Το 2019, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα απέκλειε μία συνάντηση με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Κατά την άποψη του Τούρκου προέδρου, ο Αιγύπτιος ομόλογός του ήταν απλά «ένας δολοφόνος».
Όμως αυτές οι ημέρες εχθρικής ρητορικής έχουν περάσει. Την Τετάρτη 4/9, ο αλ Σίσι θα γίνει δεκτός στην Άγκυρα για πρώτη φορά. Και ο πόλεμος στη Γάζα έχει παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτή την προσέγγιση, επισημαίνει η Deutsche Welle.
Η επιδείνωση των σχέσεων
Οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν δραματικά το 2013, όταν ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μόρσι, της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ανατράπηκε με στρατιωτικό πραξικόπημα του τότε υπουργού Άμυνας Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Ο δεύτερος έγινε πρόεδρος της χώρας το 2014.
Η ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας επηρέασε τις πολιτικές του Ερντογάν. Πριν από τις τοπικές εκλογές του 2019, ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε συνδέσει τον Εκρέμ Ιμάμογλου με την κυβέρνηση του αλ Σίσι. «Θα ψηφίσουμε τον Μπιναλί Γιλντιρίμ ή τον αλ Σίσι», είχε δηλώσει τότε αναφερόμενος στη μάχη για τη δημαρχία της Κωνσταντινούπολης.
Η επαναπροσέγγιση
Αλλά στη συνέχεια άρχισαν να «λιώνουν οι πάγοι». Οι δύο πρόεδροι αντάλλαξαν χειραψία στο Μουντιάλ του 2022 στο Κατάρ. Ακολούθησε περαιτέρω διπλωματική επαναπροσέγγιση μετά τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την Τουρκία το 2023. Και τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς ο Ερντογάν και ο αλ Σίσι συναντήθηκαν στη Σύνοδο των G20 στην Ινδία.
Τον περασμένο Φεβρουάριο ο αλ Σίσι υποδέχθηκε τον Ερντογάν στο Κάιρο και οι δυο τους πόζαραν χαμογελώντας στους φωτογράφους. Τελικά, ο Τούρκος πρόεδρος άρχισε να αποκαλεί τον ομόλογό του «αγαπημένε αδελφέ μου», μια αξιοσημείωτη μεταστροφή από το «δολοφόνε» του 2019.
Ο ρόλος του πολέμου στη Γάζα
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, η Αίγυπτος έχει γίνει ολοένα πιο σημαντική για την Τουρκία, επεσήμανε η Σελίν Νάσι, πολιτική αναλύτρια στο LSE, μιλώντας στη Deutsche Welle.
Καθώς οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ επιδεινώθηκαν σημαντικά, η Αίγυπτος αναδείχθηκε ως μία κρίσιμης σημασίας πύλη για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, εξήγησε.
Η παρόμοια στάση των δύο χωρών σε ό,τι αφορά στη σύγκρουση Ισραηλινών και Παλαιστινίων εκτιμάται ότι επιτάχυνε τη σημερινή επαναπροσέγγιση. «Αμφότερες οι χώρες υποστηρίζουν το νόμιμο δικαίωμα των Παλαιστινίων για ένα ανεξάρτητο κράτος και ανησυχούν για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα», σημείωσε η Νάσι.
«Όμως, η ακλόνητη υποστήριξη της Τουρκίας στη Χαμάς, που θεωρείται παλαιστινιακό παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, παραμένει ένα σημαντικό σημείο απόκλισης. Αλλά οι δύο χώρες έχουν φτάσει σε ένα σημείο κατανόησης, στο οποίο συμφωνούν ότι διαφωνούν, με την προϋπόθεση ότι η Αίγυπτος θα αποτρέψει τη διείσδυση συνεργατών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας από τα σύνορά της και θα βοηθήσει να κρατηθεί μακριά η Χαμάς», συμπλήρωσε.
Η αυριανή συνάντηση κατά την άποψή της έχει ως στόχο την ενίσχυση των δεσμών της Άγκυρας με το Κάιρο και την ίδια ώρα να επαναβεβαιώσει τον ρόλο της Τουρκίας στην πολιτική σκηνή της περιοχής.
Παρόμοια άποψη εξέφρασε και ο Γκαβάλ Άμπντελ Γκάουαντ, πολιτικός επιστήμονας στο American University του Καΐρου. «Υπάρχει σημαντική ομοφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες σε ό,τι αφορά στην επίλυση της σύγκρουσης», δήλωσε στη DW. Επίσης, μια συνεργασία μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας θα διευκολύνει την επίτευξη των στόχων που έχουν οι δύο χώρες στην περιοχή, σημείωσε.
Τα οικονομικά οφέλη
Οι οικονομίες των δύο χωρών συμπληρώνουν η μία την άλλη, καθώς η Αίγυπτος είναι πλούσια σε ό,τι αφορά την ενέργεια και η Τουρκία προσφέρει βιομηχανικές υποδομές, επεσήμανε από την πλευρά του ο Μίτατ Ρέντε, πρώην πρεσβευτής της Τουρκίας στο Κατάρ. «Οι Τούρκοι επενδυτές ενδιαφέρονται πάρα πολύ για την Αίγυπτο», συμπλήρωσε.
Η Σελίν Νάσι συμφωνεί σε αυτό. «Η Αίγυπτος αναδεικνύεται ολοένα περισσότερο ως σημαντικός παίκτης σε όρους ενέργειας» και η Τουρκία θέλει να επωφεληθεί από αυτό, τόνισε.
«Καλά νέα»
Παρατηρητές θεωρούν ότι η αποκλιμάκωση των εντάσεων ανάμεσα στις δύο χώρες αποτελεί θετική εξέλιξη, που έχει συνέπειες και εκτός της συγκεκριμένης περιοχής.
«Είναι μια εξαιρετική εξέλιξη για όλους», υπογράμμισε ο Ρέντε. «Μιλάμε για τους ισχυρότερους στρατούς και δύο από τις πιο μορφωμένες κοινωνίες στον Ισλαμικό κόσμο», συνέχισε.
Επιπλέον, οι δύο χώρες ελέγχουν ένα σημαντικό μερίδιο του παγκόσμιου εμπορίου, σημείωσε ο διπλωμάτης, αναφερόμενος στον Βόσπορο, τα Δαρδανέλια και τη Διώρυγα του Σουέζ.
«Είμαστε σε μία εποχή που οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες διαλύονται και μία ημέρα ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον Καναδά θα μπορούσε να εξελιχθεί σε σύγκρουση», πρόσθεσε. Και κατά την άποψή του, αυτό θα μπορούσε να αναδείξει ακόμα περισσότερο τη σημασία της Τουρκίας και της Αιγύπτου.
