Διεθνή

Έχει πυρηνικά όπλα το Ιράν;

Έχει πυρηνικά όπλα το Ιράν; Φωτογραφία: EPA/ ABIR SULTAN
Πώς απαντά το Ισραήλ και ποιο το πυραυλικό σύστημα άμυνάς του.

Τα διεθνή Μέσα αναλύουν το ερώτημα των ημερών μετά την επίθεση το βράδυ της Τρίτης, του Ιράν κατά του Ισραήλ με βαλλιστικούς υπερηχητικούς πυραύλους Fattah-2.

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι προηγμένης τεχνολογίας αν και στερείται της δυνατότητας ατομικών όπλων, αναφέρει η Wall Street Journal. Αντίθετα το Ισραήλ θεωρείται μία αδήλωτη δύναμη πυρηνικών όπλων.

Το Ιράν έχει αναβαθμίσει σημαντικά το πυρηνικό του πρόγραμμα από την εποχή που επί κυβέρνησης Τραμπ αποχώρησε από τη συμφωνία για τα πυρηνικά το 2015. Είναι η μόνη χώρα μη πυρηνικών όπλων που παράγει 60% εμπλουτισμένο ουράνιο και διαθέτει αρκετά πυρηνικά καύσιμα για όπλα για περίπου τρεις βόμβες.

Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ ανησυχούν για την έρευνα σχετικά με τα όπλα που διεξάγει το Ιράν. Μεταξύ αυτών μοντέλα υπολογιστών και μεταλλουργία, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν καλά το θέμα. Επανειλημμένες αναφορές από μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ δεν έχουν βρει αποδείξεις ότι το Ιράν επιδίδεται σε παραγωγή πυρηνικού πυραύλου, που απέκτησε τη δεκαετία του 90 και στις αρχές του 2000. Οι εκτιμήσεις ποικίλουν για το πόσο χρόνο θα χρειαστεί το Ιράν για να κατασκευάσει ένα πυρηνικό όπλο. Τον περασμένο χρόνο, ο στρατηγός Mark Milley, είχε πει στο Κογκρέσο πως η Τεχεράνη θα χρειαστεί αρκετούς μήνες για να διαμορφώσει ένα πυρηνικό όπλο.

{https://twitter.com/ThabietCT/status/1841466612748001530}

Οι πύραυλοι του Ιράν

Η Τεχεράνη έχει χιλιάδες βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ με ποικιλία εμβέλειας, σύμφωνα με μία αναφορά του 2021 από το Missile Threat Project στο Κέντρο Στρατηγικής και Διεθνών Σπουδών (CSIS).

Ωστόσο ο ακριβής αριθμός του κάθε τύπου πυραύλου παραμένει άγνωστος.
Αλλά ο στρατηγός Kenneth McKenzie των Αμερικανικών δυνάμεων είπε στο Κογκρέσο το 2023 ότι το Ιράν είχε «πάνω από 3.000 βαλλιστικούς πυραύλους, σύμφωνα με μία έκθεση από το ιρανικό παρατηρητήριο στο Σχέδιο του Γουισνκόνσιν για τον έλεγχο των Πυρηνικών όπλων.

Οι τροχιές βαλλιστικών πυραύλων του μεταφέρουν έξω ή κοντά στην ατμόσφαιρα της Γης, προτού το ωφέλιμο φορτίο της κεφαλής διαχωριστεί από τον πύραυλο που το μετέφερε ψηλά και επιστρέψει στην ατμόσφαιρα και στον στόχο του. Ειδικοί στα όπλα, που ανέλυσαν επιβεβαιωμένα βίντεο που κυκλοφόρησαν στα social media, είπαν στο CNN ότι το Ιράν χρησιμοποίησε στην επίθεσή του κατά του Ισραήλ παραλλαγές του βαλλιστικού πυραύλου Shahab-3.

{https://www.youtube.com/live/g_XllomVduo}

Ο Shahab-3 είναι η βάση όλων των μεσαίας εμβέλειας βαλλιστικών πυραύλων που χρησιμοποιούν υγροποιημένο προωθητικό, σύμφωνα με τον Patrick Senft, ερευνητή της Υπηρεσίας Έρευνας Όπλων (ARES).  Το Missile Threat Project είπε ότι ο βαλλιστικός πύραυλος Shahab-3 μπήκε σε λειτουργία το 2003, μπορεί να φέρει κεφαλή 760 ως 1.200 κιλών και μπορεί να εκτοξευθεί από κινητούς εκτοξευτές καθώς και από σιλό.

Το Ιρανικό Παρατηρητήριο ισχυρίζεται ότι οι νεότερες παραλλαγές του Shahab-3, οι πύραυλοι Ghadr και Emad, έχουν ακρίβεια στα 300 μέτρα από τον στόχο τους. Τα ιρανικά Μέσα μετέδωσαν πως η Τεχεράνη στην επίθεση κατά του Ισραήλ χρησιμοποίησε έναν νέο πύραυλο, τον Fattah-1, που περιέγραφαν ως «υπερηχητικό πύραυλό». Αυτό σημαίνει ότι ταξιδεύει πέντε φορές με την ταχύτητα του ήχου την ώρα.

Ωστόσο οι αναλυτές επισημαίνουν ότι σχεδόν όλοι οι βαλλιστικοί πύραυλοι φτάνουν υπερηχητική ταχύτητα κατά τη διάρκεια της πτήσης του, ειδικά καθώς πέφτουν προς τον στόχο τους.

Ο όρος «υπερηχητικός» χρησιμοποιείται συχνά για να αναφερθεί σε αυτά που ονομάζονται υπερηχητικά οχήματα ολίσθησης και υπερηχητικοί πύραυλοι κρουζ, εξαιρετικά προηγμένα όπλα που μπορούν να ελίσσονται με υπερηχητική ταχύτητα μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης. Αυτό τους καθιστά εξαιρετικά δύσκολο να καταρριφθούν.

{https://twitter.com/balochi5252/status/1841180322148327580}

Fattah-1 και Fattah-2

Ο Fattah-1 δεν είναι κανένας από αυτούς, σύμφωνα με τον Fabian Hinz, ερευνητή στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, ο οποίος έγραψε για το θέμα πέρυσι. Ο Hinz ισχυρίζεται ότι ο Fattah-1 φαίνεται να έχει μια κεφαλή σε ένα «ελιγμένο όχημα επανεισόδου», το οποίο του επιτρέπει να κάνει προσαρμογές για να αποφύγει την πυραυλική άμυνα ενώ κατευθύνεται προς τον στόχο του.

Ωστόσο, αυτή η ικανότητα θα ήταν μία σημαντική βελτίωση σε σχέση με τους προηγούμενους πυραύλους του Ιράν, λέει ο Hinz. Αλλά οι αναλυτές έχουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο το Ιράν θα χρησιμοποιούσε τον νέο αυτόν πύραυλο για πρώτη φορά στην επίθεση το βράδυ της Τρίτης κατά του Ισραήλ.

«Είναι ένας από τους πιο καινούριους τους βαλλιστικούς πυραύλους και έχουν πολλά να χάσουν αν τον χρησιμοποιήσουν» είπε ο Trevor Ball, πρώην ανώτατος τεχνικός της ομάδας εξουδετέρωσης εκρηκτικών του Αμερικανικού στρατού.

«Το Ισραήλ θα είχε μία ιδέα για τις δυνατότητές του μόνο και μόνο από τη χρήση του. Υπάρχει ακόμα η πιθανότητα να αποτύγχανε κατά την εκτόξευση δίνοντας έτσι περισσότερα στοιχεία στο Ιράν».

{https://twitter.com/AlainFrNews/status/1841465642874241224}

Ωστόσο οι πληροφορίες για τους πυραύλους που χρησιμοποίησε το Ιράν έκανα λόγο για το επόμενο βήμα των Fattah-1. Με τους υπερηχητικούς βαλλιστικούς πυραύλους Fattah-2 το Ιράν κατέστρεψε την αντιπυραυλική άμυνα του Ισραήλ Arrow 2 και 3. Τι είναι όμως ο Fattah-2. Ο Fattah-2 είναι ένας υπερηχητικός πύραυλος τελευταίας τεχνολογίας. Ο πύραυλος Fattah-2 είναι εξοπλισμένος με υπερηχητική κεφαλή ολίσθησης οχήματος, κάτι που του δίνει τη δυνατότητα να κάνει ελιγμούς και να «γλιστρήσει» με εξαιρετικές ταχύτητες, κάτι που τον κατατάσσει στις κατηγορίες Hypersonic Glide Vehicle (HGV) και Hypersonic Cruise Missile (HCM).

Το ισραηλινό πυραυλικό σύστημα άμυνας

Το Ισραήλ λειτουργεί διάφορα αμυντικά συστήματα για να αναχαιτίσει οποιασδήποτε μορφής επίθεση από βαλλιστικούς πυραύλους με τροχιές, που βγαίνουν εκτός ατμόσφαιρας της Γης μέχρι τους πυραύλους κρουζ χαμηλής πτήσης και ρουκέτες.

Το ενδιαφέρον όλων κεντρίζει ο Σιδηρούν Θόλος ή Iron Dome, το πολύ αποτελεσματικό σύστημα αεράμυνας, που χρησιμοποιείται για να αναχαιτίσει εισερχόμενες ρουκέτες και πυρά.

Αλλά το Iron Dome είναι το τελευταίο επίπεδο της πυραυλικής άμυνας του Ισραήλ και δεν είναι ένα σύστημα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κατά των βαλλιστικών πυραύλων που εξαπέλυσε το Ιράν εναντίον του.Το επόμενο επίπεδο στην κλίμακα της πυραυλικής άμυνας είναι το «David's Sling», το οποίο προστατεύει από απειλές μικρού και μεσαίου βεληνεκούς, σύμφωνα με το IMDO.

Το David's Sling, ένα κοινό έργο του ισραηλινού συστήματος προηγμένης άμυνας Rafael και του αμερικανικού αμυντικού γίγαντα Raytheon. Xρησιμοποιεί κινητικούς αναχαιτιστές Hut-to-Kill Stunner και SkyCeptor για να απομακρύνει στόχους έως και 300 χλμ μακριά, σύμφωνα με το Missile Threat Project στο CSIS.

Πάνω από το David's Sling βρίσκονται τα συστήματα Arrow 2 και Arrow 3 του Ισραήλ, που αναπτύχθηκαν από κοινού με τις ΗΠΑ. Το Arrow 2 χρησιμοποιεί κεφαλές κατακερματισμού για να καταστρέψει τους εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους στην τελική τους φάση, καθώς πέφτουν πριν χτυπήσουν τον στόχο τους, στην ανώτερη ατμόσφαιρα, σύμφωνα με το CSIS.

{https://twitter.com/Crypto_hustlerz/status/1841465607264309678}

Το Arrow 2 έχει βεληνεκές σχεδόν 90 χιλιόμετρα και μέγιστο υψόμετρο σχεδόν 51 μέτρα, σύμφωνα με την Missile Defense Advocacy Alliance, η οποία ονόμασε το Arrow 2 μια αναβάθμιση της πυραυλικής άμυνας Patriot των ΗΠΑ, που χρησιμοποιούσε κάποτε το Ισραήλ σε αυτόν τον ρόλο. Εν τω μεταξύ, το Arrow 3 χρησιμοποιεί τεχνολογία hit-to-kill για να αναχαιτίσει τους εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους στο διάστημα, προτού εισέλθουν ξανά στην ατμόσφαιρα καθοδόν προς τους στόχους.

Κατά τη διάρκεια της επίθεση της Τρίτης οι αμερικανικές δυνάμεις είπαν ότι εκτόξευσαν τουλάχιστον αντιπυραυλικά πυρομαχικά κατά των εισερχόμενων ιρανικών πυραύλων.

Η απάντηση των ΗΠΑ προήλθε από τα αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων πυραύλων USS Cole και USS Bulkeley που επιχειρούσαν στην ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου υποστράτηγος Pat Ryder.

Το Πεντάγωνο δεν διευκρίνισε τους αναχαιτιστές που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά τα αντιτορπιλικά των ΗΠΑ είναι εξοπλισμένα με το αμυντικό σύστημα βαλλιστικών πυραύλων Aegis, με πυραύλους αναχαίτισης που μπορούν να χτυπήσουν και να καταστρέψουν τους εισερχόμενους βαλλιστικούς πυραύλους στη μέση ή κατά την τερματική φάση τους.

Η αεροπορία της Ιορδανίας αναχαίτισε επίσης ιρανικούς πυραύλους το βράδυ της Τρίτης, δήλωσε Ιορδανός αξιωματούχος, αλλά δεν δόθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες.

Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ιρανικής επίθεσης στο Ισραήλ τον Απρίλιο, ισραηλινά και αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη κατέρριψαν μεγάλο αριθμό από τα εισερχόμενα ιρανικά πυρά.  Αλλά το Ιράν είχε πραγματοποιήσει εκείνη την επίθεση σε μεγάλο βαθμό με πιο αργά drones, τα οποία ήταν πολύ πιο εύκολα να τα αναχαιτίσουν μαχητικά αεροσκάφη από τις βαλλιστικές κεφαλές που έπεφταν κάθετα σε στόχους στο Ισραήλ.