τρόπους να χρησιμοποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του ασθενούς για την καταπολέμηση καταστροφικών ασθενειών όπως ο καρκίνος.
«Είχαμε ήδη ανακαλύψει την ικανότητα των SNAs να εισέρχονται σε πάνω από 60 διαφορετικούς τύπους κυττάρων εκμεταλλευόμενα τις αλληλεπιδράσεις τους με πρωτεϊνικούς υποδοχείς των κυτταρικών τοιχωμάτων. Δεδομένου ότι γνωρίζαμε ότι τα SNAs εισέρχονταν μέσω των ενδοσωμάτων και ότι οι υποδοχείς τύπου toll, ή TLR, πρωτεΐνες που ελέγχουν την ανοσία, βρίσκονται στα τοιχώματα των ενδοσωμάτων, υποθέσαμε ότι θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε νέες κατηγορίες ανοσοδιεγερτικών SNAs που να αλληλεπιδρούν με τους TLR και να λειτουργούν επικουρικά στην ανοσοθεραπεία. Το καταφέραμε και αργότερα δείξαμε ότι τα SNAs που παρασκευάστηκαν χρησιμοποιώντας ανοσοενισχυτικά νουκλεϊκών οξέων και πεπτιδικά αντιγόνα θα μπορούσαν να διαμορφωθούν ως εμβόλια υψηλής ισχύος. Διαπιστώσαμε ότι ο τρόπος με τον οποίο εμφανίστηκε καθένα από αυτά τα συστατικά στην δομή του SNA επηρέασε σημαντικά την δράση του», περιγράφει ο Μίρκιν.
Ο διακεκριμένος επιστήμονας άνοιξε έτσι ένα νέο πεδίο δομικής ανοσοθεραπείας, την «ορθολογική εμβολιολογία» (rational vaccinology), όπου, αλλάζοντας τον προσανατολισμό και την διάταξη των ανοσοενισχυτικών και των αντιγόνων που αποτελούν την δομή του SNA, αυξάνεται σημαντικά η θεραπευτική ισχύς του.
«Η ορθολογική εμβολιολογία υπόσχεται πολλά στην φαρμακευτική. Έχουμε αναπτύξει εμβόλια SNA για πολλές μορφές καρκίνου και στο αποκορύφωμα της κρίσης της COVID-19 επικεντρωθήκαμε στην ανάπτυξη ενός τέτοιου εμβολίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ανοσοθεραπείες SNA λειτουργούν θεραπευτικά, όπως σε ασθενείς με καρκίνωμα των κυττάρων Merkel, μια θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος», λέει ο Δρ Μίρκιν δείχνοντας για του λόγου το αληθές μια φωτογραφία από το χέρι ενός 92χρονου ασθενούς πριν και μετά την χορήγηση της θεραπείας.
Βιοδιάγνωση και γονιδιακή ρύθμιση
Η ομάδα του Μίρκιν βασιζόμενη στα SNAs επέδειξε και ένα απλό αλλά ισχυρό εργαλείο που μπορεί να ανιχνεύσει ζωντανά καρκινικά κύτταρα στην κυκλοφορία του αίματος πολύ πριν εγκατασταθούν κάπου στο σώμα και σχηματίσουν έναν επικίνδυνο όγκο. Η τεχνολογία που την ονόμασε NanoFlare (αγκαθωτά νανοσωματιδίων χρυσού εξοπλισμένα με μονόκλωνες «φωτοβολίδες» DNA) είναι η πρώτη γενετική προσέγγιση που ανιχνεύει ζωντανά κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα στο αίμα.
Η ομάδα Μίρκιν βρίσκεται επίσης πίσω από την ανάπτυξη του δημοφιλούς βιοδιαγνωστικού εργαλείου (ενός ενδοκυτταρικού βιοανιχνευτή mRNA) με την επωνυμία VERIGENE, που κυριολεκτικά ‘λύνει’ τα χέρια των κλινικών γιατρών επιτρέποντάς τους να εντοπίζουν ταχύτατα τα παθογόνα πίσω από μερικές από τις πιο περίπλοκες, δαπανηρές και θανατηφόρες μολυσματικές ασθένειες, αλλά και να διενεργούν φαρμακογενετικά, γενετικά και καρδιολογικά τεστ.
Ο ίδιος εξηγεί πως τα σφαιρικά νουκλεϊκά οξέα λειτουργούν επίσης και ως μια μέθοδος γονιδιακής ρύθμισης με πιθανά οφέλη για την υγεία, καθώς π.χ. προκαλούν τον επιλεκτικό θάνατο καρκινικών κυττάρων.
«Ένα πλεονέκτημα της τεχνολογίας SNAs είναι ότι μπορούν να διενεργούν ενδοκυτταρικές αναλύσεις και να ρυθμίζουν την έκφραση γονιδίων. Τα SNAs μπορούν να εισέλθουν στα κύτταρα και να χρησιμοποιηθούν για να καταρρίψουν γονίδια μέσα σε αυτά χωρίς να προκαλέσουν ανοσολογική απόκριση. Εάν τοποθετήσουμε φθορίζοντα στοιχεία στα SNAs, αυτά αλληλεπιδρούν με τις αλληλουχίες DNA ή RNA-«στόχους» μέσα στα κύτταρα και μέσω της απελευθέρωσης των SNAs μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και να τροποποιήσει γονίδια σε ζωντανά κύτταρα», λέει ο καθηγητής.
Πρόσφατα, εισήγαγε επίσης την έννοια των CRISPR SNAs, νανοδομών που διευρύνουν την επεξεργασία γονιδίων επεκτείνοντας σημαντικά την πρόσβαση στα κύτταρα και στους ιστούς.
Ο Δρ Μίρκιν «τάραξε» επίσης τα νερά στο πεδίο του το 1999 με την εφεύρεση της νανολιθογραφίας Dip-Pen (εμβάθυνσης πένας), μιας τεχνικής σχεδίασης σε νανοκλίμακα με μικροσκοπία ατομικής δύναμης, κατά την οποία τα μόρια μεταφέρονται από μια αιχμηρή άκρη σε μια επιφάνεια, επιτρέποντας την άμεση εναπόθεση υλικών νανοκλίμακας σε ένα υπόστρωμα με ευέλικτο τρόπο. Μάλιστα το National Geographic, σε ένα ειδικό τεύχος με τίτλο «100 Scientific Discoveries That Changed the World» τον Μάρτιο του 2012 συμπεριέλαβε την τεχνική στις πιο «εμπνευσμένες τεχνολογίες που άλλαξαν για πάντα το μέλλον μας και στις πιο συναρπαστικές ιδέες που αποτυπώνουν την σκέψη αιχμής του σήμερα».
Μετάφραση της έρευνας σε προϊόν
Ο Τσαντ Μίρκιν είναι ιδρυτής έντεκα start ups που δραστηριοποιούνται από την διαγνωστική και την θεραπευτική μέχρι τη 3D εκτύπωση και την καθαρή ενέργεια, από τις οποίες, επί του παρόντος μόνο οι 5 είναι ενεργές (Nanosphere, TERA-print, Azul 3D, Flashpoint Therapeutics, and Mattiq). Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως το 2013 ανακηρύχθηκε ως «Ο επιχειρηματίας της χρονιάς» από την Royal Society of Chemistry (RSC).
Επί του παρόντος είναι ο τρίτος περισσότερο αναφερόμενος χημικός στον κόσμο. Είναι μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικών και πολλών άλλων διεθνών επιστημονικών ενώσεων, ενώ το 2008 επιλέχθηκε ως μέλος του Προεδρικού Συμβουλίου για την Επιστήμη και την Τεχνολογία (President’s Council of Advisors on Science & Technology, PCAST) του προέδρου Ομπάμα, έναν ρόλο που κράτησε μέχρι το 2016 και στις δύο θητείες του Αμερικανού Προέδρου. Έχει επίσης λάβει περισσότερα από 230 βραβεία για το έργο και τις ανακαλύψεις του.
Έχει συγγράψει περισσότερες από 900 δημοσιεύσεις, έχει περισσότερες από 1200 ανακαλύψεις και περισσότερες από 400 πατέντες, με τελευταία την γρήγορη εκτύπωση υψηλής περιοχής (HARP), μια τεχνολογία τρισδιάστατης εκτύπωσης που διατίθεται στο εμπόριο από την Azul3D.
Το 2016, ο ίδιος με την ομάδα του εισήγαν την έννοια των μεγα-βιβλιοθηκών δηλαδή συστοιχιών εκατομμυρίων έως δισεκατομμυρίων νανοϋλικών με κωδικοποίηση θέσης που ποικίλλουν συστηματικά σε μέγεθος και σύνθεση.
«Όσον αφορά το μέγεθος των χαρακτηριστικών αυτές οι βιβλιοθήκες είναι νανο- , αλλά από την άποψη του αριθμού χαρακτηριστικών και του περιεχομένου πληροφοριών είναι μέγα- . Επισκιάζουν τις ανάλογες συστοιχίες που χρησιμοποιούνται στην γονιδιωματική. Μια μόνο βιβλιοθήκη μπορεί να περιέχει πάνω από πέντε δισεκατομμύρια μοναδικά υλικά», αναφέρει ο καθηγητής.
Ως εκ τούτου, όταν αναλύονται σωστά σε υψηλή απόδοση και ειδικά όταν συνδυάζονται με τεχνητή νοημοσύνη, οι μεγα-βλιοθήκες χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό νέων υλικών που είναι σημαντικά για την παγκόσμια μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, για την κατάλυση σημαντικών χημικών διεργασιών, για την δημιουργία νέων τύπων οθόνης και για την βελτίωση της απόδοσης των μπαταριών.
Η μετακίνηση ήταν καταλύτης στη ζωή του
Πριν αναγνωριστεί ως ηγέτης της νανοτεχνολογίας ο Mirkin μετακινούνταν συχνά σε όλο τον κόσμο. Ως τέταρτος γιος διοικητικού υπαλλήλου του Αμερικανικού Κυβερνητικού Οργανισμού για την παροχή διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας ‘Peace Corps’ ο Mirkin έζησε σε μέρη όπως η Κορέα και η Μαλαισία πριν εγκατασταθεί στη Δυτική Πενσυλβάνια για το γυμνάσιο.
«Η μετακίνηση ήταν ένα σημαντικό μέρος της ενηλικίωσης με την έννοια ότι σε έκανε να προσαρμόζεσαι πολύ γρήγορα», αναφέρει ο ίδιος στη βιογραφία του. «Δεν υπήρχε ο χρόνος για να προσαρμοστεί ο κόσμος σε σένα».
Ο ίδιος σημειώνει πως έλαβε φιλελεύθερη παιδεία στο Dickinson College, απέκτησε το διδακτορικό του στην χημεία από το Penn State University και στην συνέχεια πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης. Ανέλαβε θέση καθηγητή και ερευνητή στο πανεπιστήμιο Northwestern το 1991.
Τον ρωτάω αν βίωσε ποτέ την αποτυχία και πως την διαχειρίστηκε και μου απαντά αυθόρμητα με μια ατάκα του πυγμάχου Μάικ Τάισον:
«Τα σχέδια είναι εξαιρετικά μέχρι να φας την πρώτη μπουνιά στο πρόσωπο!», γελάει και εξηγεί πως ο δρόμος δεν είναι εύκολος και πως έχει σημασία το πώς αντιδράς στην εκάστοτε αποτυχία, δηλαδή αν συνεχίζεις ή αν παραιτείσαι.
«Αυτή είναι και μια συμβουλή που δίνω 100% στους νέους ανθρώπους. Η αποτυχία είναι απαραίτητο συστατικό της επιτυχίας!».
Όσον αφορά την έρευνα στα SNAs, σκέφτεται να την πάει ως το τέρμα.
«Μέχρι τώρα η μελέτη του γραμμικού DNA μας πρόσφερε εκπληκτικά πράγματα. Τώρα η σφαιρική, τρισδιάστατη έκδοση αυτού του απίστευτου δομικού υλικού αναμένεται να μας δώσει ακόμη περισσότερα από χημική, βιολογική και ιατρική άποψη», λέει.
Ο καθηγητής δηλώνει πρεσβευτής και υπέρμαχος της επιστήμης και της αξιοκρατίας και προωθεί τον εκδημοκρατισμό της. «Θέλω τους καλύτερους και τους πιο έξυπνους ερευνητές από όλο τον κόσμο να δουλεύουν με τους περισσότερους και καλύτερους δυνατούς πόρους και στις ιδανικότερες συνθήκες για να λύσουν τα πιο πιεστικά προβλήματα της ανθρωπότητας», τονίζει.
Δηλώνει επίσης αισιόδοξος και αρκετά ριψοκίνδυνος: «Πήδηξα από τα φιορδ την πρώτη μέρα που έφτασα στο Όσλο, αλλά πάγωσα», μού εκμυστηρεύεται γελώντας.
Όσοι εργάζονται μαζί του τον περιγράφουν ως έναν θετικό και πολύ εμπνευσμένο άνθρωπο που πάντα σκέφτεται ‘out of the box’.
«Το βασικό μου κίνητρο στην επιστήμη είναι η περιέργεια. Απολαμβάνω το παιχνίδι να πηγαίνω όλο και πιο βαθιά. Επίσης απολαμβάνω το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα της έρευνάς μας οδηγεί σε τεχνολογία που βελτιώνει τις ζωές των ανθρώπων. Είχα έναν καθηγητή που έλεγε πως πριν κλείσει για πάντα τα μάτια του θα ήθελε να σώσει την ζωή έστω κι ενός ανθρώπου. Το ίδιο κι εγώ».
{https://www.youtube.com/watch?v=YxRQ1-MI24g}
