Διπλά ωφελημένοι για σύνταξη πριν τα γενικά όρια ηλικίας είναι οι παλιοί ασφαλισμένοι, πριν το 1993, καθώς με την προσθήκη πλασματικού χρόνου μπορούν να διαμορφώσουν και ευνοϊκότερες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης αποχωρώντας πριν την συμπλήρωση των γενικών ορίων που ισχύουν σήμερα 67 ή 62 με 40 έτη ασφάλισης. Για τους νέους ασφαλισμένους, μετά το 1993, η χρήση πλασματικών ετών μπορεί να γίνει για την συμπλήρωση των 40 ετών, εφόσον συμπληρώσουν το ηλικιακό όριο των 67 ετών ή των 62, κερδίζοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερη σύνταξη.
Οι πλέον κερδισμένοι του ισχύοντος συστήματος (εκτός φυσικά από τις συντάξιμες αποδοχές) είναι όσοι αποχωρούν με 40ετία ασφάλισης με την καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών. Όσα περισσότερα χρόνια εξασφαλίζει κανείς μέσα στην δεκαετία 30,1 – 40 έτη ασφάλισης, τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λάβει.
Πιο σημαντικό είναι το όφελος στην 5ετία 35 – 40 έτη ασφάλισης. Για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση για την 40ετία φτάνει στα 252 ευρώ σε σύγκριση με τα σημερινά ποσοστά. Αντίστοιχα για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, η αύξηση φτάνει στα 72 ευρώ, σε συνάρτηση με τα ποσοστά αναπλήρωσης που ισχύουν σήμερα. Στην 35ετία η αύξηση για 1.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές φτάνει στα 35 ευρώ, ενώ για 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές ανεβαίνει στα 123 ευρώ.
Υπενθυμίζεται πως οι συντάξιμες αποδοχές είναι η βάση υπολογισμού της σύνταξης, δηλαδή ο μισθός ή το εισόδημα επί του οποίου υπολογίζονται οι εισφορές στο διάστημα του εργασιακού βίου. Οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται με βάση τον μέσο όρο των μικτών μηνιαίων αποδοχών των ασφαλισμένων από το 2002 ως το μήνα πριν από τη συνταξιοδότηση επί των οποίων έγιναν ασφαλιστικές κρατήσεις κλάδου κύριας σύνταξης. Οι μήνες υπολογίζονται επί 14 μισθούς. Ο μέσος όρος βγαίνει από το άθροισμα των μισθών διά τους μήνες ασφάλισης από 2002 και μετά. Οι ακριβείς συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται από τον ΕΦΚΑ όταν κατατεθεί η αίτηση συνταξιοδότησης.
Οι κατηγορίες των πλασματικών ετών
Η χρήση των πλασματικών χρόνων παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξασφάλιση υψηλότερης σύνταξης. Ως πλασματικοί χρόνοι θεωρούνται:
- ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας,
- ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών,
- ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, καθώς και ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας μισθωτών και ο χρόνος καταβολής του βοηθήματος των μη μισθωτών της παραγράφου 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (Α΄ 152) και μέχρι 300 ημέρες,
- ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο έτη,
- ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής
- ο χρόνος για τον οποίο δεν έχει καταγραφεί ασφάλιση σε φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, μετά την υπαγωγή, για πρώτη φορά, στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή το Δημόσιο και ο οποίος δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν πλήρη ημερολογιακό μήνα σε κάθε περίπτωση κενού ασφάλισης μεταξύ περιόδων ασφάλισης,
- ο προβλεπόμενος από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας,
- ο χρόνος απεργίας,
- ο χρόνος μαθητείας, όπως ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις και μέχρι δύο έτη,
- ο χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης που εκτίθηκε μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 2510/1997 (Α΄ 136) για το στρατιωτικό αδίκημα της ανυπακοής ή της ανυποταξίας του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα, στο οποίο υπέπεσαν στρατεύσιμοι που αρνήθηκαν την εκπλήρωση της στρατιωτικής υπηρεσίας επικαλούμενοι τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις,
- ο χρόνος που μεσολαβεί από την απόκτηση του πτυχίου μέχρι και την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος στους ασφαλισμένους στον Τομέα Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, την Ειδική Προσαύξηση και τον Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ).
Πότε μπορεί να γίνει χρήση πλασματικών ετών
Επισημαίνεται ότι οι πλασματικοί χρόνοι αξιοποιούνται για να συμπληρωθούν οι εξής συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις:
*Η 40ετία σε όλα τα Ταμεία, οποτεδήποτε, από παλαιούς (ως το 1992) και νέους (από 1ης/1/1993) ασφαλισμένους.
*Η 35ετία σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ ως το 2012.
*Η 25ετία στο Δημόσιο μέχρι το 2010.
*Η 25ετία στο Δημόσιο για το 2011 και το 2012, καθώς και τα 36 ή 37 έτη μετά το 2012.
*Τα 21 και 23 έτη στο Δημόσιο για τους τρίτεκνους γονείς στα έτη 2011 και 2012.
*Η 25ετία ως το 2012 σε Ταμεία ΔΕΚΟ ή τραπεζών για μητέρες.
*Οι 5.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012 για μητέρες με ανήλικο τέκνο.
* Οι ελεύθεροι επαγγελματίες (άνδρες – γυναίκες ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ) και οι άνδρες ασφαλισμένοι ως αυτοαπασχολούμενοι στο ΕΤΑΑ έχουν τη δυνατότητα μέσω εξαγορών, να κλειδώσουν την 35ετία ως το 2012 και να συνταξιοδοτηθούν στα 62 ετών χωρίς να έχουν κατ’ ανάγκη 40 χρόνια ασφάλισης. Αν δεν έχουν 35ετια ως το 2012 ή αν δεν συμπληρώνουν 40ετία, βγαίνουν στα 67.
Για την 35ετία αναγνωρίζονται 4 και 5 έτη αντίστοιχα για να συμπληρωθεί στα έτη 2011 και 2012 και ως 7 από το 2013 και μετά για να συμπληρωθεί όμως η 40ετία. Επίσης αναγνωρίζουν ως 5 έτη από τον χρόνο άσκησης δραστηριότητας πριν γραφτούν στα ταμεία τους για να συμπληρωθεί η 35ετία ως το 2010, ενώ μετά το 2011 ο χρόνος αυτός συνυπολογίζεται στα άλλα πλασματικά έτη.
Οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ και άλλων Ταμείων του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει να ζητούν πλασματικά έτη και για προσαύξηση της σύνταξης, αλλά και για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, δηλαδή να συμπληρώσουν τον συντάξιμο χρόνο που τους λείπει για να αποχωρήσουν. Στο Δημόσιο οι ασφαλισμένοι, εφόσον έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με τον πραγματικό συντάξιμο χρόνο που έχουν στην υπηρεσία τους, έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν πλασματικό χρόνο μόνον για προσαύξηση σύνταξης.
Υποβολή αίτησης
Οι ασφαλισμένοι μπορούν να κάνουν μια ή και περισσότερες αιτήσεις για εξαγορά πλασματικού χρόνου αρκεί να μην έχουν υπερβεί το όριο που προβλέπει ο νόμος για κάθε έτος. Για παράδειγμα, το 2011 δεν πρέπει να υπερβούν τα 4 πλασματικά έτη (σ.σ. συν τον χρόνο τέκνων για το Δημόσιο) με μια ή δύο αιτήσεις. Η αίτηση είναι προτιμητέο να υποβάλλεται νωρίς για τα "εξασφαλισμένα" πλασματικά έτη π.χ. του στρατού, ή των παιδιών ώστε να μην επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστος αν το κάνουν αργότερα που θα έχουν υψηλότερους μισθούς και επομένως το 20% της εξαγοράς θα υπολογιστεί σε μεγαλύτερο μισθό. Αν δεν πληρωθούν τα πλασματικά της αίτησης, δεν προσμετρώνται καθόλου. Αν πληρωθούν οι μισοί μήνες θα προσμετρηθεί ο ανάλογος χρόνος αυτών των μηνών. Το κόστος εξαγοράς για τους μισθωτούς είναι 20% επί του μισθού κατά το μήνα υποβολής της αίτησης ή του τελευταίου 12μήνου εφόσον δεν υπάρχει σταθερή απασχόληση. Σε περιπτώσεις ανεργίας ή μερικής απασχόλησης υπολογίζεται με εισφορά 20% επί του εκάστοτε κατώτατου μισθού. Αν πληρωθούν εφάπαξ τα πλασματικά έτη ο ασφαλισμένος κερδίζει έκπτωση 2% για κάθε έτος αναγνώρισης (π.χ. για 7 έτη έκπτωση 14%).
Με βάση εγκύκλιο του ΕΦΚΑ µπορεί κάποιος να καταβάλει εφάπαξ ή σε δόσεις τα οφειλόµενα ποσά. Επίσης δίνεται η δυνατότητα να γίνει παρακράτηση από το ποσό της σύνταξης.
Αναλυτικότερα, η καταβολή του ποσού γίνεται:
•Εφάπαξ µέσα σε τρεις µήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης µε έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης.
•Σε ισόποσες µηνιαίες δόσεις, ανάλογα µε τον αριθµό των µηνών που αναγνωρίζονται (τόσες δόσεις όσοι οι µήνες που αναγνωρίζονται).
•Σε περίπτωση θεµελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώµατος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε µήνα από τη σύνταξη –και µέχρι την εξόφληση– ποσό ίσο µε το 25% του ποσού της σύνταξης.
