Opinions

Γιώργος Βασιλειάδης: Για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο

Γιώργος Βασιλειάδης Γιώργος Βασιλειάδης
Γιώργος Βασιλειάδης: Για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο
Η Αριστερά δεν αρκεί να είναι καλύτερη. Οφείλει να ανοίγει δρόμους που η Δεξιά δεν θέλει και δεν μπορεί ούτε καν να διανοηθεί ότι υπάρχουν. Αντί γι’ αυτό έχουμε μπει στα παπούτσια της Δεξιάς.

H απόλυτη κυριαρχία της Δεξιάς όλων των αποχρώσεων δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Ούτε σημείο των καιρών. Ούτε αποτέλεσμα ανωριμότητας της κοινωνίας. Όλα τα παραπάνω αποτελούν βολική δικαιολογία για να καμωθούμε για ακόμα μια φορά πως δεν βλέπουμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο.

Υπάρχουν δύο σημεία-κλειδιά στην πολιτική εξέλιξη της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης, που αν δεν τα κατανοήσουμε δεν θα μένουμε απλώς κολλημένοι στο ίδιο σημείο. Θα βρισκόμαστε συνεχώς σε χειρότερο σημείο, παρά τις μικρές νίκες που μπορεί κατά καιρούς να υπάρξουν.

Το πρώτο είναι ότι οι δυνάμεις της Αριστεράς, σε όλες τις εκφάνσεις της, ή αν θέλετε οι δυνάμεις της προόδου, ενώ καταφέρνουν να αναλύσουν τις νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, αδυνατούν να εκφράσουν μια συγκροτημένη και απτή εναλλακτική πρόταση απέναντι στη Δεξιά. Φοβικά και απολογητικά, κουβαλώντας στις πλάτες τους 35 χρόνια μετά την πτώση του τείχους τον Φουκουγιάμα και το «τέλος της ιστορίας», αποφεύγουν στην προσπάθεια να μην «παρεξηγηθούν» οποιαδήποτε πρόταση αμφισβητεί τον πυρήνα του συστήματος του νεοφιλελευθερισμού.

Το δεύτερο είναι ότι συνολικά δεν προβάλλουν έναν σοβαρό αντίλογο στην κυρίαρχη ιδεολογία. Το «εμείς είμαστε καλύτεροι» δε λέει απολύτως τίποτα. Αναπαράγει τυφλά το ίδιο το σύστημα. Δεν παράγει ουσιαστική εναλλακτική, δε διαμορφώνει συνειδήσεις, δεν εκπαιδεύει στην αμφισβήτηση των μοντέλων της Δεξιάς. Η Αριστερά δεν αρκεί να είναι καλύτερη. Οφείλει να ανοίγει δρόμους που η Δεξιά δεν θέλει και δεν μπορεί ούτε καν να διανοηθεί ότι υπάρχουν. Αντί γι’ αυτό έχουμε μπει στα παπούτσια της Δεξιάς. Δεν αμφισβητούμε τα «ιερά και τα όσια» της συντήρησης και είναι λογικό η κοινωνία να μας αντιμετωπίζει ως την πίσω όψη του ίδιου νομίσματος και στο τέλος να επιλέγει το πιο γνώριμο ως πιο ασφαλές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Όταν η σοσιαλδημοκρατία υιοθέτησε τα μοντέλα της Δεξιάς (για παράδειγμα πολιτικές Μπλερ σε παιδεία και οικονομία) άνοιξε το δρόμο στη Τhere Ιs Νo Alternative κυριαρχία. Η υιοθέτηση σχεδόν του συνόλου της δεξιάς φρασεολογίας, ακόμα και των πιο «ανώδυνων» όρων (πχ αξιοκρατία), χωρίς όμως να γίνεται η απαραίτητη διευκρίνιση ότι δεν είναι πολιτικά, κοινωνικά και ταξικά ουδέτεροι, ώστε η κοινωνία να αντιληφθεί ότι με τους ίδιους όρους δεν εννοούμε τα ίδια πράγματα, κάνει την όποια εναλλακτική να ξεφτίζει διαρκώς, ή ακόμα χειρότερα να φαντάζει ως καρικατούρα.

Και έτσι, με όλα αυτά, γεννιέται το αμείλικτο ερώτημα. Υπάρχει λύση; Η απάντηση είναι απλή: Καμία λύση αν δεν ξεμπερδέψουμε με τις αγκυλώσεις, δεν ξεπεράσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς, δεν αντιληφθούμε ότι μπαίνουμε σε μια εποχή τόσο κρίσιμη (ενόψει των γεωπολιτικών αλλά και οικονομικών εξελίξεων) που αν μείνουμε ο καθένας κολλημένος στο βιλαέτι του και στην ασφάλεια της μοναδικής του αλήθειας, πολύ σύντομα οι ίδιες οι εξελίξεις θα μας ξεπεράσουν. Συνεπώς η Αριστερά, η σοσιαλδημοκρατία, η πράσινη οικογένεια οφείλουν και πρέπει να βρουν κοινό βηματισμό. Όχι για να επικρατήσουν πρόσκαιρα και στο πλαίσιο μιας ακόμα εναλλαγής στην εξουσία. Αλλά για να διαμορφώσουν τις συνθήκες αλλαγής των κοινωνικών ισορροπιών.

Εργασία, Υγεία, Παιδεία, βιώσιμη ανάπτυξη, πράσινη μετάβαση, κοινωνικά δικαιώματα, κράτος δικαίου αποτελούν προνομιακό πεδίο προγραμματικών συγκλίσεων. Πεδίο αναζήτησης μιας συμφωνίας των προοδευτικών δυνάμεων για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Βάση από την οποία θα απευθυνθούμε στην κοινωνία για να την πείσουμε με όρους ρεαλισμού και όχι ονείρου, ότι απέναντι στην γκρίζα πραγματικότητα και το προδιαγεγραμμένο μέλλον, υπάρχει άλλος δρόμος. Που δεν είναι εύκολος, δεν είναι απλός, αλλά οδοδείκτης του είναι η αξιοπρέπεια, η κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή, η διαφάνεια, η δημοκρατία.

Για να γίνει αυτό απαιτείται μια όσο γίνεται πιο ισχυρή πολιτική δύναμη που θα καταστήσει προτεραιότητά της το κοινωνικό συμβόλαιο και θα επιδιώκει σταθερά τη σύγκλιση όλων των δυνάμεων που μπορούν να το υλοποιήσουν. Και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με τη διαδρομή και τις πολιτικές του, έχει τα απαραίτητα εχέγγυα για να παίξει αυτόν τον κρίσιμο ρόλο. Η εκλογική του ενίσχυση συνεπώς είναι ζωτική προϋπόθεση για να αμφισβητηθεί η δεξιά, μέσω της ανατροπής της «παντοδυναμίας» Μητσοτάκη, και να ανοίξει ένας άλλος δρόμος για την πατρίδα μας αλλά και για την Ευρώπη.

(Ο Γιώργος Βασιλειάδης είναι Δικηγόρος, LLM, τ. Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μέλος ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ)