Οι Ευρωεκλογές 2024 διεξάγονται σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη συγκυρία - εν μέσω οξυμένου περιφερειακού ανταγωνισμού, γενοκτονίας στην Παλαιστίνη και συνεχιζόμενης σύρραξης στην Ουκρανία, κλιματική κρίσης και ενίσχυσης των ανισοτήτων σε μια σειρά από επίπεδα.
Οι δημοσκοπήσεις προειδοποιούν πως η επόμενη μέρα θα βρει την Ευρώπη πιο διχασμένη από ποτέ, καθώς αν και κατακερματισμένοι οι ευρωβουλευτές της Ακροδεξιάς αναδεικνύονται σε πρώτη δύναμη - ξεπερνώντας ακόμη και τα ποσοστά των βουλευτών του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το ΕΛΚ θα βρεθεί στη δεύτερη θέση διότι τα κόμματα της ακροδεξιάς είναι σχεδόν βέβαιο πως θα παραμείνουν διαιρεμένα. Εφόσον όμως «βγουν» οι δημοσκοπήσεις, από Δευτέρα θα μιλάμε για «θρίαμβο» της ακροδεξιάς. Όπως διαβάζουμε στο Euractiv, οι αναμενόμενες απώλειες των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων, σε συνδυασμό με την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων, πρόκειται να αποδυναμώσουν την παραδοσιακή κεντρώα πλειοψηφία, μετατοπίζοντας την ισορροπία δυνάμεων προς τα δεξιά.
Οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), με επικεφαλής το κόμμα Fratelli D'Italia της Τζόρτζια Μελόνι, αναμένεται να αυξήσουν τη δύναμή τους από 68 σε 79 έδρες.
Η ακροδεξιά Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) κερδίζει, παράλληλα, ακόμη 10 έδρες και φτάνει τις 69 - κι αυτό παρότι πρόσφατα απέκλεισε το μεγαλύτερο εθνικό κόμμα, το γερμανικό AfD, που προβλέπεται να καταλάβει... 15 έδρες.
Σύμφωνα με το Poll of Polls του Politico - που συγκεντρώνει τα data από τις εθνικές δημοσκοπήσεις - για το επερχόμενο νομοθετικό σώμα, αν οι εκλογές διεξάγονταν χθες 6 Ιουνίου, το ΕΛΚ θα κέρδιζε 172 έδρες.
Οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR) και η Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) - οι δύο κύριοι (υπερ)δεξιοί σχηματισμοί - βρίσκονται στο δρόμο για συνολικά 153 έδρες, ξεπερνώντας τους Σοσιαλδημοκράτες (S&D).
Από την εξίσωση ωστόσο δεν θα πρέπει να λείψει το Afd (Εναλλακτική για τη Γερμανία) - το οποίο προβλέπεται να κερδίσει 15 με 16 έδρες - και το Fidesz του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν, το οποίο αναμένεται να κερδίσει ακόμη 10 έδρες.
Την ίδια ώρα το γαλλικό Reconquest συγκεντρώνει δημοσκοπικά πέντε έδρες, η Konfederacja της Πολωνίας έξι έδρες και το φιλοκρεμλινικό κόμμα Αναγέννηση της Βουλγαρίας τρεις έδρες.
Κάπως έτσι οι ακροδεξιοί βουλευτές φτάνουν τους 192... αναδεικνύοντας τον εθνικισμό και τη μισαλλοδοξία σε κυρίαρχο πολιτικό ρεύμα της Ευρώπης.
Σημειώνεται πως η ενίσχυση των ομάδων ID και ECR πιθανότατα θα δώσει στο ΕΛΚ τη δυνατότητα να πιέσει τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους να κάνουν παραχωρήσεις στη διάρκεια του νομοθετικού έργου του σώματος.
Τα δύο ακροδεξιά κόμματα θα μπορούσαν παράλληλα να προσφέρουν ένα «χέρι βοηθείας» στο ΕΛΚ, εφόσον συμμαχήσουν εναντίον των Σοσιαλιστών και των Φιλελευθέρων - όπως προσπάθησαν να κάνουν με τον «νόμο για την αποκατάσταση της φύσης» [βασικό πυλώνα της Πράσινης Συμφωνίας]. Αυτή τη φορά, άλλωστε, το δεξιό μπλοκ θα έχει να μετρήσει αρκετές έδρες για να φτάσει στην πλειοψηφία, σημειώνει το Euractiv.
Από την άλλη, σύμφωνα με το Politico, οι ομάδες ID και ECR δύσκολα θα λειτουργήσουν σαν ένα μονολιθικό μπλοκ. Κι αυτό γιατί παρότι τα μέλη τους ψηφίζουν συχνά κατά της πλειοψηφίας, δεν αναμένεται να ψηφίζουν από κοινού, καθώς οι επιλογές τους καθορίζοντας εν πολλοίς από τα εκάστοτε εθνικά συμφέροντα. Αντ' αυτού, αυτό που προσδοκούν - σύμφωνα και με δηλώσεις του προέδρου του γαλλικού Εθνικού Συναγερμού Τζόρνταν Μπαρντελά - είναι να επιτύχουν μια «μειοψηφία αρνησικυρίας» σε συγκεκριμένους φακέλους.
Συμπιεσμένη η κεντρώα πλειοψηφία
Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP) φαίνεται ότι θα κατακτήσει την πρώτη θέση με 172 - 182 έδρες, ακολουθούμενο από τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) με 130 - 136 έδρες. Μαζί με τους Φιλελεύθερους του Renew Europe, με 75 - 81 έδρες, αυτή η κεντρώα πλειοψηφία, η οποία κυριαρχεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία πέντε χρόνια, επικρατεί με την πλειοψηφία των εδρών, αλλά φανερά συμπιεσμένη.
Παρά τις διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της ακροδεξιάς - καθώς το ΕΛΚ έχει ανοίξει την πόρτα για στενή συνεργασία με το κόμμα Fratelli d'Italia της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι - οι τρεις δυνάμεις έχουν καταστήσει σαφές ότι επιδιώκουν να παραμείνουν στον τριμερή συνασπισμό τους.
Αυτό σημαίνει ότι θα διατηρήσουν τον έλεγχο της χάραξης πολιτικής του Κοινοβουλίου καθώς και των βασικών εσωτερικών αποφάσεων, όπως είναι ο προϋπολογισμός.
Η «κατάρρευση» Φιλελεύθερων και Πρασίνων
Εκ των τριών κεντρώων, μεγάλος χαμένος δημοσκοπικά εμφανίζεται το Renew Europe με απώλεια άνω των 20 εδρών - το χειρότερο αποτέλεσμα της ομάδας από το 2019 οπότε και δημιουργήθηκε.
Κάπως έτσι οι Φιλελεύθεροι βρίσκονται να «κονταροχτυπιούνται» με του Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR) και την ακροδεξιά (ID) για την τρίτη θέση.
Οι απώλειες μπορούν εν μέρει να εξηγηθούν από τον εκλογικό «θάνατο» του Ciudadanos της Ισπανίας - που αποτελούσε τη μεγαλύτερη εθνική αντιπροσωπεία της ομάδας με οκτώ έδρες, πριν οι ευρωβουλευτές και η ηγεσία του εγκαταλείψουν το κόμμα για να ενταχθούν στο κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας (ΕΛΚ). Την ίδια στιγμή, οι φιλελεύθεροι αντιμετωπίζουν μεγάλες απώλειες και στη Γαλλία, όπου ο φιλελεύθερος συνασπισμός του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν συρρικνώνεται από τις 23 σε 15 έδρες.
Όσον αφορά τη δημοσκοπική βουτιά των Πρασίνων, εκεί σημαντικό ρόλο φαίνεται πως παίζει η ψήφιση των φακέλων της Πράσινης Συμφωνίας. Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στη Γερμανία, λόγω της συμμετοχής τους σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με τους Σοσιαλιστές του Σολτς, αλλά και στη Γαλλία, όπου οι πράσινες πολιτικές έχουν γίνει εξαιρετικά αντιδημοφιλείς.
Στην ευρωομάδα των Πρασίνων έχουν ενταχθεί - τα τελευταία πέντε χρόνια - νέα μέλη από την Ανατολική και Νότια Ευρώπη, ωστόσο, αυτό δεν πρόκειται να αντισταθμίσει παρά μόνο εν μέρει τις απώλειες, με περίπου πέντε έδρες να προέρχονται από την Ισπανία, τη Λετονία, την Κροατία και τη Σλοβενία.
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με το DW, οι νέοι ψηφοφόροι που τροφοδότησαν το κύμα των Πρασίνων το 2019, φαίνονται τώρα έτοιμοι να ενισχύσουν την ακροδεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν είναι πως μπορούμε να μιλάμε πραγματικά για ένα κύμα ακροδεξιών νέων, ωστόσο είναι ξεκάθαρο πως «τα ευρωσκεπτικιστικά, αντιμεταναστευτικά κόμματα δεν είναι πλέον μόνο για τους ηλικιωμένους».
Σε ό,τι αφορά την Ευρωομάδα της Αριστεράς, οι εκτιμήσεις την θέλουν να διατηρεί σταθερά τα... χαμηλά ποσοστά της. Αυτό που προβληματίζει ακόμη παραπάνω όμως είναι ότι περιορίζονται σημαντικά και οι επιλογές της για ευρύτερες συμμαχίες ακόμη και σε επίπεδο φακέλων.
