Συνολικά 48 περιπτώσεις διεισδυτικής νόσου από στρεπτόκοκκο ομάδας Α και 12 θάνατοι έχουν καταγραφεί φέτος στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.
Ο Οργανισμός εξέδωσε ανακοίνωση μετά τους δύο θανάτους στην Ηλεία από τη νόσο, δίνοντας περισσότερα στοιχεία για αυτές τις περιπτώσεις, ενώ παράλληλα διενεργούνται strep- test στα ΤΕΠ.
Ο ΕΟΔΥ σημειώνει ότι μετά την πανδημία, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ανέφεραν αυξημένο αριθμό περιπτώσεων διεισδυτικής νόσου από στρεπτόκοκκο ομάδας Α (iGAS) σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.
Το 2023 δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 90 περιστατικά iGAS (48 παιδιά και 42 ενήλικες), από τους οποίους οι 23 κατέληξαν (26%), εννέα παιδιά και 14 ενήλικες. Από την αρχή του 2024, έχουν δηλωθεί 48 περιστατικά (21 παιδιά και 27 ενήλικες), από τους οποίους οι 12 πέθαναν (25%). Ήταν τρία παιδιά και εννέα ενήλικες.
Στρεπτόκοκκος Α: Τι συνέβη στην Ηλεία
Την περασμένη Δευτέρα (12/8), ο ΕΟΔΥ έστειλε κλιμάκιο στο Γενικό Νοσοκομείο Ηλείας για διερεύνηση, έπειτα από ενημέρωση ότι σε δείγματα από ασθενή που πέθανε- για τον οποίο αρχικά ως αιτία θανάτου είχε αναφερθεί τσίμπημα καφέ αράχνης- απομονώθηκε S. Pyogenes ομάδας Α.
Παράλληλα υπήρξαν πληροφορίες και για δεύτερο περιστατικό που κατέληξε με παρόμοια συμπτώματα (νεκρωτική κυτταρίτιδα/ μυοσίτιδα στα κάτω άκρα), σε δείγματα του οποίου απομονώθηκε επίσης S. pyogenes.
«Η απομόνωση έγινε και στις δυο περιπτώσεις σε νεκροτομικό υλικό. Ο ΕΟΔΥ προέβη σε συνεννόηση έτσι ώστε να αποσταλούν τα στελέχη σε εξειδικευμένο εργαστήριο και να γίνει περαιτέρω εργαστηριακή διερεύνηση», σημειώνει ο Οργανισμός.
Από το ιστορικό που ελήφθη από τους οικείους των δυο ασθενών και από τρεις ακόμα με κυτταρίτιδα/ μυοσίτιδα που επισκέφτηκαν το Γενικό Νοσοκομείο Πύργου το ίδιο διάστημα, δεν βρέθηκε κάποια κοινή έκθεση ή παράγοντας κινδύνου, επισημαίνει ο ΕΟΔΥ.
«Παρά τη χρονική συγκυρία των δυο περιστατικών που απεβίωσαν, η διερεύνηση έδειξε ότι επρόκειτο για επισκέπτες στην περιοχή που διέμεναν σε διαφορετικές περιοχές της χώρας, με συμπτώματα που πιθανόν είχαν ξεκινήσει πριν τη μετάβασή τους στην Ηλεία ή αμέσως μετά από αυτήν», αναφέρει ακόμα η ανακοίνωση.
Strep-test στο νοσοκομείο Πύργου
Προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει αυξημένο ποσοστό φορείας στην κοινότητα, πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο Πύργου strep-test σε όσους προσέρχονται στα ΤΕΠ.
Έως τώρα έχουν εξεταστεί 80 άτομα που προσήλθαν στο νοσοκομείο και προέκυψε ένα θετικό strep-test, το οποίο ελέγχεται περαιτέρω εργαστηριακά. Ο έλεγχος φορείας συνεχίζεται και θα συνεχιστεί και την επόμενη εβδομάδα, σημειώνει ο ΕΟΔΥ.
«Η συγκεκριμένη λοίμωξη δεν είναι συχνή αλλά έχει αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα. Για τον λόγο αυτό υπενθυμίζουμε ότι τα βασικά μέτρα ατομικής προστασίας και η έγκαιρη επίσκεψη στο γιατρό σε περίπτωση συμπτωμάτων (πυρετός, φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, κυτταριτίδα κλπ) για την αναγνώριση της λοίμωξης από iGAS και την άμεση έναρξη αντιμικροβιακής και υποστηρικτικής θεραπείας είναι εξαιρετικά σημαντικά για την αίσια έκβαση της νόσου», τονίζει ο Οργανισμός.
Επίσης, θα πρέπει να εντοπίζονται οι στενές επαφές των περιπτώσεων iGAS από τις αρχές δημόσιας υγείας, να εκτιμάται η κατάστασή τους και να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες.
«Εξαιρετικά σημαντική κρίνεται η εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας και ο έγκαιρος εργαστηριακός έλεγχος για τη διαχείριση των περιστατικών iGAS. Ο ΕΟΔΥ θα συνεχίζει την ενισχυμένη επιτήρηση των περιστατικών λοίμωξης από διεισδυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α (iGAS) σε όλη τη χώρα όσο και στην Ηλεία που εμφανίστηκαν τα τελευταία κρούσματα», καταλήγει ο Οργανισμός.
Τι είναι ο στρεπτόκοκκος Α
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γνωστός και ως πυογόνος στρεπτόκοκκος ή GAS (Group A Streptococcus) είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις στον άνθρωπο, συνήθως ήπιες αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις πολύ σοβαρές, ακόμη και θανατηφόρες αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα. Σε ένα μικρό ποσοστό (1-5%) ατόμων το βακτήριο εντοπίζεται στον φάρυγγα ή το δέρμα τους ή και σε άλλα σημεία, χωρίς να νοσούν, αποτελούν δηλαδή αυτά τα άτομα υγιείς φορείς του βακτηρίου.
Πώς μεταδίδεται
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται μέσω:
- Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών
- Της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες
- Την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών
- Από υγιείς φορείς του βακτηρίου
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.
Πώς μπορεί να εκδηλωθεί μία λοίμωξη από στρεπτόκοκκο Α
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α συνήθως προκαλεί λοιμώξεις όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (strep throat), πυρετό και δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά (scarlet fever), δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο (impetigo) και κυτταρίτιδα (cellulitis), δηλαδή φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους. Σε κάποιες περιπτώσεις εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός) .
Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο. Για παράδειγμα η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, κυνάγχη (πονόλαιμο), δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στην υπερώα. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus) , δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Μορφές διεισδυτικής νόσου του βακτηριδίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα (necrotizing fasciitis) και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (Streptococcal Toxic Shock Syndrome).
Πώς μπορεί να διαγνωστεί
Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις για τη διάγνωση της λοίμωξης από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α ανάλογα με την κλινική εικόνα του ασθενούς. Για παράδειγμα η στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα μπορεί γρήγορα να διαγνωσθεί με καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος καθώς επίσης και με ένα ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου, γνωστό ως step test.
Ποια είναι η θεραπεία
Η στρεπτοκοκκική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α πρέπει εγκαίρως να αντιμετωπίζεται με τα κατάλληλα αντιβιοτικά, ανάλογα με τη βαρύτητα της λοίμωξης.
Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι
Οποιοσδήποτε μπορεί να νοσήσει από στρεπτοκοκκική λοίμωξη. Ωστόσο πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού. Ο πυογόνος στρεπτόκοκκος αποτελεί ένα από τα πιο συχνά αίτια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας στα παιδιά σχολικής ηλικίας.
Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης
Τα μέτρα πρόληψης της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο περιλαμβάνουν:
- Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών
- Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας
- Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων
- Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών
- Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής
Πότε πρέπει να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια
Ο πυρετός που επιμένει, η έντονη κυνάγχη, η δυσκαταποσία, ο πυρετός σε συνδυασμό με εξάνθημα, η έντονη καταβολή είναι συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσουμε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα γι’ αυτό οποιαδήποτε υποψία νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.
