Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε επικαιροποιημένα mRNA εμβόλια κατά της COVID-19 από την Pfizer-BioNtech και τη Moderna στις 22 Αυγούστου. Ο οργανισμός άναψε ‘πράσινο φως’ για τον εμβολιασμό ατόμων 12 ετών και άνω και έδωσε άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης για παιδιά από 6 μηνών έως 11 ετών.
Παρόμοια έγκριση για την τελευταία έκδοση του εμβολίου της Novavax που βασίζεται σε πρωτεΐνες, ενδέχεται να ακολουθήσει σύντομα.
Σε τι διαφέρουν όμως τα επικαιροποιημένα εμβόλια από την περσινή έκδοση; Είναι το ίδιο ακριβώς εμβόλιο εκτός από μία διαφορά, το ιικό στέλεχος-«στόχος», λέει γιατρός Kawsar Talaat, στο Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.
Τα περσινά εμβόλια στόχευαν την παραλλαγή omicron XBB.1.5 που προκάλεσε την πλειονότητα των κρουσμάτων στα τέλη του χειμώνα του 2022 και την άνοιξη του 2023.
Οι νέοι ενισχυτές mRNA στοχεύουν την παραλλαγή Omicron KP.2 (ονομάζεται επίσης JN.1.11.1.2), η οποία σχετίστηκε με περίπου το 3,2% των περιπτώσεων στις ΗΠΑ από τις 4 έως τις 17 Αυγούστου 2024.
Δύο άλλες παραλλαγές omicron μαζί, οι KP.3 και KP3 .1.1, κρύβονται πίσω από σχεδόν το 54% των περιπτώσεων κατά την ίδια περίοδο.
Μια άλλη παραλλαγή γνωστή ως LB.1 προκάλεσε το 14% των περιπτώσεων.
Το επικαιροποιημένο εμβόλιο της Novavax στοχεύει την παραλλαγή JN.1. Αυτή είναι η μητρική παραλλαγή των KP.2, KP.3 και LB.1. Οι παραλλαγές διαφέρουν σε λίγα μόνο σημεία στις πρωτεΐνες ακίδας τους, την πρωτεΐνη που χρησιμοποιεί ο κορωνοϊός για να προσκολληθεί στην κυτταρική μεμβράνη και να εισέλθει στα κύτταρα. Αλλά οι απόγονοι των παραλλαγών KP και LB.1 μπορεί να είναι λίγο πιο μεταδοτικοί, επειδή αυτές βοηθούν τις νεότερες παραλλαγές να αποφύγουν την ανοσία από παλαιότερες εκδόσεις του εμβολίου και από μόλυνση με παλαιότερες παραλλαγές του κορωνοϊού. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την αναδιαμόρφωση των πρωτεϊνικών εμβολίων από ό,τι για τα εμβόλια mRNA, επομένως η Novavax χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει την παλαιότερη έκδοση του ιού. Η Moderna επίσης παρασκευάζει μια έκδοση εμβολίου JN.1, ανέφερε η εταιρεία σε δήλωση.
Αυτή είναι η τρίτη φορά που τα εμβόλια επικαιροποιούνται ανάλογα με τις παραλλαγές του ιού που κυκλοφορούν. Παρότι κάθε φορά ο ιός ήταν αρκετά βήματα μπροστά, τα εμβόλια παρείχαν προστασία από σοβαρές ασθένειες, ειδικά σε ηλικιωμένους και άτομα με προβλήματα υγείας που τους έβαζαν σε αυξημένο κίνδυνο.
Πότε πρέπει να ληφθεί το νέο ενισχυτικό εμβόλιο κατά της COVID-19; Η μέγιστη προστασία από τον ιό διαρκεί αρκετούς μήνες μετά την ενίσχυση, λέει η Talaat. Έτσι, «ακόμα και αν κάνετε το εμβόλιο τώρα, είναι πιθανό να έχετε κάποια προστασία τα Χριστούγεννα». Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ συνιστούν το εμβόλιο να γίνει κάποια στιγμή μέσα στον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, ανάλογα με το τι λειτουργεί καλύτερα για τους ανθρώπους, είπε στους δημοσιογράφους η διευθύντρια της υπηρεσίας Mandy Cohen, σύμφωνα με το ScienceNews.
Τα άτομα που μολύνθηκαν μέσα στο καλοκαίρι πιθανότατα να εξακολουθούν να προστατεύονται από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις, λέει η Talaat, και μπορούν να περιμένουν μέχρι το φθινόπωρο για να λάβουν το επικαιροποιημένο εμβόλιο. Αν και είναι δύσκολο να προβλεφθεί ακριβώς πόσο θα διαρκέσει η τρέχουσα αύξηση της θετικότητας. «Η COVID εξακολουθεί να σκοτώνει πολλούς ανθρώπους», λέει. «Μπορεί να μην το ακούμε πια, αλλά ο ιός δεν έχει φύγει».
Τα παιδιά που επιστρέφουν στο σχολείο θα μπορούσαν να προκαλέσουν επίσης, έναν νέο γύρο λοιμώξεων. Μόλις το 14% των παιδιών ηλικίας 6 μηνών έως 17 ετών έχουν εμβολιαστεί με επικαιροποιημένη δόση, σύμφωνα με το CDC. Και παρόλο που πάνω από το 80% των ενηλίκων 18 ετών και άνω έχουν λάβει τουλάχιστον ένα εμβόλιο, ο αριθμός των νέων ατόμων που συνεχίζουν να λαμβάνουν ενισχυτικά έχει μειωθεί κατακόρυφα. Μόλις το 22% των ατόμων αυτής της ηλικιακής ομάδας έλαβαν δόση εμβολίου 2023–2024 για την COVID-19, ανέφερε το CDC στα στοιχεία που ενημερώθηκαν τελευταία τον Μάιο.
Πόσο διαρκεί η προστασία από την χορήγηση της επικαιροποιημένης δόσης; Πολλοί επιστήμονες διερευνούν αυτό το ερώτημα. Μια μεγάλη μελέτη με δεδομένα αντισωμάτων κατά του κοροναϊού διαπίστωσε ότι μέχρι το φθινόπωρο του 2022 περισσότερο από το 96% των ανθρώπων στις ΗΠΑ είχαν ανοσία από εμβολιασμό, από προηγούμενη μόλυνση ή και από τα δύο.
Αλλά η ανοσία μπορεί να εξασθενίσει. Για παράδειγμα, πέρυσι, οι άνθρωποι που έκαναν το εμβόλιο XBB.1.5 στην Ευρώπη είχαν αρκετά καλή προστασία έναντι της νοσηλείας από την COVID-19 τον πρώτο περίπου μήνα μετά την εμβολιασμό. Τα εμβόλια ήταν περίπου 69% αποτελεσματικά 14 έως 29 ημέρες μετά τον εμβολιασμό, ανέφεραν οι ερευνητές στις 15 Αυγούστου στο Influenza and Other Respiratory Viruses. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα μειώθηκε στο 40- 60% έως 105 ημέρες μετά τον εμβολιασμό. Μέρος της πτώσης της αποτελεσματικότητας οφείλεται στην εμφάνιση των νέων παραλλαγών JN.1.
Νέα εργασία προσφέρει τώρα αποδείξεις ότι οι δόσεις παρέχουν πραγματικά μακροχρόνια οφέλη. Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν μια εις βάθος ανάλυση των ανοσολογικών αποκρίσεων περίπου 500 ανθρώπων για τρία χρόνια. Τα αποτελέσματά τους που δημοσιεύτηκαν στο Immunity τον Μάρτιο, έδειξαν ότι ενώ το εμβόλιο προκαλεί μια αρχική ενίσχυση αντισωμάτων που τείνει να εξασθενεί γρήγορα, μετά από μερικούς μήνες, τα επίπεδά τους στη συνέχεια σταθεροποιούνται. Οι επικαιροποιημένες εκδόσεις των εμβολίων ενδέχεται να ενισχύσουν περαιτέρω αυτήν την προστασία. Η Pfizer υπέβαλε δεδομένα στον FDA που δείχνουν ότι το επικαιροποιημένο εμβόλιο KP.2 αύξησε την παραγωγή αντισωμάτων σε ποντίκια και παρείχε καλύτερη προστασία από το JN.1 και τους απογόνους του σε σχέση με την περσινή έκδοση του εμβολίου.
Θα προστατεύσει το αναμνηστικό εμβόλιο από μόλυνση ή από μακροχρόνια COVID; Μία από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις σχετικά με αυτά τα εμβόλια είναι ότι αποτρέπουν τη μόλυνση, λέει ο Carlos del Rio, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Emory στην Ατλάντα. «Είναι αλήθεια ότι δεν είναι εξαιρετικά στην πρόληψη της μόλυνσης», λέει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα εμβόλια δεν λειτουργούν. «Είναι πολύ καλά στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών και της θνησιμότητας». Δεν είναι ακόμα σαφές εάν ο εμβολιασμός θα προστατεύσει τους ανθρώπους από τη μακρά COVID-19, λέει ο del Rio, κάποια δεδομένα υποδηλώνουν ναι, μερικά άλλα υποστηρίζουν πως όχι. «Αλλά νομίζω ότι είναι καλή ιδέα να εμβολιαστείτε εάν ανησυχείτε».
Η Ταλαάτ δεν βλέπει μειονεκτήματα στη λήψη του πιο πρόσφατου ενισχυτή. «Όλα τα εμβόλια έχουν κάποιες παρενέργειες», λέει και συνεχίζει: «Οι άνθρωποι μπορεί να δουν τους ίδιους τύπους συμπτωμάτων που παρουσίασαν με προηγούμενες εκδόσεις του εμβολίου, όπως πόνους στα χέρια, πονοκέφαλο, πόνο στις αρθρώσεις και κόπωση. Δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων έχουν φτάσει στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Είναι πολύ ασφαλή». Η ίδια συνιστά τον εμβολιασμό ακόμη και αν οι λήπτες είναι νέοι, υγιείς και διατρέχουν σχετικά χαμηλό κίνδυνο.
*Μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί επίσημα στοιχεία για το αν και πότε θα κυκλοφορήσουν αυτά τα επικαιροποιημένα εμβόλια στην Ευρώπη
