Στοιχεία από σχεδόν 6.000 καπνιστές με καρκίνο δείχνουν ότι τώρα είναι ευκολότερο να προβλεφθεί ποιος/ποια θα κόψει το κάπνισμα και ποιος/ποια όχι από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι μεταξύ 15 και 60% των ανθρώπων που κάπνιζαν πριν διαγνωστούν με καρκίνο συνεχίζουν να καπνίζουν και μετά τη διάγνωσή τους. Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα άτομα με καρκίνο να σταματήσουν το κάπνισμα, γιατί η διακοπή του θα οδηγήσει σε καλύτερες προγνώσεις για τη θεραπεία του καρκίνου, θα αποτρέψει τον δευτεροπαθή καρκίνο και θα αυξήσει την ποιότητα ζωής», λέει ο Rubén Rodríguez-Cano, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πολυτεχνείου της Νορβηγίας (NTNU).
Επειδή το κάπνισμα και ο καρκίνος συχνά πάνε χέρι-χέρι, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να προσδιοριστεί το πόσο εθισμένοι είναι οι άνθρωποι στο κάπνισμα. Αυτό καθιστά δυνατή την εκτίμηση του πόσο πιθανό είναι να καταφέρουν να το σταματήσουν και, κατά συνέπεια, να προβλεφθούν οι πιθανότητες επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο.
Οι ερευνητές μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν μια παρόμοια προσέγγιση για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο που έχουν οι υγιείς καπνιστές να αναπτύξουν καρκίνο σε μεταγενέστερο χρόνο.
«Αυτή τη στιγμή διεξάγουμε μια άλλη μελέτη σχετικά με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, με επικεφαλής τον καθηγητή Oluf Dimitri Røe. Μεταξύ των μεταβλητών είναι ο εθισμός στη νικοτίνη, το ιστορικό καπνίσματος και ο ΔΜΣ», λέει ο Rodríguez-Cano.
Ωστόσο, η διερεύνηση του εθισμού στο κάπνισμα απαιτεί σημαντικούς πόρους. Ως εκ τούτου, ο Rodríguez-Cano ήθελε να ανακαλύψει εάν υπάρχει πιο αποτελεσματικός τρόπος μέτρησης του βαθμού εθισμού ενός καπνιστή. Για αυτό συνεργάστηκε με επιστήμονες από τα κορυφαία αντικαρκινικά νοσοκομεία στον κόσμο, το University of Texas MD Anderson Cancer Center στο Χιούστον του Τέξας και εφάρμοσε για τις ανάγκες μιας μελέτης ένα πλήρες τεστ και ένα απλοποιημένο με δυο ερωτήσεις.
Η μελέτη τους δημοσιεύεται στο περιοδικό Nicotine and Tobacco Research,
Το τεστ των δυο ερωτήσεων
Πολλά τεστ μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ειδικούς για να διαπιστωθεί ο εθισμός στο κάπνισμα. Το χρυσό πρότυπο είναι το Fagerström Test for Cigarette Dependence (FTCD), το οποίο έχει σχεδιαστεί για μια τακτική μέτρηση της εξάρτησης από τη νικοτίνη. Περιέχει έξι στοιχεία που αξιολογούν την ποσότητα τσιγάρου που καταναλώνεται, τον καταναγκασμό για χρήση και την εξάρτηση. Είναι χρήσιμο ως έλεγχος για την εξάρτηση από τη νικοτίνη και ως αξιολόγηση της σοβαρότητας αυτής της εξάρτησης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον σχεδιασμό της θεραπείας και για πρόγνωση.
«Αλλά αυτό το τεστ είναι πολύ γενικό όταν θέλουμε να ελέγξουμε μεγάλο αριθμό ασθενών για να αξιολογήσουμε τον κίνδυνο καπνίσματος σε επίπεδο ομάδας», λέει ο Rodríguez-Cano, ο οποίος εφάρμοσε μια απλοποιημένη έκδοση που ονομάζεται Heaviness of Smoking Index, HSI, (Δείκτης Βαρύτητας Καπνίσματος) που περιλαμβάνει μόνο δύο ερωτήσεις:
-Πόσα τσιγάρα καπνίζετε την ημέρα;
-Πόσο σύντομα αφότου ξυπνάτε καπνίζετε το πρώτο σας τσιγάρο;
Και αυτά τα δύο ερωτήματα αρκούν για να αποφανθούν οι ειδικοί αν θα κόψει κάποιος το τσιγάρο και μέσα σε πόσο χρόνο.
Μπορεί να δοκιμάσει το τεστ και κάποιος μόνος του.
Δείκτης βαρύτητας καπνίσματος (HSI)
1. Τις μέρες που καπνίζετε, πόσο σύντομα μετά το ξύπνημα κάνετε το πρώτο σας τσιγάρο;
Α. Μέσα σε 5 λεπτά (3 βαθμοί)
Β. Μέσα σε 6-30 λεπτά (2 βαθμοί)
Γ. Μέσα σε 31-60 λεπτά (1 βαθμός)
Δ. Μετά από 60 λεπτά (0 βαθμοί)
2. Πόσα τσιγάρα καπνίζετε συνήθως την ημέρα;
Α. 10 ή λιγότερα (0 βαθμοί)
Β. 11-20 (1 βαθμός)
Γ. 21-30 (2 βαθμοί)
Δ. 31 ή περισσότερα (3 βαθμοί)
Βαθμολογία:
0-2: χαμηλός εθισμός
3-4: μέτριος εθισμός
5-6: υψηλός εθισμός
Συχνά αρκεί μια απλοποιημένη δοκιμή
«Διερευνήσαμε σχεδόν 6000 περιπτώσεις καρκινοπαθών που αναζητούσαν θεραπεία διακοπής του καπνίσματος στο Κέντρο Καρκίνου MD Anderson του Πανεπιστημίου του Τέξας (το 52,08% εξ’ αυτών γυναίκες με μέση ηλικία = 55,52) για να δούμε αν διέφεραν τα αποτελέσματα μεταξύ του πλήρους τεστ και του απλοποιημένου», λέει ο Rodríguez-Cano. «Τα αποτελέσματα στην πρόβλεψη του εθισμού στο τσιγάρο ήταν εξίσου καλά τόσο για τα πλήρη όσο και για τα απλοποιημένα τεστ.
Επιπλέον, το απλοποιημένο τεστ είναι εξίσου καλό στην πρόβλεψη της αποχής από το κάπνισμα στους 3, 6 και 9 μήνες μετά τη διακοπή του καπνίσματος και μετά από εξειδικευμένη θεραπεία», λέει ο Rodríguez-Cano. Ωστόσο, είναι τόσο απλό…
…αλλά όχι για όλους τους καπνιστές
Για κάποιο λόγο, η απλοποιημένη δοκιμή δεν λειτουργεί τόσο καλά για όλους.
«Η αποτελεσματικότητα του απλοποιημένου τεστ για άνδρες και γυναίκες εξαρτάται από την ομάδα του πληθυσμού όπου ανήκει ο/η ασθενής», εξηγεί ο Rodríguez-Cano.
Βασικά, το απλοποιημένο τεστ δεν λειτούργησε το ίδιο καλά για μη Ισπανόφωνους έγχρωμους με διάγνωση καρκίνου. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν αν αυτό οφείλεται σε κοινωνικούς ή σε γενετικούς παράγοντες ή σε συνδυασμό και των δύο.
«Τόσο το πλήρες τεστ όσο και το απλοποιημένο τεστ είναι χρήσιμα εργαλεία, αλλά η έρευνά μας δείχνει ότι μπορεί να είναι απαραίτητο να προσαρμόσουμε τα τεστ σε διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες», λέει ο Rodríguez-Cano.
Ωστόσο, η μελέτη μπορεί να μειώσει την επιβάρυνση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης καθώς και στη θεραπεία ασθενών με καρκίνο.
