Όταν χιλιάδες βομβητές και φορητοί ασύρματοι εξερράγησαν ταυτόχρονα σε όλο τον Λίβανο και σε περιοχές της Συρίας σε δύο «δόσεις» με δεκάδες νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες, αποκαλύφθηκε αυτό που αξιωματούχος της Χεζμπολάχ περιέγραψε ως τη «μεγαλύτερη παραβίαση στον τομέα της ασφάλειας» που είχε ποτέ η οργάνωση.
Οι ειδικοί παρατηρητές προειδοποιούν ότι αυτές οι επιθέσεις και τα όποια αντίποινα που θα ακολουθήσουν, ειδικά μετά τις επιθέσεις του Ισραήλ στον Λίβανο το βράδυ της Πέμπτης και την απάντηση το απόγευμα της Παρασκευής από τη Χεζμπολάχ, κλιμακώνουν επικίνδυνα την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή. Οι μαζικές επιθέσεις στους βομβητές και τους φορητούς ασύρματους ωστόσο εγείρουν σειρά ερωτημάτων που αναζητούν απαντήσεις.
{https://twitter.com/RyanRozbiani/status/1836412869174349953}
Πώς πυροδοτήθηκαν τα εκρηκτικά;
Η ευρεία χρήση βομβητών από τα μέλη της Χεζμπολάχ έγινε προληπτικά για λόγους ασφαλείας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Χεζμπολάχ είχε προειδοποιήσει εδώ και μήνες τα μέλη της να μην χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα υπό τον φόβο ότι μπορούσαν να εντοπιστούν εύκολα.
Τα αντικατέστησαν με τους βομβητές AR-924. Χιλιάδες από αυτούς προήλθαν από την εταιρεία Gold Apollo, με βάση την Ταϊβάν. Αν και η εταιρεία επιβεβαίωσε ότι είχε λάβει άδεια για τη χρήση τους, αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι έπαιξε κάποιο ρόλο στην κατασκευή τους. Επέμεινε ότι οι βομβητές κατασκευάστηκαν από την BAC Consulting, με βάση την Ουγγαρία.
Ειδικοί που μίλησαν στο TIME είπαν ότι αυτό δεν ήταν μία κυβερνοεπίθεση. Ήταν μάλλον το αποτέλεσμα διείσδυσης στην εφοδιαστική αλυσίδα, που δείχνει πώς το καίριο ερώτημα είναι πώς κατασκευάστηκαν οι βομβητές και ποιος εμπλέκεται στην κατασκευή τους.
«Οι εκρήξεις πιθανόν να ενεργοποιήθηκαν από εκρηκτικά που είχαν εμφυτευτεί από πριν. Πιθανόν ενεργοποιήθηκε μέσω μηνύματος με ραδιοκύμματα, όσο απλά δηλαδή δέχεται ένα μήνυμα κάποιος βομβητής» είπε ο ανεξάρτητος ερευνητής και σύμβουλος κυβερνοασφάλειας Lukasz Olejnik. «Είναι πιθανόν η εφοδιαστική αλυσίδα να παραβιάστηκε σε κάποιο σημείο, είτε αυτό έγινε στο εργοστάσιο κατασκευής είτε κατά τη διαδικασία διανομής».
{https://twitter.com/ghulamabbasshah/status/1836144671543955906}
Αν και αυτή η επιχείρηση θα ήταν δύσκολο να εκτελεστεί, δεν ξεπερνά τις δυνατότητες ΄μιας χώρας όπως είναι το Ισραήλ, σημειώνουν οι ειδικοί στο TIME.
Το Ισραήλ προφανώς παραμένει μάστερ στις μυστικές υπηρεσίες στην ευρύτερη περιοχή, είπε ο Andreas Krieg, αναπληρωτής καθηγητής για την ασφάλεια στο πανεπιστήμιο King’s College του Λονδίνου.
Γιατί τώρα;
Θα μπορούσαν να υπάρχουν διάφοροι λόγοι γιατί το Ισραήλ θα μπορούσε να πραγματοποιήσει αυτή τη χρονική στιγμή την συγκεκριμένη επίθεση. Η μία θεωρία, επικαλούμενη πηγές των μυστικών υπηρεσιών, ισχυρίζεται ότι υπήρχε έντονος ο κίνδυνος να αποκαλυφθεί η «δολιοφθορά» στους βομβητές.
Μία άλλη θεωρία λέει ότι το Ισραήλ ήλπιζε ότι η επίθεση θα λειτουργούσε αποτρεπτικά μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις ότι η υπηρεσία ασφαλείας της χώρας απέτρεψε μια απόπειρα της Χεζμπολάχ να δολοφονήσει πρώην ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο ασφαλείας χρησιμοποιώντας εξ αποστάσεως εκρηκτικό μηχανισμό.
Υπάρχει ακόμα και η πιθανότητα το Ισραήλ, μετά τον νέο στόχο του να επιστρέψουν οι εκπατρισμένοι Ισραηλινοί στα σπίτια τους στα βόρεια της χώρας, ήθελε να ασκήσει πίεση στη Χεζμπολάχ προκειμένου να την αναγκάσει να απομακρύνει τις δυνάμεις της από τα σύνορα Ισραήλ- Λιβάνου.
Ωστόσο, κάποιοι παρατηρητές φοβούνται πως οι μαζικές αυτές επιθέσεις να ήταν ένα πρελούδιο σε μια μεγαλύτερης κλίμακας εξόρμηση του Ισραήλ στον Λίβανο. Σύμφωνα με τον Krieg μια τέτοια κλιμάκωση δεν συμφέρει καμία από τις δύο πλευρές. «Αυτή παράλυση της Χεζμπολάχ, όπου δεν θα είναι ικανή να επικοινωνήσει αποτελεσματικά ο ένας με τον άλλον, θα μπορούσε να είναι μία προετοιμασία, ένα πρώτο βήμα, μιας τέτοιας επιχείρησης. Ωστόσο δεν το θεωρώ πιθανό σενάριο αυτό» επισημαίνει ο Krieg.
{https://twitter.com/expatvibes/status/1836072281262391618}
Τι λέει το Ισραήλ για αυτό;
Το Ισραήλ έχει μακρά ιστορία με την εκτέλεση περίπλοκων επιθέσεων τέτοιου τύπου στον Λίβανο. Αλλά όπως και με την πρόσφατη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στο Ιράν, σπάνια αναλαμβάνει την ευθύνη. Όταν το TIME αναρωτήθηκε για την εμπλοκή του Ισραήλ στις εκρήξεις των βομβητών, εκπρόσωπος του Ισραηλινού στρατού αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να αρνηθεί αν η χώρα βρίσκεται πίσω από την επίθεση. Είπε μόνο δύο λέξεις: «Κανένα σχόλιο».
Αλλά οι ειδικοί, λένε ότι όλα τα προφανή σημάδια δείχνουν την εμπλοκή του Ισραήλ. «Κανείς άλλος δεν επωφελείται από αυτό, παρά μόνο το Ισραήλ, όσον αφορά την παράλυση της Χεζμπολάχ», λέει ο Krieg, τονίζοντας ότι η Χεζμπολάχ ήταν η πιο στρατηγική απειλή για το Ισραήλ τουλάχιστον τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν συμπαθούν τη Χεζμπολάχ στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των αραβικών χωρών», σημείωσε.
«Αλλά κανένας από αυτούς δεν έχει την ικανότητα να κάνει πραγματικά κάτι τόσο εξελιγμένο όσο αυτό».
{https://twitter.com/OliaOnX/status/1836423777518833953}
Συνιστά η επίθεση αυτή έγκλημα πολέμου;
Αν και η επίθεση μπορεί να είχε στόχο βομβητές που χρησιμοποιούσε η Χεζμπολάχ, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτοί που τους είχαν στην κατοχή τους ήταν ένοπλοι μαχητές.
«Η Χεζμπολάχ είναι προφανώς η μαχητική πτέρυγα, αλλά η είναι και πολιτικό κόμμα, φιλανθρωπική οργάνωση, κίνημα της κοινωνίας των πολιτών», είπε ο Krieg. «Και έτσι αυτό το σύστημα τηλεειδοποίησης θα είχε διανεμηθεί και μεταξύ αμάχων που δεν είναι μαχητές, που δεν συμβάλλουν στην πολεμική προσπάθεια και στοχοποιήθηκαν και αυτοί».
{https://twitter.com/tvheidihatch/status/1836065414423740639}
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο η παγίδευση με εκρηκτικά απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο. «Η χρήση εκρηκτικού μηχανισμού του οποίου η ακριβής θέση δεν θα μπορούσε να είναι αξιόπιστη θα ήταν παράνομη, ειδικά με τη χρήση ενός μέσου επίθεσης που δεν θα μπορούσε να κατευθυνθεί σε συγκεκριμένο στρατιωτικό στόχο και ως αποτέλεσμα θα χτυπούσε στρατιωτικούς στόχους και πολίτες αδιακρίτως». δήλωσε ο Lama Fakih, διευθυντής Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής με έδρα τη Βηρυτό στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
«Η ταυτόχρονη στόχευση χιλιάδων ατόμων, είτε αμάχων είτε μελών ένοπλων ομάδων, χωρίς γνώση του ποιος είχε στην κατοχή του τις στοχευμένες συσκευές, τη θέση τους και το περιβάλλον τους κατά τη στιγμή της επίθεσης, παραβιάζει το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στον βαθμό που εφαρμόζεται, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», δήλωσε ο Volker Turk, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Πρόσθεσε ακόμα πως όσοι διέταξαν και πραγματοποίησαν τις επιθέσεις «πρέπει να λογοδοτήσουν».
{https://twitter.com/RealCherokeeOwl/status/1836187728171434291}
Ισραήλ – Χεζμπολάχ: υπάρχουν αντίποινα;
Η Χεζμπολάχ ορκίστηκε ότι θα απαντήσει σκληρά σε αυτό το ομολογουμένως σκληρό χτύπημα του Ισραήλ. Το πόσο δυνατό ήταν, το παραδέχθηκε και ο ηγέτης της Χασάν Νασράλα, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα.
Το βράδυ της Πέμπτης το Ισραήλ ξεκίνησε να σφυροκοπά τον Λϊβανο. Χεζμπολάχ απάντησε το μεσημέρι της Παρασκευής με 140 περίπου ρουκέτες κατά του Ισραήλ ενώ η σύρραξη συνεχίζεται με νέα απάντηση από το Ισραήλ, το οποίο εξαπέλυσε αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό.
{https://twitter.com/Abshar_Tasnim2/status/1837126972083732903}
Πώς αντέδρασαν οι άλλες κυβερνήσεις
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν γνώριζε για την επιχείρηση του Ισραήλ κατά της Χεζμπολάχ. Αρνήθηκε την οποιαδήποτε εμπλοκή ωστόσο σύμφωνα με αποκαλύψεις που ακολούθησαν οι ΗΠΑ φαίνεται πως γνώριζαν ότι θα ακολουθήσει επίθεση αλλά δεν γνώριζαν λεπτομέρειες. Οι ΗΠΑ παρασκηνιακά έσπευσαν να διευκρινίσουν στο Ιράν ότι δεν είχαν καμία εμπλοκή, υπό τον φόβο γενικευμένης σύρραξης.
«Αυτό είναι πιθανώς αλήθεια γιατί πιστεύω ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα προσπαθούσε να τους αποτρέψει, γιατί θα έλεγαν ότι κάτι τέτοιο κλιμακώνει τον πόλεμο», είπε στο TIME ο Μάικλ Άλεν, πρώην διευθυντής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Προέδρου Τζορτζ Μπους.
Την ίδια ώρα ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, καταδίκασε τις επιθέσεις σε μια δήλωση, προειδοποιώντας ότι «θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και τη σταθερότητα του Λιβάνου και αυξάνουν τον κίνδυνο κλιμάκωσης στην περιοχή».Βέβαια, δεν κατονόμασε το Ισραήλ στη δήλωση, επιλέγοντας αντ' αυτού να παροτρύνει όλους τους ενδιαφερόμενους να «αποτρέψουν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο».
Η ιρανική κυβέρνηση, η οποία υποστηρίζει και χορηγεί τη Χεζμπολάχ, καταδίκασε την επίθεση ως «τρομοκρατική ενέργεια».
{https://twitter.com/doamuslims/status/1836043878555877412}
