Ο Ναχίντ Ισλάμ - επικεφαλής της κίνησης που αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος των διαδηλώσεων στο Μπαγκλαντές - εξέφρασε σήμερα την επιθυμία να ηγηθεί της προσωρινής κυβέρνησης ο νομπελίστας της ειρήνης Μουχάμαντ Γιουνούς.
«Αποφασίσαμε να σχηματισθεί προσωρινή κυβέρνηση» με «κύριο σύμβουλο», δηλαδή επικεφαλής, «τον νομπελίστα δρα Μουχάμαντ Γιουνούς, ο οποίος χαίρει διεθνούς φήμης και είναι ευρέως αναγνωρισμένος», δήλωσε σε βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα ο ηγέτης της συλλογικότητας Students Against Discrimination.
Ο 84χρονος Γιουνούς είναι γνωστός επειδή έβγαλε εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια χάρη στην τράπεζά του, που έγινε πρωτοπόρα στις μικροχρηματοδοτήσεις. Είναι παράλληλα πολιτικός εχθρός της Σέιχ Χασίνα, η οποία τον έχει κατηγορήσει ότι «ρουφάει το αίμα» των φτωχών και έχει φροντίσει να διωχθεί με πλήθος κατηγοριών.
Σημειώνεται πως ο Ναχίντ Ισλάμ και άλλοι ηγέτες των φοιτητών επρόκειτο να συναντηθούν σήμερα το μεσημέρι (τοπική ώρα, 09:00 ώρα Ελλάδας) με τον αρχηγό του στρατού στρατηγό Γουάκερ-Ουζ-Ζαμάν. Ο Ζαμάν ανακοίνωσε την παραίτηση της Χασίνα και δήλωσε πως θα σχηματισθεί προσωρινή κυβέρνηση.
Ο Ισλάμ δήλωσε πως οι φοιτητές δεν θα δεχθούν καμιά κυβέρνηση της οποίας θα ηγείται ο στρατός ή η οποία θα υποστηρίζεται από το στρατό και πρότεινε να τεθεί επικεφαλής της ο Γιουνούς.
«Οποιαδήποτε κυβέρνηση άλλη απ' αυτή που προτείνουμε δεν θα γίνει δεκτή», έγραψε σήμερα το πρωί σε ανάρτησή του στο Facebook.
Χθες, Δευτέρα, έχοντας γύρω του άλλους φοιτητικούς ηγέτες, ο Ισλάμ είπε στους δημοσιογράφους: «Δεν θα προδώσουμε το αίμα που χύθηκε από τους μάρτυρες για την υπόθεσή μας. Θα δημιουργήσουμε ένα νέο δημοκρατικό Μπανγκλαντές μέσω της υπόσχεσής μας για ασφάλεια της ζωής, κοινωνική δικαιοσύνη και ένα νέο πολιτικό τοπίο».
Ο ίδιος υποσχέθηκε ότι θα διασφαλίσει πως η χώρα αυτή των 170 εκατομμυρίων κατοίκων δεν θα επιστρέψει ποτέ σ' αυτό που αποκάλεσε «φασιστική διακυβέρνηση» και ζήτησε από τους συμφοιτητές του να προστατατεύσουν την ινδουιστική μειονότητά της και τους χώρους λατρείας της.
Το Νόμπελ Ειρήνης και το κυνηγητό της Χασίνα
Ο Μουχάμαντ Γιουνούς συμφώνησε με το αίτημα των φοιτητών να αναλάβει την ηγεσία της προσωρινής κυβέρνησης που θα σχηματισθεί μετά την παραίτηση και φυγή της πρωθυπουργού Σέιχ Χασίνα.
Γνωστός ως «τραπεζίτης των φτωχών», ο Μουχάμαντ Γιουνούς και η Grameen Bank που ίδρυσε το 1983 βραβεύθηκαν με το Νόμπελ Ειρήνης 2006 διότι βοήθησαν εκατομμύρια ανθρώπους να βγουν από την φτώχεια με την παροχή μικρών δανείων ύψους κάτω των 100 δολαρίων προς φτωχούς αγρότες που δεν είχαν πρόσβαση στις συστημικές τράπεζες.
Εκτοτε, το μοντέλο αυτό των μικροπιστώσεων έχει γίνει πηγή έμπνευσης για την εκπόνηση αντίστοιχων προγραμμάτων στον κόσμο, ακόμη και σε ανεπτυγμένες χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο Γιουνούς έχει ιδρύσει το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Grameen America.
Με δεδομένη την επιτυχία του, ο Μουχάμαντ Γιουνούς, 84 ετών σήμερα, φλέρταρε κάποιο διάστημα με την ιδέα της πολιτικής καριέρας και ίδρυσε κόμμα το 2007. Αλλά οι φιλοδοξίες του προκάλεσαν την οργή της Χασίνα που τον κατηγόρησε ότι «ρουφά το αίμα των φτωχών». Τότε, επικριτές του στο Μπανγκλαντές και αλλού υποστήριξαν ότι οι μικροδανειστές χρεώνουν υπερβολικά υψηλά επιτόκια και βγάζουν χρήματα από τους φτωχούς. Αλλά ο Γιουνούς απαντούσε ότι τα επιτόκια είναι πολύ πολύ χαμηλότερα από τα επιτόκια των τραπεζών στις αναπτυσσόμενες χώρες ή από το 300% που πολλές φορές ζητούν οι «καρχαρίες» τοκογλύφοι.
Το 2011, η κυβέρνηση της Σέιχ Χασίνα τον απομάκρυνε από την διεύθυνση της Grameen Bank, με την αιτιολογία ότι στα 73 του χρόνια είχε παραμείνει στο πόστο για πολλά χρόνια μετά την ηλικία συνταξιοδότησης - που είναι στο Μπαγκλαντές τα 60 χρόνια. Χιλιάδες πολίτες του Μπανγκλαντές σχημάτισαν τότε ανθρώπινη αλυσίδα για να διαμαρτυρηθούν από την απόλυση.
Τον Ιανουάριο, ο Γιουνούς καταδικάσθηκε σε φυλάκιση έξι μηνών για παραβιάσεις του εργατικού δικαίου. Ο ίδιος και 13 άλλοι καταδικάσθηκαν από δικαστήριο του Μπανγκλαντές για υπεξαίρεση 252,2 εκατομμυρίων τάκα (2 εκατομμυρίων δολαρίων) από το ταμείο προνοίας εταιρείας τηλεπικοινωνιών που ο ίδιος είχε ιδρύσει.
Ο Μουχάμαντ Γιουνούς αντιμετωπίζει σειρά άλλων δικαστικών διώξεων ενώ τονίζει ότι οι κατηγορίες είναι κατασκευασμένες.
«Στο Μπανγκλαντές δεν έχει μείνει καθόλου πολιτική ζωή. Υπάρχει μόνο ένα κόμμα και έχει στην κατοχή του τα πάντα, κάνει τα πάντα, χειρίζεται τις εκλογές όπως θέλει».
Στο ινδικό δίκτυο Times Now δήλωσε ότι η χθεσινή ημέρα φυγής της Χασίνα είναι «η δεύτερη ημέρα απελευθέρωσης» του Μπανγκλαντές μετά το 1971 και τον πόλεμο ανεξαρτησίας από το Πακιστάν.
Ο Μουχάμαντ Γιουνούς βρίσκεται στο Παρίσι για ιατρική επέμβαση ρουτίνας και όπως δήλωσε ο εκπρόσωπός του αποδέχεται το αίτημα των φοιτητών να τεθεί επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης και θα επιστρέψει στην πατρίδα του αμέσως μετά την ολοκλήρωσή της.
Ο λιμός του 1974 και το «πείραμα» του Γιουνούς
Ο Γιουνούς ήταν καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Τσιταγκόνγκ όταν ο λιμός χτύπησε το Μπανγκλαντές το 1974, σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και δημιουργώντας του την ανάγκη να αναζητήσει τρόπους για να βοηθήσει τον εξαθλιωμένο αγροτικό πληθυσμό της χώρας.
Η ευκαιρία αυτή εμφανίσθηκε όταν ο Γιουνούς συνάντησε μία γυναίκα σε χωριό κοντά στο πανεπιστήμιο που είχε δανειστεί χρήματα από τοκοφλύφο. Το ποσόν ήταν μικρότερο του ενός δολαρίου και σε αντάλλαγμα ο δανειστής είχε αποκτήσει το αποκλειστικό δικαίωμα να αγοράζει όλη της την παραγωγή σε τιμή που θα καθόριζε ο ίδιος.
«Για μένα αυτός είναι ένας τρόπος για την στρατολόγηση σκλάβων εργατών», δήλωσε ο Γιουνούς κατά την ομιλία του στην τελετή βράβευσής του με το Νόμπελ. Βρήκε 42 ανθρώπους που είχαν δανειστεί από κοινού 27 δολάρια από δανειστή και τους έδωσε ο ίδιος το ποσόν. Η επιτυχία του εγχειρήματος τον ώθησε να κάνει περισσότερα και να αντιμετωπίσει την πίστωση ως θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα.
«Οταν έδωσα τα δάνεια, εξεπλάγην από τα αποτελέσματα. Οι φτωχοί αποπλήρωναν τα δάνεια εμπροθέσμως πάντα».
