Επιστήμη

Η έρευνα σε ένα μικρό σκουλήκι οδήγησε σε μια μεγάλη ανακάλυψη και στο Νόμπελ

Η έρευνα σε ένα μικρό σκουλήκι οδήγησε σε μια μεγάλη ανακάλυψη και στο Νόμπελ
Οι αποδέκτες του Νόμπελ Φυσιολογίας 2024 αποκάλυψαν μια εντελώς νέα διάσταση στη γονιδιακή ρύθμιση. Τα microRNAs αποδείχθηκαν θεμελιωδώς σημαντικά για τον τρόπο ανάπτυξης και λειτουργίας των οργανισμών.

«Ο Victor Ambros και ο Gary Ruvkun οι Νομπελίστες Φυσιολογίας 2024 ενδιαφέρθηκαν για το πώς αναπτύσσονται διαφορετικοί τύποι κυττάρων και ανακάλυψαν το microRNA, μια νέα κατηγορία μικροσκοπικών μορίων RNA που διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση των γονιδίων», ανέφερε η Επιτροπή Νόμπελ σε δήλωση Τύπου.

Η πρωτοποριακή ανακάλυψη των Ambros και Ruvkun, είπαν, υπέδειξε μια εντελώς νέα αρχή γονιδιακής ρύθμισης που αποδείχθηκε απαραίτητη για τους πολυκύτταρους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Είναι πλέον γνωστό ότι το ανθρώπινο γονιδίωμα κωδικοποιεί πάνω από χίλια microRNA.

«Η κατανόηση της ρύθμισης της γονιδιακής δραστηριότητας ήταν ένας σημαντικός στόχος για πολλές δεκαετίες. Εάν η γονιδιακή ρύθμιση (δηλαδή μόνο το σωστό σύνολο γονιδίων να είναι ενεργό σε κάθε συγκεκριμένο τύπο κυττάρου) πάει στραβά, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης ή τα αυτοάνοσα νοσήματα», ανέφερε η Ακαδημία Νόμπελ.

Το φετινό βραβείο Νόμπελ επικεντρώνεται στην ανακάλυψη ενός ζωτικού ρυθμιστικού μηχανισμού που χρησιμοποιείται στα κύτταρα για τον έλεγχο της γονιδιακής δραστηριότητας. Η γενετική πληροφορία ρέει από το DNA στο αγγελιοφόρο RNA (mRNA), μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται μεταγραφή, και στη συνέχεια στον κυτταρικό μηχανισμό για την παραγωγή πρωτεϊνών. Εκεί, τα mRNA μεταφράζονται έτσι ώστε οι πρωτεΐνες να παράγονται σύμφωνα με τις γενετικές οδηγίες που είναι αποθηκευμένες στο DNA. Από τα μέσα του 20ου αιώνα, αρκετές από τις πιο θεμελιώδεις επιστημονικές ανακαλύψεις έχουν εξηγήσει πώς λειτουργούν αυτές οι διαδικασίες.

Η Ακαδημία Νόμπελ συνέχισε εξηγώντας πώς ο Άμπρος και ο Ρουβκούν δούλευαν μαζί από τότε που ήταν μεταδιδακτορικοί υπότροφοι στο εργαστήριο του Ρόμπερτ Χόρβιτς, ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 2002, μαζί με τους Σίδνεϊ Μπρένερ και Τζον Σούλστον.

«Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Victor Ambros και ο Gary Ruvkun βρίσκονταν στο εργαστήριο του Horvitz, όπου μελετούσαν έναν σκουλήκι μήκους 1 mm, το C. elegans. Παρά το μικρό του μέγεθος, το C. elegans διαθέτει πολλούς εξειδικευμένους τύπους κυττάρων, όπως νευρικά και μυϊκά κύτταρα που εντοπίζονται επίσης σε μεγαλύτερα, πιο πολύπλοκα ζώα, καθιστώντας το ένα χρήσιμο μοντέλο για τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται και ωριμάζουν οι ιστοί σε πολυκύτταρους οργανισμούς. Ο Άμπρος και ο Ρουβκούν ενδιαφέρθηκαν για γονίδια που ελέγχουν τον χρόνο ενεργοποίησης διαφορετικών γενετικών προγραμμάτων, διασφαλίζοντας ότι διάφοροι τύποι κυττάρων αναπτύσσονται την κατάλληλη στιγμή».

Τα γονίδια που κωδικοποιούν τα microRNA έχουν εξελιχθεί και επεκταθεί μέσα στα γονιδιώματα των πολυκύτταρων οργανισμών για περισσότερα από 500 εκατομμύρια χρόνια. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν περισσότερα από χίλια γονίδια για διαφορετικά microRNA στον άνθρωπο και ότι η γονιδιακή ρύθμιση από το microRNA – που ανακαλύφθηκε από τους φετινούς βραβευθέντες της ιατρικής – είναι καθολική μεταξύ των πολυκύτταρων οργανισμών.

Πέρυσι το Νόμπελ Φυσιολογίας απονεμήθηκε από κοινού στους Katalin Karikó και Drew Weissman για τις «ανακαλύψεις τους σχετικά με την τροποποίηση της νουκλεοσιδικής βάσης που επέτρεψαν την ανάπτυξη αποτελεσματικών εμβολίων mRNA κατά του COVID-19».

Το Βραβείο Φυσιολογίας ή Ιατρικής ανοίγει μια εβδομάδα ανακοινώσεων για τα Βραβεία Νόμπελ. Οι νικητές της Φυσικής θα ανακοινωθούν στις 8 Οκτωβρίου και θα ακολουθήσει η Χημεία στις 9 Οκτωβρίου. Οι νικητές του Βραβείου Λογοτεχνίας, Ειρήνης και Οικονομικών Επιστημών θα ανακοινωθούν στις 10 Οκτωβρίου, 11 Οκτωβρίου και 14 Οκτωβρίου αντίστοιχα.

Τα βραβεία συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (σχεδόν 900.000 $) και θα απονεμηθούν σε τελετή στις 10 Δεκεμβρίου.

Ποιοι είναι οι Νομπελίστες

Ο Victor Ambros γεννήθηκε το 1953 στο Ανόβερο του Νιού Χάμσαϊρ των ΗΠΑ. Έλαβε το διδακτορικό του από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), Cambridge, MA, το 1979 όπου έκανε και μεταδιδακτορική έρευνα 1979-1985. Έγινε Κύριος Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, στο Κέμπριτζ, MA το 1985. Διετέλεσε καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Dartmouth από το 1992-2007 και τώρα είναι καθηγητής Φυσικής Επιστήμης στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, Worcester, MA.

Ο Gary Ruvkun γεννήθηκε στο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνια των Η.Π.Α. το 1952. Έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το 1982. Ήταν μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), Cambridge, MA, 1982-1985. Έγινε Κύριος Ερευνητής στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ το 1985, όπου είναι τώρα Καθηγητής Γενετικής.