Οικονομία

Επιτόκια καταθέσεων: Γιατί είναι χαμηλότερα στην Ελλάδα σε σχέση με την ευρωζώνη

Επιτόκια καταθέσεων: Γιατί είναι χαμηλότερα στην Ελλάδα σε σχέση με την ευρωζώνη
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναμένεται να ολοκληρώσει εντός του 2024 την ενδιάμεση έκθεση της κλαδικής έρευνας για τα επιτόκια καταθέσεων, η οποία θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Η τελική έκθεση, που θα δημοσιοποιηθεί αργότερα, θα περιλαμβάνει ευρήματα, συμπεράσματα και πιθανές προτάσεις για τη βελτίωση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το μέσο επιτόκιο στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου στην Ελλάδα είναι μόλις 0,03%, έναντι 0,39% στην ευρωζώνη. Στις προθεσμιακές καταθέσεις για τα νοικοκυριά, το μέσο επιτόκιο στην Ελλάδα ανέρχεται σε 1,83%, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 3,09%.

Η διαφορά αυτή αποδίδεται στη μεγάλη συμμετοχή της λιανικής καταθετικής βάσης στην Ελλάδα, η οποία χαρακτηρίζεται από μικρά υπόλοιπα καταθέσεων. Συγκεκριμένα, το 70,9% των καταθετών διατηρεί καταθέσεις έως 1.000 ευρώ, το 13,3% από 1.001 έως 5.000 ευρώ, το 13,6% από 5.001 έως 50.000 ευρώ, το 1,4% από 50.001 έως 100.000 ευρώ και μόλις το 0,8% άνω των 100.000 ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του ΤΕΚΕ.

Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων διαφοροποιούνται σημαντικά ανάλογα με την πολιτική κάθε τράπεζας, την έμφαση που δίνεται σε μικρά ή μεγάλα ποσά και τη διάρκεια δέσμευσης των χρημάτων. Η διαφορά μεταξύ των ευρωπαϊκών και ελληνικών επιτοκίων περιορίζεται στις προθεσμιακές καταθέσεις των επιχειρήσεων, όπου η μέση απόδοση στην Ελλάδα είναι 3,17%, κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 3,64%.

Ο αντίλογος είναι πως η χαμηλή προσφορά υψηλών επιτοκίων στις καταθέσεις μπορεί να υποδηλώνει έλλειψη ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα. Εάν οι τράπεζες δεν ανταγωνίζονται ενεργά για να προσελκύσουν καταθέτες, τότε δεν έχουν κίνητρο να προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια. Ακόμη,οι τράπεζες κρατούν υπερβολικά χαμηλά τα επιτόκια για να μειώσουν το κόστος χρηματοδότησης τους, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη των καταθετών για υψηλότερες αποδόσεις.

Η στρατηγική των τραπεζών να επικεντρώνονται σε μεγάλα ποσά και σε επιχειρηματικές καταθέσεις μπορεί να αγνοεί την πλειονότητα των καταθετών που έχουν μικρότερα υπόλοιπα. Η διαφοροποίηση επιτοκίων ανάλογα με το ποσό και τη διάρκεια δεν είναι πάντα σαφής. Αυτό δημιουργεί δυσπιστία και έχει αποθαρρύνει τους καταθέτες που το τελευταίο έτος έχουν επενδύσει με αυξημένο ρυθμό τις καταθέσεις τους σε έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.