Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας με διεθνές ενδιαφέρον για την ευλογιά τύπου mpox, απαιτώντας επείγουσα δράση για τον περιορισμό της μετάδοσης του ιού.
Σήμερα και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ECDC) αύξησε το επίπεδο συναγερμού για την mpox, καθώς πλέον βλέπει «μέτριο κίνδυνο» για τον ευρύτερο πληθυσμό και τους ταξιδιώτες. Σημειώνει ωστόσο ότι η πιθανότητα μετάδοσης στην Ευρώπη παραμένει πολύ μικρή, επειδή οι εισαγόμενες λοιμώξεις διαγιγνώσκονται γρήγορα.
Έκτοτε, η Σουηδία ανακοίνωσε ότι εντόπισε το πρώτο κρούσμα νέας μορφής mpox που είχε προηγουμένως παρατηρηθεί μόνο σε ταξιδιώτη στην Αφρική. Την ίδια ώρα και άλλες ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές προειδοποιούν ότι είναι πιθανό το σενάριο για περισσότερα εισαγόμενα κρούσματα.
Ο ΕΟΔΥ σε ανακοίνωσή του είναι καθησυχαστικός και σε ανακοίνωσή του ανέφερε πως «Προς το παρόν» ο εμβολιασμός ενδείκνυται στις ομάδες που χαρακτηρίζονται «υψηλού κινδύνου» ενώ ο πρόεδρος του Οργανισμού, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου μιλώντας στην ΕΡΤ, εξήγησε επίσης πώς μπορεί να εισαχθούν κρούσματα στην Ευρώπη και την Ελλάδα, υπογραμμίζοντας ότι ο ιός έχει μεγάλο χρόνο επώασης.
«Ενδεχομένως είτε από άτομα που εργάζονται εκεί και θα επιστρέψουν πίσω, είτε που επισκέπτονται τις περιοχές που αυτή τη στιγμή υπάρχουν κρούσματα. Θα μπορούσαν να γυρίσουν πίσω και εφόσον εκτεθούν σε άτομα τα οποία ήδη νοσούν εκεί με οποιοδήποτε τρόπο, ενδεχομένως να κολλήσουν και να μεταφέρουν τον ιό. Επειδή έχει μεγάλο χρόνο επώασης, να έρθουν εδώ υγιείς και μετά να εκδηλώσουν το νόσημα, ενώ είναι στην Ελλάδα». Άρα πόσο πιθανό είναι η mpox να εξαπλωθεί περαιτέρω;
Μπορεί να προκαλέσει πανδημία η mpox;
Αυτό φαίνεται πολύ απίθανο, σχολιάζει το Associated Press. Οι πανδημίες, συμπεριλαμβανομένων των πιο πρόσφατων της γρίπης των χοίρων και του COVID-19, πυροδοτούνται συνήθως από αερομεταφερόμενους ιούς που εξαπλώνονται γρήγορα, μεταξύ άλλων από ασυμπτωματικά άτομα. Η mpox, μεταδίδεται κυρίως μέσω στενής επαφής δέρμα με δέρμα με μολυσμένα άτομα ή από λερωμένα ρούχα ή τα σεντόνια τους. Συχνά προκαλεί ορατές δερματικές βλάβες που θα μπορούσαν να κάνουν τους ανθρώπους λιγότερο πιθανό να έρχονται σε στενή επαφή με νοσούντες.
Για να παραμείνετε ασφαλείς, οι ειδικοί συμβουλεύουν να αποφεύγετε τη στενή σωματική επαφή με κάποιον που έχει στίγματα που μοιάζουν με mpox, να μην μοιράζεστε τα σκεύη, τα ρούχα ή τα κλινοσκεπάσματα και να τηρείτε καλή υγιεινή όπως το τακτικό πλύσιμο των χεριών. Οι επιστήμονες λένε ότι ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό σε χώρες χωρίς συνεχιζόμενες επιδημίες mpox είναι χαμηλός.
Πόσο διαφορετική είναι η mpox από τον COVID-19;
Η mpox εξαπλώνεται πολύ αργά σε αντίθεση με τον κορονοϊό. Λίγο μετά τον εντοπισμό του κορονoϊού στην Κίνα, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε εκθετικά από αρκετές εκατοντάδες σε αρκετές χιλιάδες. Mέσα σε μία μόλις εβδομάδα του Ιανουαρίου, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε περισσότερο από δεκαπλάσιο. Μέχρι τον Μάρτιο του 2020, όταν ο ΠΟΥ χαρακτήρισε τον κορονοϊό ως πανδημία, υπήρχαν περισσότερες από 126.000 μολύνσεις και 4.600 θάνατοι, περίπου δηλαδή τρεις μήνες μετά την πρώτη αναγνώριση του κορονοϊού.
Αντίθετα, από το 2022 τα κρούσματα mpox έχουν σχεδόν 100.000 μολύνσεις παγκοσμίως, με περίπου 200 θανάτους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Επιπλέον, για τη θεραπεία και την αντιμετώπιση της mpox υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια σε αντίθεση με τις πρώτες ημέρες της πανδημίας του κορονοϊού. «Έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να σταματήσουμε την mpox», είπε ο dr. Chris Beyrer,, διευθυντής του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Υγείας του Πανεπιστημίου Duke. «Αυτή δεν είναι η ίδια κατάσταση που αντιμετωπίσαμε κατά τη διάρκεια του κορονοϊού όταν δεν υπήρχε εμβόλιο και αντιιικά φάρμακα».
Πόσο γρήγορα μπορούν να σταματήσουν οι εστίες της mpox;
Αυτό ωστόσο είναι ένα ερώτημα που παραμένει ασαφές. Το ξέσπασμα της mpox του 2022 σε περισσότερες από 70 χώρες επιβραδύνθηκε με τον καιρό, κυρίως χάρη στα προγράμματα εμβολιασμού και τα φάρμακα που διατέθηκαν.
Αυτή τη στιγμή, η πλειονότητα των κρουσμάτων mpox βρίσκεται στην Αφρική και το 96% αυτών των κρουσμάτων και των θανάτων είναι στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, του οποίου το σύστημα υγείας έχει ως επί το πλείστον καταρρεύσει από τον υποσιτισμό, τη χολέρα και την ιλαρά.
Αν και οι αξιωματούχοι της χώρας ζήτησαν 4 εκατομμύρια εμβόλια από δωρητές, ακόμη δεν έχουν λάβει κανένα. Παρά το γεγονός ότι ο ΠΟΥ κήρυξε την mpox παγκόσμια έκτακτη ανάγκη το 2022, η Αφρική δεν έλαβε σχεδόν καθόλου εμβόλια ή θεραπείες. Ο dr. Beyrer ωστόσο επιμένει ότι είναι προς το παγκόσμιο συμφέρον να επενδύσει τώρα στην καταστολή των εστιών στην Αφρική.
«Είμαστε πραγματικά σε καλό σημείο για να πάρουμε τον έλεγχο αυτής της πανδημίας, αλλά πρέπει να λάβουμε την απόφαση να δώσουμε προτεραιότητα στην Αφρική».
