«Μαύρος κύκνος» ήταν για τον ΟΤΕ οι πρόσθετοι φόροι 33,5 εκατ. ευρώ που βεβαίωσαν στην Telekom Romania Mobile οι φορολογικές αρχές της Ρουμανίας για τις χρήσεις 2017-2021. Οι πρόσθετες επιβαρύνσεις ήλθαν σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή που ο ΟΤΕ ολοκληρώνει την συμφωνία σχετικά με τους βασικούς όρους και προϋποθέσεις για την εξαγορά από την West Network Invest - ένα επενδυτικό όχημα που ανήκει κατά πλειοψηφία στη Digi Romania και κατά μειοψηφία στον όμιλο Clever Media - ποσοστού 99,9999994% του μετοχικού κεφαλαίου της Telekom Romania Mobile.
Για το λόγο αυτό ο ΟΤΕ αποφάσισε να καταβάλει άμεσα στη φορολογική αρχή της Ρουμανίας τα 33,5 εκατ. ευρώ για τις πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις που φέρονται να σχετίζονται με εκτιμώμενους εσφαλμένους υπολογισμούς ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος εταιρειών, ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η Telekom Romania Mobile με πρόστιμα, τόκους και προσαυξήσεις.
Η όλη κατάσταση δυσκολεύει το έργο του Χαράλαμπου Μαζαράκη, του Chief Officer Χρηματοοικονομικών Θεμάτων του Ομίλου ΟΤΕ. Ο κ. Μαζαράκης διατελεί Πρόεδρος του ΔΣ της Telekom Romania Mobile από το Νοέμβριο του 2015 και γνωρίζει πολύ καλά τα θέματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ρουμανική θυγατρική. Από το Μάιο του 2023 εκτελεί και χρέη CEO στην Telekom Romania Mobile, κάτι που αναμένεται να κάνει τουλάχιστον έως το τέλος του 2024, οπότε εκτιμάται πως θα ολοκληρωθεί συμφωνία με την West Network Invest.
Στο μικροσκόπιο οι «κυνηγοί θησαυρών»
Σφιχτό έλεγχο στους αποκαλούμενους «κυνηγούς θησαυρών» επιβάλει η κυβέρνηση. Νέα υπουργική απόφαση που υπογράφει η αρχαιολόγος στο επάγγελμα, υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, φέρνει αυστηρές ρυθμίσεις στην κατοχή και χρήση των ανιχνευτών μετάλλων. Μέχρι πρότινος, ερασιτέχνες και επαγγελματίες «κυνηγοί θησαυρών» είχαν σημαντική ελευθερία κινήσεων στην αναζήτηση κρυμμένων αντικειμένων, συχνά κινούμενοι στα όρια της νομιμότητας. Με τις νέες διατάξεις, το κράτος αναλαμβάνει τον πλήρη έλεγχο αυτής της δραστηριότητας, με αυστηρούς κανόνες για την κατοχή και χρήση των ανιχνευτών καθώς και την έκδοση αδειών. Η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού περιγράφει με σαφήνεια τι αποτελεί ανιχνευτής μετάλλων και όργανο διασκόπησης του υπεδάφους ή του βυθού.
Εν συνεχεία ορίζει πως οι κάτοχοι ανιχνευτών μετάλλων και οργάνων διασκόπησης είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν την κατοχή τους στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού. Κάθε συσκευή πρέπει να καταγράφεται με τα πλήρη στοιχεία του κατόχου, ενώ σε περίπτωση εισαγωγής από το εξωτερικό, η συσκευή πρέπει επίσης να καταγραφεί και να δηλωθεί. Η καταγραφή αυτή θα γίνεται μέσω της αποστολής ειδικής αίτησης στη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών. Ακόμη και η μεταβίβαση ανιχνευτών μετάλλων, είτε μέσω πώλησης είτε μέσω δωρεάς, πρέπει να δηλώνεται στις αρμόδιες αρχές μέσα σε δέκα ημέρες από την ολοκλήρωσή της. Ο νέος κάτοχος οφείλει να υποβάλει αίτηση καταγραφής, ενώ η συσκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μετά την έκδοση νέας άδειας χρήσης. Το πλέον σημαντικό είναι πως για να χρησιμοποιηθεί νόμιμα οποιαδήποτε συσκευή ανίχνευσης, απαιτείται εφεξής ειδική άδεια από το υπουργείο Πολιτισμού. Οι αιτούντες πρέπει να προσκομίσουν χάρτη της περιοχής όπου θα διεξαχθεί η έρευνα, να περιγράψουν τον σκοπό της χρήσης, τον χρόνο διάρκειας και να δηλώσουν τα άτομα που θα συμμετέχουν στην έρευνα. Επιπλέον, η χρήση των συσκευών αυτών σε αρχαιολογικούς χώρους ή περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον απαιτεί ειδική έγκριση και μπορεί να υπόκειται σε επιτήρηση από υπαλλήλους του υπουργείου. Η απόφαση επιβάλλει αυστηρές κυρώσεις για την παράνομη κατοχή και χρήση ανιχνευτών μετάλλων και άλλων παρόμοιων συσκευών. Σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων, οι υπεύθυνοι θα αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης που ξεκινούν από τουλάχιστον τρεις μήνες και μπορούν να φτάσουν τα τρία χρόνια, ειδικά αν οι παραβάσεις συμβούν σε αρχαιολογικούς χώρους ή αν διαπιστωθεί συστηματική παραβίαση των νόμων. Με τον τρόπο αυτό ρυθμίζεται μετά από 21 χρόνια ένα πεδίο δραστηριότητας που ήταν εξαιρετικά αρρύθμιστο, με τις νέες διαδικασίες να αποσκοπούν στο να αποτρέψουν φαινόμενα παράνομης δραστηριότητας που θα μπορούσαν να επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
Αυστηρότεροι κανόνες για τις τράπεζες
Απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος έρχεται να αναθεωρήσει μετά από 18 χρόνια το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τη φύλαξη χρηματοπιστωτικών μέσων και κεφαλαίων των πελατών των τραπεζών, καθώς και τις υποχρεώσεις παρακολούθησης των επενδυτικών προϊόντων από τα πιστωτικά ιδρύματα, εισάγοντας πιο αυστηρές ρυθμίσεις. Η απόφαση 234/3/23.9.2024 ενσωματώνει ουσιαστικά με καθυστέρηση τις ευρωπαϊκές οδηγίες (ΕΕ) 2017/593 και (ΕΕ) 2021/1269, οι οποίες καθορίζουν τις υποχρεώσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων σχετικά με την προστασία των πελατών και των επενδυτικών τους προϊόντων. Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να διασφαλίζουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών τους διαχωρίζονται σαφώς από τα δικά τους ή από περιουσιακά στοιχεία άλλων πελατών, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο σύγκρουσης συμφερόντων ή κακής διαχείρισης. Αυτή η πρόνοια δεν ήταν πάντα «αυτονόητη» για τις ελληνικές τράπεζες. Επιπλέον, με το νέο πλαίσιο απαιτούνται εφεξής πιο λεπτομερή και διαφανή αρχεία για την παρακολούθηση και τη διαχείριση αυτών των κεφαλαίων, με στόχο να προστατεύονται οι πελάτες από ενδεχόμενες απώλειες ή αδυναμία ανάκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων.
Τα ιδρύματα θα πρέπει να παρακολουθούν την απόδοση και τον αντίκτυπο των προϊόντων τους στην αγορά, να εντοπίζουν πιθανά προβλήματα και να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται συγκρούσεις συμφερόντων. Ακόμη, οφείλουν να εξασφαλίζουν ότι τα προϊόντα τους είναι κατάλληλα για την αγορά-στόχο και ότι ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες ανάγκες των πελατών. Μια από τις σημαντικές καινοτομίες που φέρνει η νέα απόφαση είναι η ενσωμάτωση των παραγόντων βιωσιμότητας (ESG) στην αξιολόγηση των χρηματοπιστωτικών προϊόντων.
Τα προϊόντα πλέον θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους στόχους αειφορίας, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διακυβερνητικές παραμέτρους. Αυτό σημαίνει ότι τα ιδρύματα θα πρέπει να προωθούν επενδύσεις που συνάδουν με τη βιώσιμη ανάπτυξη, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των πελατών. Τέλος, η απόφαση επιβάλλει στα πιστωτικά ιδρύματα να αναθεωρούν και να βελτιώνουν τη διαφάνεια στη δομή των χρεώσεων των χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Οι χρεώσεις πρέπει να είναι σαφώς κατανοητές από τους πελάτες και να μην υπονομεύουν την απόδοση των προϊόντων. Αν αυτές οι κανονιστικές ρυθμίσεις είχαν τεθεί σε ισχύ πολύ νωρίτερα, θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει ορισμένα από τα μεγάλα σκάνδαλα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος της περίοδού 2006-2016;
Η τριπλή εποπτεία του ΤΕΚΑ
Σε τρεις διαφορετικούς φορείς, το υπουργείο Εργασίας, την Εθνική Αναλογιστική Αρχή και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς υπάγεται το πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Η υπουργική απόφαση 47553/2024 αναθέτει καθήκοντα σε κάθε φορέα, ώστε να διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία και διαφάνεια του ταμείου. Το υπουργείο Εργασίας αναλαμβάνει την εποπτεία των ασφαλισμένων, τη διαχείριση των εισφορών και τη στελέχωση του ταμείου. Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή επικεντρώνεται στην αναλογιστική εποπτεία, ελέγχοντας τις προβλέψεις και τα αποθεματικά του ταμείου. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ελέγχει την επενδυτική δραστηριότητα, διασφαλίζοντας ότι τα επενδυτικά κεφάλαια διαχειρίζονται με διαφάνεια και ασφάλεια. Ωστόσο, παρά την αυστηρότητα του πλαισίου, το ερώτημα παραμένει: ποιος θα είναι τελικά υπεύθυνος αν κάτι πάει στραβά;
Η απόφαση 47553/2024 εμφανίζει ορισμένες αδυναμίες που ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στην πράξη. Ένα από τα σημαντικά ζητήματα είναι η έλλειψη επαρκούς προστασίας έναντι επενδυτικών κινδύνων, δεδομένου ότι δεν καθορίζει συγκεκριμένους μηχανισμούς αποζημίωσης σε περιπτώσεις επενδυτικών αποτυχιών. Η ανεπαρκής πρόβλεψη για προστασία από διακυμάνσεις της αγοράς, ειδικά σε περιόδους κρίσεων, όπως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, δημιουργεί ανησυχίες για την ασφάλεια των συντάξεων. Επιπλέον, αν και προβλέπεται η ανάθεση διαχείρισης επενδύσεων σε εξωτερικούς φορείς από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η απουσία διαφανών κριτηρίων για την επιλογή και αξιολόγησή τους δημιουργεί ανασφάλεια για την αξιοπιστία των αποφάσεων που θα ληφθούν. Το πρόβλημα αυτό ενισχύεται από παραδείγματα αμφιλεγόμενων διαχειριστών σε διεθνές επίπεδο, που οδήγησαν σε απώλειες για τους ασφαλισμένους. Επίσης, η απόφαση δεν παρέχει σαφείς μηχανισμούς προστασίας των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων σε περίπτωση αποτυχίας των επενδυτικών σχεδίων. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς θα προστατευτούν οι ασφαλισμένοι σε περίπτωση σοβαρών υποαποδόσεων των επενδύσεων. Επιπλέον, δεν υπάρχει επαρκής ανάλυση της επάρκειας των αποθεματικών του ταμείου σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικά ελλείμματα, εάν οι επενδύσεις δεν αποφέρουν τα αναμενόμενα κέρδη. Τέλος, η υπουργική Απόφαση δεν καθορίζει σαφείς διαδικασίες συντονισμού μεταξύ των εποπτικών αρχών, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγχυση και καθυστερήσεις στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κρίσεων.
Το κρητικό γλέντι της ΕΛΤΕ
Με έναν ξεχωριστό τρόπο επέλεξε να υποδεχθεί η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ) τους συμμετέχοντες στις συναντήσεις των SSG (Standards Subgroup) και ISG (Inspections Subgroup) του CEAOB που πραγματοποιήθηκαν προ ημερών στην Κρήτη. Για όσους δεν το γνωρίζουν το Committee of European Audit Oversight Bodies (CEAOB) είναι η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Σωμάτων Εποπτείας Ελέγχων και αποτελεί τον κύριο φορέα συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την εποπτεία των ελεγκτικών επαγγελμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τελευταία χρόνια η ΕΛΤΕ είναι πολύ δραστήρια στο CEAOB και μετέχει ενεργά στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πλαισιου. Στις συναντήσεις λοιπόν που φιλοξένησε η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων στην Κρήτη έδωσε στους συμμετέχοντες και μια γεύση για το τί σημαίνει κρητικό γλέντι. Με τη συμμετοχή δύο μουσικών με λύρα και λαούτο, καθώς και τεσσάρων χορευτών, προσέφερε μια παραδοσιακή νότα στις συναντήσεις των SSG και ISG. Αν και οι τεχνοκρατικές επαφές των Ευρωπαίων αξιωματούχων είχαν ως βασικό αντικείμενο τα ελεγκτικά πρότυπα, η μουσική και οι χοροί της Κρήτης πρόσθεσαν μια νότα ζεστασιάς και επικοινωνίας, υπενθυμίζοντας ότι πίσω από τους αριθμούς και τις διαδικασίες υπάρχουν άνθρωποι με πολιτισμούς και παραδόσεις που αξίζουν να αναδεικνύονται.
