Υγεία

Ο «εχθρός» στην κουζίνα: Τα χρησιμοποιούμε καθημερινά και μας... σερβίρουν μικροπλαστικά

Ο «εχθρός» στην κουζίνα: Τα χρησιμοποιούμε καθημερινά και μας... σερβίρουν μικροπλαστικά Φωτογραφία: Caroline Attwood on Unsplash
Τα μικροπλαστικά προέρχονται από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών και συνδέονται με καρδιακές προσβολές, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνο, ενώ πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως μπορεί να μειώσουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων.

Τα μικροπλαστικά έχουν εξαπλωθεί σε τέτοιο βαθμό που πλέον δύσκολα μπορούμε να προστατευτούμε από αυτά αποτελεσματικά.

Υπάρχουν ωστόσο κάποια είδη οικιακής χρήσης που χρησιμοποιούμε καθημερινά και καλό θα ήταν να... εγκαταλείψουμε, καθώς μπορεί να διοχετεύουν μικροπλαστικά στη διατροφή σας.

Σύμφωνα με καναδική μελέτη του 2019, οι άνθρωποι καταναλώνουν έως και 52.000 μικροπλαστικά σωματίδια ετησίως, ενώ μόλις τον περασμένο μήνα, το ενδιαφέρον για τα μικροπλαστικά αυξήθηκε κατακόρυφα, με τις αναζητήσεις να φτάνουν σε ρεκόρ υψηλών βαθμολογιών στο Google Trends.

Ενώ αυτά τα σωματίδια είναι διάχυτα στο περιβάλλον, υπάρχουν πολλές πηγές που συμβάλλουν στην παρουσία τους στον οργανισμό μας καθώς και εναλλακτικές λύσεις για να τα αποφύγετε - ξεκινώντας από την κουζίνα

Πλαστικές επιφάνειες κοπής

Μόνο οι πλαστικοί δίσκοι κοπής θα μπορούσαν να εκθέσουν τον άνθρωπο σε έως και 79,4 εκατ. μικροπλαστικά από πολυπροπυλένιο ετησίως, σύμφωνα με μελέτη της Αμερικανική Χημικής Εταιρείας (ACS).

Οι επιφάνειες κοπής από γυαλί είναι μια προσιτή εναλλακτική λύση που καθαρίζεται εύκολα και συνήθως δεν περιέχει μικροπλαστικά. Παράλληλα ορισμένες μάρκες προσφέρουν επίσης σανίδες κοπής χωρίς πλαστικό, κατασκευασμένες από ανθεκτικές χάρτινες ίνες.

Δοχεία τροφίμων για μικροκύματα

Τα πλαστικά προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως «ασφαλή για φούρνο μικροκυμάτων» μπορούν να απελευθερώσουν σημαντικές ποσότητες μικροπλαστικών στα τρόφιμα όταν θερμαίνονται.

Μια μελέτη του 2023 από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα διαπίστωσε έως και 4 εκατομμύρια μικροπλαστικά ανά τετραγωνικό εκατοστό σε ορισμένες παιδικές τροφές σε πλαστικές συσκευασίες «ασφαλείς για φούρνο μικροκυμάτων».

Στο μικροσκόπιο τα σωματίδια αυτά βρέθηκαν να σκοτώνουν έως και το 75% των καλλιεργημένων νεφρικών κυττάρων, εγείροντας ανησυχίες για πιθανές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Καλό θα είναι παράλληλα να αποφεύγετε προϊόντα συσκευασμένα με φθαλικές ενώσεις, στυρένιο και δισφαινόλες.

Πλαστικές παγοθήκες

Όπως ακριβώς βρίσκουμε μικροπλαστικά στο εμφιαλωμένο νερό, έτσι βρίσκουμε και στα παγάκια που φτιάχνουμε με πλαστικές παγοθήκες.

Αν και υπάρχουν λιγότερες έρευνες σχετικά με αυτό, η κατάψυξη σε πλαστικό δοχείο μπορεί να προκαλέσει την έκχυση μικροπλαστικών στο νερό, παρόμοια με τη διαδικασία που παρατηρείται με τα θερμαινόμενα πλαστικά.

Τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς περισσότερο βιώσιμες επιλογές όπως οι ανοξείδωτες θήκες για παγάκια και οι θήκες σιλικόνης.

Χάρτινα ποτήρια

Ενώ τα χάρτινα ποτήρια υποτίθεται ότι είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον, παροδόξως... συμβάλλουν στην ρύπανση. Τα χάρτινα ποτήρια απαιτούν ένα στρώμα στεγανωτικού, που συνήθως αποτελείται έως και 10 τοις εκατό από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE) - προκειμένου να αποτρέπεται η διαρροή υγρών.

Η ανακύκλωση των χάρτινων ποτηριών είναι προβληματική λόγω της ανάγκης διαχωρισμού του στρώματος HDPE από το χαρτί, γεγονός που περιπλέκει τη διαδικασία.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η χρήση χάρτινων ποτηριών για ζεστά ροφήματα μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση διαφόρων χημικών ουσιών, όπως επισημαίνεται σε μελέτη του 2021 που δημοσιεύθηκε στο Journal of Hazardous Materials - συμπεριλαμβανομένων φθορίου, χλωρίου, θειικών και νιτρικών.

Η επιλογή ενός επαναχρησιμοποιήσιμου σκεύους από ανοξείδωτο ατσάλι όχι μόνο ωφελεί το περιβάλλον, αλλά μειώνει επίσης την έκθεση σε μικροπλαστικά.

Φακελάκια τσαγιού 

Παραδόξως, πολλές σακούλες τσαγιού κατασκευάζονται με πολυπροπυλένιο, ενώ ακόμη και οι χάρτινες σακούλες τσαγιού μπορεί να περιέχουν ίχνη πλαστικού στο στεγανωτικό υλικό.

Αυτό συχνά σημαίνει ότι δεν είναι βιοδιασπώμενα και συμβάλλουν στη μόλυνση από μικροπλαστικά.

Το 2023, έρευνα που δημοσιεύθηκε από το Πανεπιστήμιο Επιστημών Υγείας Dow επισήμανε τους κινδύνους σχετικά με το πώς το ζεστό νερό που χρησιμοποιείται για την παρασκευή τσαγιού μπορεί να απελευθερώσει εκατομμύρια μικροπλαστικά από αυτά τα σακουλάκια. Ένα μόνο φλιτζάνι τσάι μπορεί να περιέχει έως και 3,1 δισεκατομμύρια νανοπλαστικά - διαπίστωνε η έρευνα.

Σημειώνεται πως τα σακουλάκια τσαγιού μπορεί να περιέχουν και άλλες επιβλαβείς ουσίες, όπως... ενώσεις φθορίου, αρσενικό, άλατα ραδίου, αλουμίνιο, χαλκό, μόλυβδο, υδράργυρο, κάδμιο, βάριο και νιτρικά άλατα.

Ευτυχώς, τα χύμα φύλλα τσαγιού ανακτούν τη δημοτικότητά τους, ενώ υπάρχουν και πολλές βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για την παρασκευή τσαγιού, όπως η χρήση τσαγιέρας ή μεταλλικού σουρωτηριού.

Πηγή: Εuronews