Υγεία

ΣΦΕΕ: Δύο αλήθειες και τρεις μύθοι για το φάρμακο

Βασιλική Αγγουρίδη Βασιλική Αγγουρίδη
ΣΦΕΕ: Δύο αλήθειες και τρεις μύθοι για το φάρμακο Φωτογραφία: EUROKINISSI
«Θα πρέπει να εστιάσουμε στην υγεία ως επένδυση με οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και αν αποφύγουμε την απλοϊκή θεώρηση πως πρόκειται για κοινωνικό κόστος», προέτρεψε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, στην εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου.

Μια νέα πραγματικότητα που επιτάσσει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στα συστήματα υγείας και κυρίως μια διαφορετική θεώρηση αυτών, ως πυλώνες κοινωνικής ευημερίας περιέγραψε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, στην τοποθέτηση του στην εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας, όπως αναφέρει το News4health.

«Είναι γεγονός πως στη χώρα μας γίνονται προσπάθειες εκσυγχρονισμού του συστήματος υγείας», παραδέχθηκε και πρόσθεσε όμως ότι αυτό που φαίνεται να λείπει είναι ένα συνολικό στρατηγικό σχέδιο για την υγεία και πολύ περισσότερο για το φάρμακο.

Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ έκανε λόγο για μια νέα πραγματικότητα που επιτάσσει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στα συστήματα υγείας και κυρίως μια διαφορετική θεώρηση αυτών, ως πυλώνες κοινωνικής ευημερίας.

Όπως τόνισε «αυτό θα είναι εφικτό αν εστιάσουμε στην υγεία ως επένδυση με οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και αν αποφύγουμε την απλοϊκή θεώρηση πως πρόκειται για κοινωνικό κόστος».

Πρόσθεσε, δε, πως η ανακάλυψη των εμβολίων κατά της COVID-19 αποτελεί μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό της ερευνητικής δραστηριότητας.

Νέα εμβόλια, γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες, σωρεία νέων βιολογικών φαρμάκων βρίσκονται μέσα στα 8.000 νέα μόρια που τελούν υπό έρευνα και ανάπτυξη από την φαρμακευτική βιομηχανία παγκοσμίως», σημείωσε και πρόσθεσε πως την ίδια στιγμή «η χώρα μας βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου οι προκλήσεις πολύ εύκολα θα εκτοπίσουν τις ευκαιρίες αν δεν αλλάξουμε τη θεώρηση που έχουμε για τα πράγματα».

• Η Ελλάδα είναι μια χώρα της οποίας δυστυχώς ο πληθυσμός μειώνεται ενώ η ηλικία του αυξάνεται.
• Το επιδημιολογικό προφίλ του Ελληνικού πληθυσμού σταθερά χειροτερεύει.
• Περίπου 3 στους 10 Έλληνες έχουν παχυσαρκία,
• Διεκδικούμε την πρωτιά στα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη – τι χειρότερη παρακαταθήκη για το μέλλον.
• Πάνω από ένας στους 10 ενήλικες ζει με Σακχαρώδη Διαβήτη, σχεδόν 4 στους 10 με υπέρταση και 6 στους 10 με υπερχοληστερολαιμία, ενώ 4 στους 10 συνεχίζουν να καπνίζουν.
• Η επίπτωση των διαφόρων μορφών καρκίνου προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 18,5% κατά την περίοδο 2020-2040.
«Η θύελλα λοιπόν είναι προ των πυλών αλλά αυτή η συγκεκριμένη δεν αντιμετωπίζεται με πρόσκαιρα μέτρα αλλά με μακρόπνοο στρατηγικό σχεδιασμό», συμπλήρωσε.

Χαρακτηρίζοντας σημαντικές τις εξελίξεις με το RRF, τον εκσυγχρονισμό του συστήματος υγείας και τον συμψηφισμό, «αυτό που φαίνεται να λείπει όμως είναι ένα συνολικό στρατηγικό σχέδιο για την υγεία και πολύ περισσότερο για το φάρμακο».

«Υπάρχουν μάλιστα δυο τομείς που είμαστε ουραγοί:
• Η χρηματοδότηση του συστήματος υγείας και πιο συγκεκριμένα του χώρου του φαρμάκου και
• Η Ορθολογική χρήση των διατιθέμενων πόρων με την εισαγωγή μέτρων εξοικονόμησης και ελέγχου της ζήτησης».

«Μάλιστα θα περίμενε κανείς πως όσο πιο απρόθυμη είναι η κυβέρνηση να αυξήσει τη χρηματοδότηση, τόσο μεγαλύτερη έμφαση θα έδινε στην ορθολογική χρήση των πόρων και στον έλεγχο της ζήτησης. Όμως τίποτα από τα δυο δεν την απασχολεί αφού έχει υιοθετήσει ως κυβερνητική πολιτική στην υγεία το μοντέλο των κλειστών προϋπολογισμών ενώ μετράει τη θερμοκρασία της αγοράς με το αν θα αποσυρθεί κάποιο σημαντικό φάρμακο ή θα αποχωρήσει κάποια εταιρεία. Όσο δεν συμβαίνει αυτό, όλα βαίνουν καλώς για κάποιους», ανέφερε με νόημα.

«Ο ΣΦΕΕ και οι φαρμακευτικές εταιρίες-μέλη του κατάφεραν να ανταποκριθούν με επιτυχία στη βασική τους αποστολή»

«Ο ΣΦΕΕ και οι φαρμακευτικές εταιρίες-μέλη του τα τελευταία χρόνια και παρά τις αντίξοες συνθήκες κατάφεραν να ανταποκριθούν με επιτυχία στη βασική τους αποστολή, κάνοντας διαθέσιμες όλες τις κατάλληλες θεραπείες στον πληθυσμό της χώρας και διασφαλίζοντας ότι κανένα φάρμακο δεν θα λείψει από Έλληνα ασθενή. Ακόμη και αυτή την περίοδο των εκτεταμένων ελλείψεων παγκοσμίως, σε μια αγορά όπου οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δυσμενείς για τους επιχειρούντες σε αυτήν συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρώπης, παρουσιάστηκαν πολύ λιγότερα προβλήματα διαθεσιμότητας φαρμάκων. Το ερώτημα βέβαια είναι σε ποιο βαθμό αυτό θα καθίσταται εφικτό στο μέλλον», διερωτήθηκε ο κ. Παπαδημήτριου.

Αναφέρθηκε παράλληλα σε 2 αλήθειες και 3 μύθους, που ισχύουν για την πολιτική που ασκείται για το φάρμακο:

• Η δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο είναι χαμηλή – ΑΛΗΘΕΙΑ
H συνολική δημόσια δαπάνη για φάρμακα τα τελευταία 10 περίπου χρόνια κινείται στα 2,5 δις ευρώ, ενώ η συνολική φαρμακευτική κατανάλωση αυξάνεται μόνο για πέρσι συνολικά με ποσοστό 8% - στα ιδιωτικά φαρμακεία με +6,3% (στοιχεία IQVIA) και στα Νοσοκομεία με +12,5% - έναντι πρόπερσι.

Πέραν αυτού, η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στη δημόσια κατά κεφαλή νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, κατά -52% και -63% έναντι της Νότιας Ευρώπης (ΝΕ) και της Δυτικής Ευρώπης (ΔΕ) αντίστοιχα (στοιχεία 2019).

• Με την τακτική των διαπραγματεύσεων και των κλειστών προϋπολογισμών που ακολουθείται γίνεται εξοικονόμιση στη φαρμακευτική δαπάνη – ΜΥΘΟΣ

Η δημόσια συνεισφορά στη φαρμακευτική δαπάνη είναι λίγο πολύ σταθερή όλα τα τελευταία χρόνια και επομένως η κυβέρνηση δαπανά ούτως ή άλλως τα ίδια χρήματα, απλά χάρη στις διαπραγματεύσεις οι υποχρεωτικές επιστροφές προπληρώνονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Το όφελος από αυτή την τακτική είναι βασικά η βελτίωση των ταμειακών ροών του ΕΟΠΥΥ.

• Οι συμφωνίες κλειστών προϋπολογισμών αυξάνουν την προβλεψιμότητα για τις εταιρείες – ΑΛΗΘΕΙΑ

Είναι γεγονός ότι μέσω των κλειστών προϋπολογισμών μια εταιρεία έχει καλύτερη ορατότητα για τις επιστροφές των προϊόντων της που έχουν ενταχθεί σε αυτούς. Όμως όταν δεν λαμβάνεται μέριμνα για τον περιορισμό της συνταγογράφησης ή αν έχει γίνει κακή εκτίμηση του μεγέθους του κλειστού προϋπολογισμού είναι πιθανόν να υπάρχει περαιτέρω υπέρβαση που θα μετατραπεί σε clawback για τα προϊόντα που συμμετέχουν σε αυτόν τον κλειστό προϋπολογισμό.

Επίσης η κατάσταση γίνεται ασφυκτική για τα προϊόντα που παραμένουν εκτός κλειστών προϋπολογισμών αφού ο συνολικός προϋπολογισμός παραμένει σταθερός ενώ η συνολική δαπάνη αυξάνεται.

• Το clawback μειώνεται – ΜΥΘΟΣ

Το clawback προπληρώνεται, δεν μειώνεται μέσω των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο η τακτική αυτή δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να πετυχαίνει ή να έρχεται πολύ πιο κοντά στους στόχους του RRF. Ένα κορυφαίο παράδειγμα δημιουργικής λογιστικής, που όμως κρύβει το πρόβλημα κάτω από το χαλί.

• Οι αποφάσεις που λαμβάνονται για την φαρμακευτική πολιτική χαρακτηρίζονται από ορθολογισμό και συμβάλλουν στη βιωσιμότητα του κλάδου - ΜΥΘΟΣ

Οι αποφάσεις λαμβάνονται συνήθως εκ των υστέρων για να αλλάξουν την επίδραση που έχουν κάποια γεγονότα και όχι για να προλάβουν γεγονότα. Αναδρομικές αλλαγές με πρόσθετα rebates, με μετατροπή του clawback σε rebate, με ετεροχρονισμένες διαπραγματεύσεις, με διαχωρισμό του προϋπολογισμού ανά κανάλι διανομής, δημιουργούν ανατροπές, διαλύουν τον προγραμματισμό, και δεν χαρακτηρίζονται από ορθολογισμό.

Είναι κατανοητό για παράδειγμα ότι πρέπει να στηριχθούν κάποιες κατηγορίες φαρμάκων (π.χ. τα φθηνά) ή και εταιρειών, για βάσιμους λόγους.

Γιατί πρέπει να γίνεται αυτό μετατρέποντας την ελάφρυνση κάποιων σε φορτίο των υπολοίπων; Γιατί όχι με πρόσθετες χρηματοδοτικές ενέσεις; Έτσι εντείνονται οι στρεβλώσεις.