Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει το μεσημέρι, σε μυστική ψηφοφορία, αν το τιμόνι της Κομισιόν θα παραμείνει στα χέρια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για άλλα πέντε χρόνια. Ενα δύσκολο στοίχημα για τη Γερμανίδα πολιτικό, καθώς μέχρι και σήμερα το επιτελείο της δεν είναι βέβαιο ότι η υποψηφιότητά της θα συγκεντρώσει τις 361 από τις 720 ψήφους που χρειάζεται. Το τοπίο θόλωσε περισσότερο μετά τη χθεσινή απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ για την υπόθεση των εμβολίων κατά της Covid-19, καθώς αποφάνθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έπρεπε να περιορίσει την πρόσβαση του κοινού σε ορισμένες λεπτομέρειες και ρήτρες των συμβολαίων αγοράς.
Η ώρα της αλήθειας έφθασε λοιπόν. Στη 1 μετά το μεσημέρι (ώρα Στρασβούργου - 14:00 ώρα Ελλάδος) οι 720 ευρωβουλευτές του νέου ευρωκοινοβουλίου θα κληθούν να υπερψηφίσουν ή να καταψηφίσουν την πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για μια δεύτερη θητεία της Γερμανίδας πολιτικού στην κορυφαία θέση της Κομισιόν.
Σύμφωνα με το Politico, εάν η φον ντερ Λάιεν δεν εξασφαλίσει τουλάχιστον 361 ψήφους, θα προκληθεί μια άνευ προηγουμένου πολιτική κρίση αφήνοντας την πιο ισχυρή θέση στην ΕΕ ακάλυπτη, σε μια περίοδο αστάθειας στην Ευρώπη και ευρύτερα.
Οι υποστηρικτές της Γερμανίδας, τονίζουν ότι η φον ντερ Λάιεν εγγυάται τη σταθερότητα, αυτό δηλαδή που χρειάζεται η Ευρώπη, καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται, η εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο της ΕΕ έχει ταράξει τα νερά και ο Ντόναλντ Τραμπ που διεκδικεί την προεδρία των ΗΠΑ... καραδοκεί.
Αισιοδοξία
Λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία, αρκετοί ευρωβουλευτές εμφανίστηκαν βέβαιοι ότι η φον ντερ Λάιεν θα λάβει την απαιτούμενη πλειοψηφία.
«Είμαι σίγουρος ότι θα περάσει, είμαι σίγουρος ότι οι ψήφοι είναι εκεί», δήλωσε στο POLITICO ο ευρωβουλευτής Sigfried Muresan, ο οποίος είναι αντιπρόεδρος της ομάδας του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος τής φον ντερ Λάιεν, υποστηρίζοντας ότι ένας από τους βασικούς λόγους για να την ψηφίσει κανείς είναι πως «η εκλογή προέδρου της Επιτροπής σε λιγότερο από δύο μήνες μετά τις εκλογές, είναι ένα σημάδι σταθερότητας, ένα σημάδι συνέχειας».
Άτομο που βρίσκεται κοντά στη φον ντερ Λάιεν, το οποίο παρέμεινε ανώνυμο λόγω της ευαίσθητης φύσης του θέματος, δήλωσε ότι είναι «συγκρατημένα αισιόδοξοι».
Προβληματισμός
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της, η φον ντερ Λάιεν ήταν η επικεφαλής στη διαχείριση κρίσεων στην Ευρώπη, καθοδηγώντας το μπλοκ μέσω της πανδημίας, της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της επακόλουθης ενεργειακής κρίσης. Ωστόσο, ο συγκεντρωτικός χαρακτήρας της στη λήψη αποφάσεων αποξένωσε άλλους αξιωματούχους της ΕΕ, ενώ η μερική υποχώρησή της σε ορισμένες από τις υποσχέσεις της για το κλίμα ανησυχεί τους «πράσινους» ευρωβουλευτές.
Δικαστική απόφαση «καίει» την Ούρσουλα
Λιγότερο από 24 ώρες πριν από την ψηφοφορία το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έπρεπε να περιορίσει την πρόσβαση του κοινού σε ορισμένες λεπτομέρειες και ρήτρες των συμβολαίων αγοράς εμβολίων κατά της Covid-19 στη διάρκεια της πανδημίας.
Πρόκειται μόνο για μία από τις εκκρεμείς νομικές υποθέσεις γύρω από το Pfizergate, το σκάνδαλο που αφορά τα διαγραμμένα κείμενα της φον ντερ Λάιεν με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer Άλμπερτ Μπούρλα, που φέρεται να αφορούσαν τις διαπραγματεύσεις για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
«Πρέπει να περάσει»
Εάν η φον ντερ Λάιεν αποτύχει να επανεκλεγεί, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να επιστρέψουν στο τραπέζι και να βρουν μια εναλλακτική επιλογή εντός ενός μηνός, αφήνοντας το θεσμικό όργανο της ΕΕ σε πολιτικό αδιέξοδο, την ώρα που τα σκληρά δεξιά και ακροδεξιά κόμματα αυξάνουν την επιρροή τους σε ολόκληρη την ήπειρο.
Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα «πιάσει δουλειά» πριν από τις αρχές του επόμενου έτους, αντί της 1ης Νοεμβρίου που είχε προγραμματιστεί για την έναρξη της (νέας) θητείας της φον ντερ Λάιεν.
«Απλώς πρέπει να περάσει», δήλωσε στο Politico αξιωματούχος της ΕΕ, αποτυπώνοντας το κλίμα στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο ενόψει της ψηφοφορίας.
«Ζήτω η Ευρώπη»
Πριν από την ψηφοφορία, η επικεφαλής της Κομισιόν μίλησε στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, εκθέτοντας τις πολιτικές προτεραιότητές της με στόχο να πείσει όσο το δυνατόν περισσότερους ευρωβουλευτές να την υποστηρίξουν. Η 50λεπτη ομιλία της τελείωσε με τη φράση «Ζήτω η Ευρώπη».
Την ανάγκη οικοδόμησης μιας «ισχυρής Ευρώπης» σε μια «εποχή υψηλής αβεβαιότητας», υπογράμμισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας τον οδικό χάρτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την πενταετία (2024-2029).
«Δεν θα αφήσω ποτέ την ακραία πόλωση των κοινωνιών μας να γίνει αποδεκτή. Και δεν θα δεχτώ ποτέ δημαγωγούς και εξτρεμιστές να καταστρέφουν τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής μας. Είμαι εδώ σήμερα έτοιμη να ηγηθώ αυτού του αγώνα με όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ζητώντας την εμπιστοσύνη και την «ψήφο» των ευρωβουλευτών για μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πρώτη προτεραιότητα, τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα είναι η «Ευημερία και η Ανταγωνιστικότητα». Αυτό σημαίνει να διευκολύνουμε και να επιταχύνουμε την επιχειρηματικότητα, λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη πίστη, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας ότι προτίθεται να διορίσει έναν Αντιπρόεδρο της Επιτροπής που θα συντονίσει το έργο της Ανταγωνιστικότητας. «Τα θεμελιώδη στοιχεία της παγκόσμιας οικονομίας αλλάζουν. Όσοι μένουν στάσιμοι, θα μείνουν πίσω. Όσοι δεν είναι ανταγωνιστικοί, θα είναι εξαρτημένοι. Ο αγώνας είναι σε εξέλιξη και θέλω η Ευρώπη να αλλάξει ταχύτητα», δήλωσε.
Επιπλέον, η Φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι θα προτείνει ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για «οικονομικά προσιτή στέγαση». «Οι άνθρωποι αγωνίζονται να βρουν οικονομικά προσιτά σπίτια. Γι' αυτό για πρώτη φορά θα διορίσω Επίτροπο με άμεση ευθύνη για τη στέγαση. Και θα αναπτύξουμε ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσιτής Στέγασης», τόνισε η ίδια. «Θέλω αυτή η Επιτροπή να υποστηρίξει τους ανθρώπους που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία. Αν έχει σημασία για τους Ευρωπαίους, έχει σημασία για την Ευρώπη», πρόσθεσε.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε, επίσης, να επικεντρωθεί στην οικοδόμηση μιας «πραγματικής ευρωπαϊκής αμυντικής ένωσης» και μιας «ενιαίας αγοράς άμυνας». Συγκεκριμένα, είπε ότι η Επιτροπή θα προτείνει μια σειρά αμυντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ξεκινώντας με μια ευρωπαϊκή αεροπορική ασπίδα και άμυνα στον κυβερνοχώρο, ενώ δεσμεύτηκε να διορίσει έναν Επίτροπο για την Άμυνα.
Σε ό,τι φορά τη διαχείριση των συνόρων της ΕΕ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι αν κερδίσει μια δεύτερη πενταετή θητεία στην προεδρία της Επιτροπής, θα προτείνει να τριπλασιαστεί ο αριθμός των Ευρωπαίων συνοριοφυλάκων και ακτοφυλάκων (Frontex) σε 30.000. Δεσμεύτηκε, επίσης, να προτείνει μια νέα προσέγγιση για την επιστροφή των μεταναστών. «Δεν θα δείξουμε καμία ανοχή σε όσους απειλούν την ασφάλεια των συνόρων μας και τους πολίτες μας με υβριδικές επιθέσεις», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Εχθρικοί παράγοντες που σπρώχνουν ανθρώπους πέρα από τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ για πολιτικούς σκοπούς θα πρέπει να αναγνωριστούν ως απειλή για την ασφάλειά μας και θα πρέπει να τιμωρηθούν». Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι θα διορίσει Επίτροπο για τις σχέσεις με τη Μεσόγειο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε η επόμενη Επιτροπή να προτείνει ένα «νέο σύμφωνο καθαρών βιομηχανιών που θα βοηθήσει στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας», των οποίων «οι υψηλές τιμές εμποδίζουν την ανταγωνιστικότητά μας», όπως είπε. Τόνισε, επίσης, ότι θα ενισχύσει τις προσπάθειες για καθαρή μείωση κατά 90% έως το 2040 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ σε σύγκριση με το 1990, ως βασικό βήμα προς την επίτευξη της ουδετερότητας των εκπομπών άνθρακα έως το 2050.
Πρώτη ανάλυση για ομιλία φον ντερ Λάιεν
Σε μία πρώτη ανάλυσή του το Euronews.com, αναφέρει ότι συνολικά, η φον ντερ Λάιεν φάνηκε να δίνει μια... ολοκληρωμένη παράσταση.
Μιλώντας στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά (και λίγο ιταλικά), παρουσίασε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα με κάποιες παραχωρήσεις σε κάποιες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Περιελάμβανε προτάσεις για την πολιτική στέγασης - ένα θέμα αγαπητό στην κεντροαριστερά και για τις μεσογειακές χώρες. Όσον αφορά τους αμφιλεγόμενους περιβαλλοντικούς νόμους, μετονόμασε την Πράσινη Συμφωνία και παρουσίασε κάποιες βελτιώσεις χωρίς να την αποκηρύξει εντελώς.
Αναμένεται οργισμένη αντίδραση από τα άκρα του Κοινοβουλίου, αλλά μπορεί να ευχαριστήσει τους κεντρώους.
Συνολικά, η εν ενεργεία πρόεδρος της Επιτροπής το χειρίστηκε καλά.
Αποστασίες και «μαξιλάρι»
Στις εκλογές του Ιουνίου, το ΕΛΚ της φον ντερ Λάιεν, οι Σοσιαλιστές και το Renew εξασφάλισαν 401 έδρες. Αν και η φον ντερ Λάιεν αναμένει ότι οι τρεις κεντρώες ομάδες που την υποστήριξαν το 2019 θα την ξαναψηφίσουν, ορισμένα μέλη του συνασπισμού της ανακοίνωσαν ότι δεν θα το κάνουν.
Στρατηγικά, η φον ντερ Λάιεν χρειάζεται ένα «μαξιλάρι», καθώς οι ειδικοί λένε ότι περίπου το 10% όσων αναμένεται να την υποστηρίξουν μπορεί να μην το πράξουν, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει ένα καθοριστικό κενό.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει καταψηφίσει ποτέ υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τότε που η Συνθήκη της Λισαβόνας του 2009 έδωσε στο ΕΚ περισσότερες εξουσίες όσον αφορά τον επικεφαλής της Κομισιόν.
Η «δεξαμενή» εκτός συνασπισμού
Μετά τις πρόσφατες ευρωεκλογές η φον ντερ Λάιεν προσέγγισε ομάδες εκτός του συνασπισμού της, συμπεριλαμβανομένων των αριστερών Πρασίνων, οι οποίοι βλέπουν τη στήριξη προς τη Γερμανίδα ως ευκαιρία να έχουν μεγαλύτερη επιρροή, με κύριο στόχο τους να μην υποχώρηση η ΕΕ στις δεσμεύσεις της για το κλίμα.
Οι Πράσινοι θα συνεδριάσουν το πρωί της Πέμπτης μετά την ομιλία της φον ντερ Λάιεν για να αποφασίσουν τη στάση θα κρατήσουν στη μυστική ψηφοφορία, δήλωσε εκπρόσωπος των Πρασίνων.
«Νομίζω ότι έχει εκπλήξει πολλούς από εμάς όλα αυτά τα χρόνια που αγωνίζεται για την Πράσινη Συμφωνία», δήλωσε η ευρωβουλευτής των Πρασίνων Alice Bah Kuhnke. «Αν ψηφίσουμε ναι στην Ούρσουλα, δεν σημαίνει ότι θα ψηφίσουμε τα πάντα τα επόμενα πέντε χρόνια. Εξαρτάται από το αν θα μείνει πιστή στις δεσμεύσεις της».
Την ίδια ώρα οι σκληροδεξιοί Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), η πολιτική οικογένεια της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, εμφανίζονται διχασμένοι ως προς την υποστήριξη της φον ντερ Λάιεν.
Πολλά θα εξαρτηθούν από την ομιλία της φον ντερ Λάιεν που θα προηγηθεί της ψηφοφορίας, δήλωσε κοινοβουλευτικός αξιωματούχος. «Έχει δώσει μεμονωμένες υποσχέσεις και σε ξεχωριστές συναντήσεις με πολιτικές ομάδες. Ας δούμε πώς θα καταφέρει να τα χωρέσει όλα αυτά σε ένα συνεκτικό κείμενο».
