Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΑΣΕΠ το τεστ Επαγωγικού Συλλογισμού αξιολογεί την ικανότητα των υποψηφίων να αναγνωρίζουν μοτίβα και κανόνες λογικής που εφαρμόζονται σε ακολουθίες αφηρημένων σχημάτων και να χρησιμοποιούν τους κανόνες αυτούς για την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων.
Τα άτομα που έχουν καλή επίδοση σε αυτό το τεστ είναι σε θέση να αναλύουν και να συσχετίζουν με λογικό τρόπο πολλαπλές πληροφορίες που μπορεί να παρουσιάζονται ακόμα και σε αφηρημένη μορφή, ενώ τείνουν να επιδεικνύουν σφαιρική αντίληψη και στρατηγική σκέψη και να είναι ικανά στον εντοπισμό σφαλμάτων ή και ασυνεπειών σε εργασιακές διαδικασίες.
Στη δομή τους παρουσιάζονται ερωτήσεις σε μορφή εικόνων, οι οποίες περιέχουν σχήματα, γραμμές και μοτίβα. Οι ερωτήσεις δεν περιλαμβάνουν κείμενα, αριθμητικά δεδομένα ή επιπλέον γραπτές πληροφορίες. Οι υποψήφιοι θα κλη-θούν να κατανοήσουν τα μοτίβα και τους κανόνες λογικής (αυτά θα εξηγήσουμε παρακάτω) που διέπουν τα διαφορετικά σχήματα σε μια ερώτηση, ώστε να αναγνωρίσουν σωστά το κομμάτι που λείπει ή το επόμενο βήμα σε μια αλληλουχία εικόνων.
Η θέση από την οποία λείπει κάθε φορά το σχήμα υποδεικνύεται με ένα ερωτηματικό (?). Οι υποψήφιοι θα πρέπει να επιλέξουν την απάντηση που αντικαθιστά το ερωτηματικό από τις πέντε εναλλακτικές απαντήσεις, οι οποίες θα παρουσιάζονται στο κάτω μέρος της σελίδας. Σε κάθε ερώτηση (πολύ ΣΟΣ αυτό), μία και μόνο μία από τις προτεινόμενες εναλλακτικές απαντήσεις είναι η σωστή.
Το ΑΣΕΠ ως παράδειγμα ερωτήματος έδωσε το παρακάτω όπου η σωστή απάντηση είναι το Ε.
Ως επεξήγηση της σωστής απάντησης δόθηκε το εξής κείμενο: «Από την αλληλουχία των σχημάτων, που εμφανίζεται στο πάνω μέρος της εικόνα, μπορούμε να διακρίνουμε τις ακόλουθες μορφές/σχήματα (θεωρώντας την αλληλουχία σχημάτων από τα αριστερά προς τα δεξιά). Στο πρώτο και το τρίτο σχήμα, βλέπουμε ότι η μεγάλη μαύρη γραμμή εμφανίζεται πάνω από τη μικρή μαύρη γραμμή εντός του τετραγώνου. Αντίστοιχα, στο δεύτερο και το τέταρτο σχήμα, βλέπουμε ότι οι δύο γραμμές έχουν αντιστραφεί και η μικρή μαύρη γραμμή εμφανίζεται πάνω από τη μεγάλη μαύρη γραμμή εντός του τετραγώ-νου. Άρα, συμπεραίνουμε ότι οι δύο γραμμές εναλλάσσουν θέση κατά αυτόν τον τρόπο, ανά σχήμα. Παράλληλα, παρατηρούμε ότι η μικρή μαύρη γραμμή μετακινείται εντός του τετραγώνου, ανά δύο σχήματα, με κατεύθυνση προς τα δεξιά. Δηλαδή, στα πρώτα δύο σχήματα βρίσκεται στην αριστερή πλευρά εντός του τετραγώνου και στα επόμενα δύο σχήματα βρίσκεται στη μέση του τετραγώνου, έχοντας μετακινηθεί μια θέση προς τα δεξιά».
Μέχρι σήμερα, το τεστ Επαγωγικού Συλλογισμού, τέθηκε μεταξύ άλλων συλ-λογισμών/δεξιοτήτων στις εξετάσεις της 1Γ/2024 Προκήρυξης ΑΣΕΠ (ΤΕ Δασοπονίας) και στις εξετάσεις του ΕΣΥ για τους νέους διοικητές νοσοκομείων. Ενώ, στο εξωτερικό αλλά και στην ΕΕ, αυτές οι δοκιμασίες είναι πολύ γνωστές και συχνές στην επιλογή εργαζομένων στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα πάρα πολλά χρόνια τώρα.
Θα πρέπει να κατανοήσετε ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο και ειδικά αυτές οι δοκιμασίες επαγωγικού συλλογισμού, εάν κατανοήσετε τους κανόνες που κρύβουν τα μοτίβα, είναι πολύ εύκολο να βρείτε τη σωστή απάντηση σε σύντομο χρόνο.
Το κλειδί για να απαντήσετε γρήγορα και με ακρίβεια τις ερωτήσεις του τεστ Επαγωγικού Συλλογισμού του ΑΣΕΠ έγκειται στην αποδόμηση των μοτίβων/σχημάτων στα επιμέρους στοιχεία τους. Με αυτόν τον τρόπο θα είστε έ-τοιμοι ακόμη και για τις πιο σύνθετες ακολουθίες:
Απομονώστε και εντοπίστε: Σαρώστε γρήγορα και δείτε ποια στοιχεία του μοτίβου κινούνται και αλλάζουν. Τώρα, επιλέξτε ένα μόνο από αυτά τα στοιχεία για να εστιάσετε (πχ ένα κύκλο). Προσδιορίστε τον κανόνα που διέπει τον τρόπο με τον οποίο αυτό το στοιχείο αλλάζει θέση, χρώμα, μέγεθος ή οποιο-δήποτε άλλο χαρακτηριστικό σε όλη την ακολουθία.
Για παράδειγμα: κινείται διαγώνια, αυξάνει το μέγεθός του, ή ακολουθεί μια συγκεκριμένη χρωματική εναλλαγή.
Προβλέψτε: Αφού κατανοήσετε τον κανόνα του στοιχείου, προβλέψτε τη συμπεριφορά του για το μοτίβο που λείπει. Οραματιστείτε που θα βρίσκεται και πως θα εμφανίζεται.
Εξαλείψτε τις λανθασμένες απαντήσεις: Εξετάστε τις επιλογές απαντή-σεων. Εντοπίστε εκείνες που ταιριάζουν με την πρόβλεψή σας για το στοιχείο που επιλέξατε και απορρίψτε όσες δεν ταιριάζουν. Αυτό περιορίζει σημαντικά τις επιλογές των απαντήσεών σας. Είναι σημαντικό να μην παραλείψετε αυτό το βήμα, καθώς αν προχωρήσετε κατευθείαν στο επόμενο στοιχείο μπορεί να ξεχάσετε τι είχατε μόλις υπολογίσει προηγουμένως.
Επανάληψη: Πρέπει τώρα να εφαρμόσετε την ίδια διαδικασία σε ένα άλλο στοιχείο του μοτίβου. Με κάθε στοιχείο που αποκρυπτογραφείτε, οι επιλογές απαντήσεις γίνονται όλο και λιγότερες, ώσπου τελικά απομένει μόνο μία. Αυτή η επιλογή είναι και η σωστή απάντηση.
Θα ρωτήσει σε αυτό το σημείο κάποιος. Τι γίνεται αν δεν μπορώ να αναγνωρίσω το μοτίβο; Εάν ο κανόνας ενός συγκεκριμένου στοιχείου παραμένει ασύλληπτος, είναι σημαντικό να μην κολλήσετε σε αυτό. Προχωρήστε στο επόμενο στοιχείο και δείτε αν μπορείτε να απαντήσετε στην ερώτηση χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζετε ακριβώς που θα βρίσκετε το συγκεκριμένο στοιχείο. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε κάντε μια εικασία με βάση τη συνολική σας κα-τανόηση του μοτίβου -η διαίσθησή σας έχει πολλές πιθανότητες να είναι σωστή.
Επίσης, πολύ σημαντικό στοιχείο σε αυτές τις εξετάσεις είναι ο χρονικός περιορισμός. Και μπορεί να σκεφτείτε: Πως μπορώ να τα κάνω όλα αυτά σε λιγότερο από ένα λεπτό;
Πράγματι, οι χρονικοί περιορισμοί μπορεί να σας τρομάζουν. Όμως, η κατάκτηση των δοκιμασιών επαγωγικού συλλογισμού ε-ξαρτάται από την εξάσκηση. Ενώ μπορεί να είστε αργοί στην αρχή, καθώς θα επεξεργάζεστε τις ερωτήσεις πρακτική θα παρατηρήσετε επαναλαμβανόμενους κανόνες που ακολουθούν τα στοιχεία και σύντομα θα αναπτύξετε την ικανότη-τα να αναλύετε γρήγορα τα στοιχεία. Μόλις γίνετε ειδικός σε αυτή τη στρατη-γική, μπορεί να την προχωρήσετε ένα βήμα παραπέρα. Σύντομα θα είστε σε θέση να αντιμετωπίσετε πολλά στοιχεία ταυτόχρονα, αντί για ένα κάθε φορά, επιταχύνοντας την ταχύτητα με την οποία μπορείτε να βρείτε την απάντηση.
Ας κάνουμε ένα παράδειγμα μαζί για να γνωρίσουμε την παραπάνω στρατηγική σκέψης καλύτερα:
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα υπάρχουν τέσσερις απαντήσεις αλλά θα μπορούσε να είναι και περισσότερες (όχι μόνο πέντε). Έτσι κι αλλιώς μόνο μία είναι η σωστή απάντηση και αυτή την βρίσκουμε, όταν κάθε φορά που καταλή-γουμε σε έναν κανόνα, διαγράφουμε μια λάθος απάντηση, μέχρι που στο τέ-λος απομένει μία, η οποία είναι και η σωστή του ερωτήματος.
Αρχικά, παρατηρούμε μια ακολουθία σχημάτων όπου σε κάθε μοτίβο τα σχήματα που αλλάζουν μορφή/εμφάνιση είναι το μπλαβισμένο τετράγωνο και το λευκό τρίγωνο. Οι δύο μαύροι κύκλοι δεν αλλάζουν ούτε σχήμα ούτε θέση οπότε δεν τους δίνουμε σημασία. Το μπλαβισμένο τετράγωνο αλλάζει σχήμα σε κάθε μοτίβο ενώ το λευκό τρίγωνο αλλάζει φορά (ήτοι βλέπουμε την γωνία να αναποδογυρίζει). Επίσης, μας λείπει το τρίτο κατά σειρά μοτίβο με το ερωτη-ματικό (?). Αυτό δηλαδή ψάχνουμε.
1ος κανόνας: Το μπλαβισμένο τετράγωνο παρατηρούμε ότι στο πρώτο μοτί-βο είναι πολύ μεγάλο σε μέγεθος, στο δεύτερο μοτίβο είναι σαφώς μικρότερο, επομένως στο τρίτο μοτίβο, που θέλουμε να βρούμε, θα σαφώς μικρότερο κα-θώς στο αμέσως επόμενο μοτίβο (ήτοι το 4ο) μεγαλώνει ξανά το μπλαβισμένο τετράγωνο μέχρι που στο 5ο μοτίβο έχει πάλι το ίδιο μέγεθος με το 1ο μοτίβο. Επομένως, διαγράφουμε τις απαντήσεις Α και C.
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να μείνουμε μόνο σε αυτόν τον κανόνα καθώς μας αφήνει ακόμα δύο απαντήσεις (την Β και την D) και έτσι, προχωράμε να βρούμε κι άλλον κανόνα μέχρι να μας μένει μόνο μία απάντηση.
2ος κανόνας: Το λευκό τρίγωνο στο 1ο μοτίβο είναι όρθιο, στο 2ο αναποδογυρισμένο, οπότε στον 3ο μοτίβο ψάχνουμε μια απάντηση όπου είναι και πάλι όρθιο. Από τις απαντήσεις που μας έχουν μείνει από τον 1ο κανόνα, μόνο η απάντηση Β έχει όρθιο το τρίγωνο. Και αυτή είναι τελικά η σωστή μας απάντηση.
Σωστή απάντηση Β.
Σε επόμενη μου ανάρτηση, θα σας «οδηγήσω» σε περισσότερα tips αλλά και επίλυση παραδειγμάτων επαγωγικού αλλά και παραγωγικού συλλογισμού καθώς δεν χρειάζεται κόπος για τις συγκεκριμένες δοκιμασίες, αλλά τρόπος!
