Μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι οι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε σεμαγλουτίδη (Ozempic ή Wegovy) για διαβήτη τύπου 2 ή για απώλεια βάρους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια.
Συγκεκριμένα, η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Ophthalmology διαπιστώνει ότι τα άτομα με διαβήτη στα οποία είχε συνταγογραφηθεί σεμαγλουτίδη από τον γιατρό τους είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με Μη-αρτηριτιδικού τύπου ισχαιμική οπτική νευροπάθεια (Non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy, NAION). Όσοι ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και λάμβαναν αυτό το φάρμακο είχαν επτά φορές περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με τη νόσο.
Η ισχαιμική οπτική νευροπάθεια, που διακρίνεται σε αρτηριτιδικού και Μη-αρτηριτιδικού τύπου αναφέρεται ως ξαφνική, μερική ή ολική, απώλεια της όρασης που οφείλεται σε έμφρακτο του οπτικού νεύρου και αφορά συνήθως ασθενείς άνω των 40 ετών, αποτελώντας τη συχνότερη αιτία οιδήματος του οπτικού νεύρου. Η Μη-αρτηριτιδικού τύπου ισχαιμική οπτική νευροπάθεια εμφανίζεται σε 10/100.000 άτομα στο γενικό πληθυσμό, είναι η δεύτερη κύρια αιτία τύφλωσης (μετά το γλαύκωμα) και η πιο κοινή αιτία αιφνίδιας τύφλωσης. Εμφανίζεται με ανώδυνη απώλεια κατώτερου οπτικού πεδίου, χαμηλή οπτική οξύτητα, επίκτητη δυσχρωματοψία και βέβαια βλάβη στο αντανακλαστικό της κόρης (RAPD).
Η συγκεκριμένη μελέτη, της οποίας ηγήθηκαν ο Joseph Rizzo, διευθυντής της Νευρο-Οφθαλμολογίας στο Massachusetts Eye and Ear που είναι ένα εξειδικευμένο νοσοκομείο στη Βοστώνη και ο καθηγητής Οφθαλμολογίας Simmons Lessell στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, αναφέρει πως: «Η χρήση αυτών των φαρμάκων έχει γνωρίσει μια “έκρηξη” στις περισσότερες χώρες και έχει προσφέρει πολύ σημαντικά οφέλη από πολλές απόψεις, αλλά οι μελλοντικές συζητήσεις μεταξύ ενός ασθενούς και του γιατρού του θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη Μη-αρτηριτιδικού τύπου ισχαιμική οπτική νευροπάθεια ως πιθανό κίνδυνο».
«Είναι σημαντικό να συνεκτιμήσουμε τον αυξημένο κίνδυνο που σχετίζεται με μια διαταραχή που είναι σχετικά ασυνήθιστη» λέει στο Neurοsciencenews ο Rizzo.
Σύμφωνα με τον ίδιο η ΝΑΙΟΝ θεωρείται ότι προκαλείται από μειωμένη ροή αίματος στην κεφαλή του οπτικού νεύρου, με συνέπεια τη μόνιμη απώλεια όρασης στο ένα μάτι. Η πάθηση είναι ανώδυνη και μπορεί να εξελιχθεί πολλές ημέρες πριν σταθεροποιηθεί και υπάρχει σχετικά μικρή πιθανότητα βελτίωσης. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες.
Η ώθηση για τη μελέτη προέκυψε στα τέλη του καλοκαιριού του 2023, όταν ο Rizzo και οι συνάδελφοί του παρατήρησαν ότι τρεις ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με απώλεια όρασης εξαιτίας αυτής τη σχετικά ασυνήθιστης νόσου του οπτικού νεύρου μέσα σε μία εβδομάδα λάμβαναν σεμαγλουτίδη. Αυτή διαπίστωση οδήγησε την ερευνητική ομάδα να πάει προς τα πίσω και να αναλύσει τον πληθυσμό των ασθενών της για να διαπιστώσει εάν υπήρχε μια σύνδεση μεταξύ αυτής της ασθένειας και των φαρμάκων που εν τω μεταξύ είχαν αυξηθεί σε δημοτικότητα.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τα αρχεία περισσότερων από 17.000 ασθενών που έλαβαν θεραπεία με σεμαγλουτίδη κατά τη διάρκεια των έξι ετών από την κυκλοφορία του Ozempic και χώρισαν τους ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη από εκείνους που είχαν παχυσαρκία. Στη συνέχεια τους σύγκριναν με άτομα που έπαιρναν άλλα φάρμακα για τον διαβήτη ή για απώλεια βάρους και ανέλυσαν το ποσοστό διάγνωσης της ΝΑΙΟΝ στις ομάδες, υποδεικνύοντας μια σημαντική αύξηση κινδύνου.
Ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν εάν οι ασθενείς λάμβαναν πράγματι τα φάρμακά τους ή αν τα ξεκίνησαν και στη συνέχεια σταμάτησαν να παίρνουν σεμαγλουτίδη σε κάποιο σημείο και πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τον κίνδυνο.
Είναι σημαντικό ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει την αιτιότητα μεταξύ σεμαγλουτίδης και ΝΑΙΟΝ και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν γιατί ή πώς υπάρχει αυτή η συσχέτιση και γιατί παρατηρήθηκε διαφορά σε διαβητικούς και σε υπέρβαρες ομάδες.
«Τα ευρήματά μας θα πρέπει να θεωρηθούν σημαντικά αλλά απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να εξεταστούν αυτά τα ερωτήματα σε έναν πολύ μεγαλύτερο και πιο ποικιλόμορφο πληθυσμό», είπε ο Rizzo. «Πρόκειται για πληροφορίες που δεν είχαμε πριν και που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στις συζητήσεις μεταξύ των ασθενών και των γιατρών τους, ειδικά εάν οι ασθενείς έχουν άλλα γνωστά προβλήματα του οπτικού νεύρου όπως το γλαύκωμα ή εάν υπάρχει προϋπάρχουσα σημαντική απώλεια όρασης από άλλες αιτίες».
