Ελλάδα

Τροπολογία για την ταχύτερη εκδίκαση υποθέσεων υιοθεσίας

Τροπολογία για την ταχύτερη εκδίκαση υποθέσεων υιοθεσίας
Κατατέθηκε από τον υπουργό Δικαιοσύνης τροπολογία με την οποία τροποποιούνται οι διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και ανατίθεται από 16 Ιανουαρίου 2017, στο Μονομελές Πρωτοδικείο (από το Πολυμελές που ισχύει σήμερα) η εκδίκαση υποθέσεων υιοθεσίας.

Επίσης, ορίζεται ως κατά τόπον αρμόδιο, για την τέλεση υιοθεσίας, κάθε Μονομελές Πρωτοδικείο της Επικράτειας και επανακαθορίζεται η σχετική διαδικασία, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα. Στόχος της διάταξης είναι ταχύτητα στην εκδίκαση υποθέσεων υιοθεσίας.

Σύμφωνα με την αιτιολογική Έκθεση για την τροπολογία, «με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 1 επαναφέρεται η καθ' ύλη αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου στις υποθέσεις υιοθεσίας.

Η αρμοδιότητα επί των συγκεκριμένων υποθέσεων μεταφέρθηκε, αρχικώς, με το άρθρο 20 του ν. 4055/2012 (Α' 51), από τα Πολυμελή Πρωτοδικεία στα Ειρηνοδικεία, για λόγους επιτάχυνσης απονομής της Δικαιοσύνης, πλην όμως, με το άρθρο 9 του ν. 4138/2013 (Α' 72) εξαιρέθηκαν από την εν λόγω αρμοδιότητα και μεταφέρθηκαν στην αρμοδιότητα των Μονομελών Πρωτοδικείων, διότι η υπαγωγή τους σε δικαστήρια μικρών δήμων, με έδρα πολλές φορές χωριά της επαρχίας, καταστρατηγεί τις διατάξεις που διασφαλίζουν τη μυστικότητα της υιοθεσίας.

Με την επαναφορά των υποθέσεων υιοθεσίας στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, με τον ν. 4335/2015 (Α' 87), διαπιστώθηκαν καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης, αφού οι υποθέσεις προσκολλήθηκαν στα τμήματα οικογενειακών υποθέσεων του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, τα οποία είναι πολύ βεβαρημένα με δύσκολα νομικά και ουσιαστικά ζητήματα, που σχεδόν στο σύνολο τους ενέχουν οξύτατες αντιδικίες. Όπως καταδείχθηκε, αποτέλεσμα ήταν και παραμένει η πολύμηνη καθυστέρηση στις υποθέσεις υιοθεσίας τόσο στον προσδιορισμό δικασίμου, όσο και στην έκδοση αποφάσεων. Αντίθετα, η κτηθείσα εμπειρία από την υπαγωγή των υποθέσεων υιοθεσίας στην αρμοδιότητα των Μονομελών Πρωτοδικείων αποδείχθηκε απόλυτα ικανοποιητική τόσο από άποψη ταχύτητας στην εκδίκαση, όσο και στην έκδοση ικανοποιητικών αποφάσεων.

Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 2 προστίθεται εδάφιο πρώτο στην παράγραφο 1 του άρθρου 800 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με το οποίο ρυθμίζεται η κατά τόπο αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου που τελεί την υιοθεσία. Η εν λόγω αρμοδιότητα είχε ορισθεί με το άρθρο 9 του ν. 4138/2013 (Α' 72), ως αρμοδιότητα «κάθε δικαστηρίου της Επικράτειας», καθώς η προϊσχύσασα του ν.4138/2013 διάταξη, που όριζε αποκλειστική αρμοδιότητα του τόπου συνήθους διαμονής υιοθετούντος ή υιοθετούμενου, δημιούργησε πολλά προβλήματα διασφάλισης της αρχής της μυστικότητας, κυρίως για τους διαμένοντες σε μικρές επαρχιακές πόλεις. Η σχετική διάταξη, από προφανή παραδρομή, δεν περιλήφθηκε στο κείμενο του ν. 4335/2016 (Α' 87), με αποτέλεσμα να μην αναφέρεται καθόλου η κατά τόπο αρμοδιότητα. Δεδομένου ότι η ρύθμιση της κατά τόπο αρμοδιότητας χρήζει άμεσης ρύθμισης, κρίνεται σκόπιμο να επαναφερθεί η διάταξη του άρθρου 9 του ν. 4138/2013 (Α' 72), σύμφωνα με την οποία αρμόδιο για την τέλεση της υιοθεσίας είναι κάθε Μονομελές Πρωτοδικείο της Επικράτειας, για τον λόγο ότι δίνεται η ευχέρεια στους αιτούντες να υποβάλλουν αίτηση υιοθεσίας σε δικαστήριο άλλο από αυτό του τόπου συνήθους διαμονής τους.

Η προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 3 είναι απαραίτητη, καθώς, μετά τη μεταφορά της αρμοδιότητας στα Μονομελή Πρωτοδικεία σύμφωνα με την παράγραφο 1 της παρούσας, η συναίνεση δηλώνεται ενώπιον του δικαστηρίου (Μονομελές) και όχι ενώπιον μέλους της σύνθεσης του δικαστηρίου, όπως ορίζεται σήμερα (Πολυμελές)».