Σε 90 ημέρες θα έχουμε λευκό καπνό από το Συμβούλιο της Επικρατείας για την συνταγματικότητα ή μη των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), που μεταξύ άλλων, έχουν επιτρέψει την ανέγερση κτηρίων μεγαλύτερου ύψους σε σχέση με ό,τι επιτρεπόταν πριν από το 2012. Εν μέσω του ζητήματος που έχει προκληθεί με τον ΝΟΚ η κυβέρνηση φέρεται να κάνει πίσω στις αλλαγές στην εκτός σχεδίου δόμηση που ισχύουν από το 2003.
Η χθεσινή συζήτηση στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη συνταγματικότητα ή μη των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) έφερε στο προσκήνιο σημαντικά ζητήματα που συνθέτουν αυτό το δύσκολο από κοινωνικής και οικονομικής άποψης θέμα.
Σύμφωνα με τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν στο ΣτΕ από τους υποστηρικτές του νέου κανονισμού, οι προβλέψεις του ΝΟΚ προωθούν την κατασκευή κτηρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης, μειώνοντας το ενεργειακό κόστος και προωθώντας την προστασία του περιβάλλοντος. Το «μπόνους δόμησης» για αυτά τα κτήρια θεωρείται κρίσιμος παράγοντας για την προώθηση βιώσιμων πρακτικών στον κατασκευαστικό τομέα.
Επιπλέον, ο ΝΟΚ προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στην αστική ανάπτυξη, επιτρέποντας στους πολίτες και τους κατασκευαστές να αξιοποιούν αποτελεσματικότερα τους οικοδομήσιμους χώρους. Με την αύξηση του συντελεστή δόμησης, διευκολύνεται η κατασκευή περισσότερων ορόφων, γεγονός που καλύπτει την αυξανόμενη ζήτηση για κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους. Παράλληλα, εισάγει επίσης σημαντικό εκσυγχρονισμό στο νομοθετικό πλαίσιο, αντιμετωπίζοντας χρόνια ζητήματα του πολεοδομικού σχεδιασμού και επιτρέποντας ευελιξία σε περιοχές με ξεπερασμένα ή περιοριστικά όρια δόμησης.
Από την άλλη πλευρά, οι επικριτές του ΝΟΚ εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες. Υποστηρίξαν ότι πολλές διατάξεις του έρχονται σε σύγκρουση με το Σύνταγμα, καθώς το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ έχει ήδη κρίνει αντισυνταγματικές τις προβλέψεις που εξαιρούν σοφίτες και πατάρια από τον υπολογισμό του συντελεστή δόμησης, γεγονός που οδηγεί σε υπερβολική αύξηση του ύψους των κτηρίων. Όπως υποστήριξαν, η υπερβολική αυτή αύξηση προκαλεί προβληματισμό, καθώς οι επικριτές θεωρούν ότι υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής, αλλάζει τον χαρακτήρα των περιοχών και επιβαρύνει τις συνθήκες διαβίωσης, επιτείνοντας την κυκλοφοριακή συμφόρηση, την ηχορύπανση και τα προβλήματα θέας.
Παράλληλα, ανέφεραν πως εγείρονται φόβοι για υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, καθώς η αύξηση των ορόφων στα κτήρια ενδέχεται να επιδεινώσει το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας. Ακόμα, οι επικριτές επισήμαναν ότι το νέο πλαίσιο δεν έχει εκτιμήσει επαρκώς την περιβαλλοντική επιβάρυνση που θα προκύπτει. Ένα άλλο ζήτημα που εγέρθηκε είναι η διαφορετική εφαρμογή του κανονισμού σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως η Φιλοθέη, το Ψυχικό και η Πολιτεία, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανισότητα στην αντιμετώπιση των περιοχών. Τέλος, οι επικριτές του ΝΟΚ υποστηρίζουν ότι δεν συντάχθηκαν οι απαραίτητες Ειδικές Επιστημονικές Μελέτες για την εκτίμηση των επιπτώσεων της αυξημένης δόμησης στις πόλεις, όπως απαιτείται από το Σύνταγμα, αφήνοντας κενά στην αξιολόγηση της νομιμότητας της εφαρμογής των νέων διατάξεων.
Ακυρώνονται τα σχέδια της κυβέρνησης για την απελευθέρωση της εκτός σχεδίου δόμησης
Η υπόθεση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού φαίνεται να ακυρώνει οριστικά τα σχέδια της κυβέρνησης για την απελευθέρωση της εκτός σχεδίου δόμησης. Παρά τις προσπάθειες του υπουργείου Περιβάλλοντος να προωθήσει μια χαλαρότερη νομοθεσία που θα αποδεσμεύει τη δόμηση εκτός σχεδίου από τις αυστηρές προϋποθέσεις που ισχύουν από το 1985, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) έχει σταθερά μπλοκάρει οποιαδήποτε τέτοια προσπάθεια.
Οι τρεις βασικές προϋποθέσεις για την εκτός σχεδίου δόμηση – αρτιότητα του οικοπέδου, ύπαρξη «προσώπου» σε αναγνωρισμένη οδό και αρτιότητα τουλάχιστον 4 στρεμμάτων – θεσπίστηκαν το 1985 και εξειδικεύτηκαν το 2003. Παράλληλα, το ΣτΕ εδώ και χρόνια ακυρώνει συνεχώς οικοδομικές άδειες που παραβιάζουν αυτούς τους κανόνες, κυρίως όταν τα οικόπεδα έχουν «πρόσωπο» σε παρανόμως διανοιχθέντες δρόμους. Το αποτέλεσμα ήταν να μπλοκάρει η μαζική δόμηση σε περιοχές εκτός σχεδίου, ιδίως σε τουριστικές περιοχές, όπου οι άδειες είχαν δοθεί αυθαίρετα για δεκαετίες, αλλάζοντας δραματικά την εικόνα της υπαίθρου.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος επιχείρησε πρόσφατα να αλλάξει τους κανόνες, με ένα νομοσχέδιο που θα απελευθέρωνε την εκτός σχεδίου δόμηση, αποσπώντας την από την προϋπόθεση ύπαρξης «προσώπου» σε αναγνωρισμένη οδό. Ωστόσο, η περιπλοκή με τον ΝΟΚ οδήγησε στην αναδίπλωση της κυβέρνησης, που δεν ήθελε να ανοίξει και άλλο μέτωπο με το ΣτΕ. Έτσι, τα σχέδια για απελευθέρωση της εκτός σχεδίου δόμησης εγκαταλείφθηκαν, αφήνοντας ανέγγιχτες τις υφιστάμενες προϋποθέσεις.
