Εδώ και εβδομάδες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσπαθεί να πείσει τους ευρωβουλευτές να την ψηφίσουν για δεύτερη θητεία στο τιμόνι της Κομισιόν. Σήμερα, μία ημέρα πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία, πολλοί λένε ότι ακόμα δεν έχουν αποφασίσει αν θα τη στηρίξουν, σύμφωνα με το Reuters.
Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο θα αποφασίσει αύριο, Πέμπτη, αν η 65χρονη θα παραμείνει στη θέση για άλλα πέντε χρόνια. Σε μια περίοδο που η ΕΕ αντιμετωπίζει μία υπαρξιακή, σύμφωνα με κάποιους, απειλή από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την αβεβαιότητα λόγω των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και μία δυναμική Κίνα, οι υποστηρικτές της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λένε ότι η Γερμανίδα προσφέρει σταθερότητα.
Αν μπλοκαριστεί ο διορισμός της, θα προκληθεί πολιτικό αδιέξοδο στην ΕΕ, στο φόντο της αυξανόμενης δημοτικότητας των Ακροδεξιών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων στις χώρες- μέλη, σημειώνει το Reuters. Επίσης, θα μπορούσε να προκληθεί ένα κενό εξουσίας, ανατρέποντας τη συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ και καθυστερώντας τη σύσταση της νέας Κομισιόν έως το 2025, συμπληρώνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Τι χρειάζεται η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για να επανεκλεγεί
«Βλέπουμε όλοι την αναταραχή στις ΗΠΑ. Είναι πολύ σαφές ότι χρειαζόμαστε σταθερότητα στην ΕΕ», δήλωσε ο Μπας Έικχουτ, συμπρόεδρος των Πρασίνων. Οι 53 ευρωβουλευτές της συγκεκριμένης ευρωομάδας- όπως και άλλοι- λένε ότι δεν θα αποφασίσουν αν θα στηρίξουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτού ακούσουν την αυριανή ομιλία της για το πρόγραμμά της.
Προκειμένου να παραμείνει πρόεδρος της Κομισιόν, χρειάζεται τη στήριξη τουλάχιστον 361 εκ των 720 ευρωβουλευτών. Αν την ψηφίσουν όλοι οι ευρωβουλευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (188), των Σοσιαλιστών (136) και του Renew (77), θα έχει 401 ψήφους. Όμως, η ψηφοφορία είναι μυστική και κάποιοι από αυτούς αναμένεται να μην ακολουθήσουν την επίσημη γραμμή. Επίσης, ήδη ορισμένοι έχουν δηλώσει δημόσια ότι δεν θα τη στηρίξουν.
Για να εκλεγεί άνετα, ίσως χρειαστεί κάποια υποστήριξη από τους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές, ή από τους Πράσινους. Οι διασπάσεις στην πρώτη ευρωομάδα κάνουν πιο «ασφαλή» τη στήριξη των Πρασίνων, σημειώνει το Reuters. Δεδομένου των αντίθετων απαιτήσεών τους, θεωρείται απίθανο να εξασφαλίσει στήριξη και των δύο ευρωομάδων.
Οι εύθραυστες διαπραγματεύσεις
Αβέβαιη για την επανεκλογή της, έχει επιδοθεί εντατικές διαπραγματεύσεις. Αρχικά, προσπάθησε να χτίσει γέφυρες με τους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές, που έχουν 78 ευρωβουλευτές- μεταξύ των οποίων και από το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι- όμως αυτό προκάλεσε επικρίσεις από την Κεντροδεξιά. Στη συνέχεια στράφηκε στους Πράσινους, που έχουν 53 έδρες, επιβεβαιώνοντας τις δεσμεύσεις της για το κλίμα.
Η Γερμανίδα δεν πήγε στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον, την προηγούμενη εβδομάδα, προκειμένου να συνεχίσει την ψηφοθηρία, όμως καμία από τις δύο ευρωομάδες των Πρασίνων και των Συντηρητικών και Μεταρυθμιστών δεν ανακοίνωσε ότι τη στηρίζει. Κάποιοι ευρωβουλευτές δηλώνουν το αντίθετο.
«Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα μπορούσαμε να στηρίξουμε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», δήλωσε ο Άνταμ Μπίελαν, επικεφαλής των 18 Πολωνών ευρωβουλευτών των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, αφού συνάντησε την 65χρονη την Τρίτη. Επικαλέστηκε «λάθος αποφάσεις» σχετικά με τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή.
Το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμα αν οι 24 ευρωβουλευτές του θα υποστηρίξουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η κίνηση τακτικής που μπορεί να την πλήξει
Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, η 65χρονη προχώρησε σε μια κίνηση τακτικής που μπορεί να την πλήξει, επισημαίνει ο Αλμπέρτο Αλεμάνο σε άρθρο του στον Guardian με τίτλο «Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει χάσει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης. Δεν αξίζει δεύτερη θητεία».
Οι ευρωομάδες- συμπεριλαμβανομένων εκείνων της πλειοψηφίας της- έχουν διατυπώσει ένα φάσμα απαιτήσεων που είναι δύσκολο να συμβιβαστούν, γράφει ο καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο HEC Paris.
Για παράδειγμα, οι Πράσινοι επιθυμούν ισχυρότερες δεσμεύσεις για τις περιβαλλοντικές πολιτικές, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θέλει να ανακαλέσει την απόφαση για την απαγόρευση των αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης έως το 2035, το Renew επιζητά περιορισμό της γραφειοκρατίας και η Μελόνι πιο περιοριστική διαχείριση του μεταναστευτικού.
Συνέπεια αυτής της κατάστασης είναι η Γερμανίδα να έχει υποσχεθεί κάτι σε όλους, αλλά δεν μην ικανοποιεί πλήρως κανέναν, γράφει ο Αλεμάνο. Μια κίνηση τακτικής, που μπορεί να έχει πλήξει την υποστήριξη στο πρόσωπό της και τις πιθανότητες επανεκλογής της, επισημαίνει.
Επιλέγοντας τη χειρότερη πιθανή στρατηγική, μπορεί να δημιούργησε τις ιδανικές συνθήκες για να καταψηφιστεί, τονίζει. Πρώτα από όλα, μπορεί να ένωσε εναντίον της τις τρεις Ακροδεξιές ομάδες- τους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές της Τζόρτζια Μελόνι, τους Πατριώτες για την Ευρώπη του Βίκτορ Όρμπαν και την Ευρώπη των Κυρίαρχων Εθνών που συγκρότησε το AfD.
Κάτι που μειώνει τις πιθανότητες να τη σώσουν κάποιοι από αυτούς τους ευρωβουλευτές, όπως έκαναν ορισμένες Ακροδεξιές φατρίες το 2019. Τα Ακροδεξιά κόμματα διαμαρτύρονται ότι αδίκως αποκλείστηκαν από τις διαπραγματεύσεις για τα κορυφαία πόστα στην ΕΕ. Και πιθανότατα δεν θα χάσουν την ευκαιρία να εκφράσουν την οργή τους, εκτιμά ο Αλεμάνο.
Δεύτερον, ενώ το άνοιγμά της στους Πράσινους θα μπορούσε να της εξασφαλίσει κάποιες ψήφους, η άρνησή της να επισημοποιήσει κάποια συμφωνία ενδέχεται να μην της εγγυάται την πλήρη στήριξή τους, ενώ την ίδια ώρα δυσαρεστεί το ίδιο το κόμμα της, το ΕΛΚ.
Η αβεβαιότητα θα μπορούσε να είναι υπέρ της, σημειώνει ο Αλεμάνο. Με την προοπτική της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη και την πτώση της ευρωπαϊκής οικονομίας, πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να βιώσει ένα νέο κύμα δράματος.
Όμως, υπάρχει ρίσκο, τονίζει ο Αλεμάνο. «Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν είναι πλέον άγνωστη, όπως το 2019 όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες την επέβαλαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ήταν επικεφαλής της Κομισιόν για πέντε χρόνια, επιδιώκοντας μια κεντροαριστερή ατζέντα σε ζητήματα όπως η δράση για το κλίμα. Όμως, με τον καιρό η ατζέντα της μεταλλάχθηκε σε κεντροδεξιά, για παράδειγμα με τη νέα μεταναστευτική πολιτική», επισημαίνει.
Ο Αλεμάνο σημειώνει ότι η προεδρία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτηρίστηκε από συνεχή διαχείριση κρίσεων, ενώ υπενθυμίζει την αντιπαλότητά της με τον Σαρλ Μισέλ. Όπως επεσήμανε ο προκάτοχός της, Ρομάντο Πρόντο, η υποταγή της στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποδυνάμωσε το ευρωπαϊκό πρότζεκτ, συμπληρώνει.
Η άνευ όρων υποστήριξή της στον Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει προκαλέσει έντονη κριτική, ακόμα και από τον Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος σχολίασε ότι οι μονομερείς ενέργειές της έχουν «υψηλό γεωπολιτικό κόστος για την Ευρώπη». Παράλληλα, ο Αλεμάνο χαρακτηρίζει «εξαιρετικά δειλή» την προσέγγιση της Γερμανίδας σε ό,τι αφορά στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου.
«Συνταγή καταστροφής η ισχνή πλειοψηφία»
Δεδομένου του ιστορικού της, οι ευρωβουλευτές δεν πρέπει να φοβηθούν να την καταψηφίσουν αν δεν τους πείσει το πρόγραμμά της, που θα το αποκαλύψει το πρωί της Πέμπτης, τονίζει ο Αλεμάνο.
«Είναι αλήθεια, μια καταψήφιση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα είναι πρωτοφανής. Αλλά δεν θα δημιουργήσει απαραίτητα μια συνταγματική κρίση. Αντί για αυτό, θα είναι μια απόδειξη της δημοκρατικής φύσης του συστήματος της ΕΕ», τονίζει.
«Μια ισχνή, απρόβλεπτη πλειοψηφία, που δεν θα μπορεί να της προσφέρει μόνιμη στήριξη τα επόμενα πέντε χρόνια, θα είναι μια συνταγή καταστροφής», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Η ΕΕ χρειάζεται ξεκάθαρες πολιτικές προτεραιότητες και μια μόνιμη πλειοψηφία ικανή να τις προωθεί για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις πολλές προκλήσεις. Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να αρκεστούν σε κάποιον που οι ηγέτες συμφώνησαν να στηρίξουν, ελλείψει καλύτερου υποψηφίου», καταλήγει ο Αλεμάνο.
«Πούτιν, Σι και Τραμπ θα χαρούν αν φύγει η φον ντερ Λάιεν»
Από την άλλη, ο Πολ Τέιλορ του European Policy Centre τονίζει τους λόγους για τους οποίους η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρέπει να παραμείνει πρόεδρος της Κομισιόν.
«Ο Πούτιν, ο Σι και ο Τραμπ θα ήθελαν να δουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να φεύγει. Για αυτό η ΕΕ πρέπει να την κρατήσει», υπογραμμίζει σε άρθρο του στον Guardian.
Η αβεβαιότητα για την επανεκλογή της οφείλεται κυρίως στην εγχώρια πολιτική, σημειώνει. Όμως, τονίζει, οι πολιτικοί της ΕΕ πρέπει να δουν τις γεωπολιτικές καταιγίδες μακριά από το σπίτι τους.
«Στα μεγάλα ζητήματα, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την αντίδραση στον Covid-19 και την κλιματική κρίση, η φον ντερ Λάιεν έχει κάνει τις κατάλληλες επιλογές», γράφει ο Τέιλορ.
«Η ΕΕ αντιμετωπίζει υπαρξιακές κρίσεις λόγω του αναθεωρητικού μιλιταρισμού της Ρωσίας, της αποφασιστικής επιδίωξης για ηγεμονία της Κίνας και της απολυταρχικής συμφωνίας ανάμεσά τους, όπως και την ολοένα πιο βαθιά αβεβαιότητα για τη μελλοντική αξιοπιστία των ΗΠΑ ως ο φύλακας υπερδύναμη της Ευρώπης», επισημαίνει, ενώ σημειώνει και την άνοδο των εθνικιστών και των λαϊκιστών εντός της ΕΕ.
«Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Σι Τζινπίνγκ και ο Ντόναλντα Τραμπ θα ήταν ευχαριστημένοι αν έβλεπαν έναν συνδυασμό ακροδεξιών, εθνικιστών, κομμουνιστών και γκρινιάρηδων συντηρητικών να βυθίζει την ΕΕ σε κρίση καταψηφίζοντάς την», τονίζει ο Τέιλορ.
«Σε όλες αυτές τις προκλήσεις, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει πάρει τις σωστές αποφάσεις και προσφέρει τουλάχιστον την πιθανότητα να ηγηθεί της ΕΕ με αποφασιστικότητα τα επόμενα πέντε χρόνια», υπογραμμίζει ακόμα.
Φωτογραφίες: EPA
