Με τις εκλογές των ΗΠΑ να πλησιάζουν, ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για τα περιστατικά πολιτικής βίας στη χώρα. Παράλληλα, ειδικοί εκφράζουν φόβους για κύμα βίας και μετά τις εκλογές.
Τουλάχιστον 300 περιστατικά πολιτικής βίας έχει καταγράψει το Reuters από τις 6 Ιανουαρίου 2021, όταν οι υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ εισέβαλαν στο Καπιτώλιο. Ανάμεσα σε αυτά είναι τουλάχιστον 51 περιστατικά που συνέβησαν φέτος.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση πολιτικής βίας- σε περιστατικά και διάρκεια- που έχει καταγραφεί στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του ‘70, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Κάποια από αυτά τα περιστατικά πολιτικής βίας έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα τα ΜΜΕ, κυρίως οι δύο απόπειρες δολοφονίας σε βάρος του Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταγραφεί τρία περιστατικά με πυροβολισμούς σε γραφείο της εκστρατείας της Κάμαλα Χάρις στην Αριζόνα.
Όμως, το Reuters κατέγραψε και πληθώρα άλλων περιπτώσεων για επίμαχα πολιτικά ζητήματα, από διαμάχες για τις εκλογές μέχρι τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και τη σύγκρουση Ισραήλ- Παλαιστινίων. Το εύρος τους εκτείνεται από μικρούς διαπληκτισμούς για πολιτικού περιεχομένου πινακίδες, μέχρι βίαιους καβγάδες και καταστροφή περιουσίας σε συγκεντρώσεις, ενώ υπήρξαν και δύο θύματα: στην πρώτη απόπειρα δολοφονίας κατά του Τραμπ, τον Ιούλιο, έπεσαν νεκροί ένας θεατής και ο δράστης.
Εξαιρετικά εκρηκτική κατάσταση
Τα περιστατικά πολιτικής βίας αυξάνονται με σταθερό ρυθμό από το 2016, περίπου την εποχή που ο Τραμπ ήταν για πρώτη φορά υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές, σημειώνει το Reuters.
Το 2021, χρονιά που περιελάμβανε τις ταραχές μετά την προσπάθεια του Τραμπ να ανατρέψει το εκλογικό αποτέλεσμα, καταγράφηκαν 93 περιστατικά πολιτικής βίας. Ακολούθησαν 79 το 2022 και 76 το 2023.
Ειδικοί σε ζητήματα πολιτικού εξτρεμισμού προειδοποιούν ότι η φορτισμένη ατμόσφαιρα για τις φετινές προεδρικές εκλογές έχουν δημιουργήσει μια εξαιρετικά εκρηκτική κατάσταση. Ο Τραμπ ιδιαίτερα συχνά χρησιμοποιεί εμπρηστική ρητορική, απειλώντας να στείλει στη δικαιοσύνη τους εχθρούς του και να αναπτύξει τον στρατό εναντίον της «ακραίας αριστεράς» που τους αποκαλεί «ο εχθρός εντός των πυλών».
«Σαν περίοδος πυρκαγιών με ξερά εύφλεκτα υλικά και κεραυνούς»
Οι Αμερικανοί αρχίζουν να βλέπουν τη βία ως «κομμάτι του τρόπου με τον οποίο γίνεται η πολιτική», επισημαίνει η Νίλιν Πάρκερ, επικεφαλής της οργάνωσης Common Ground USA, που μελετά τρόπους γεφύρωσης των πολιτικών και πολιτιστικών διαφορών της Αμερικής. Στο σημερινό κλίμα δυσπιστίας «περιστατικά βίας μπορούν να εξελιχθούν σε κάτι μεγαλύτερο», συμπληρώνει.
Ανησυχία για την προοπτική μετεκλογικής βίας στις αμφίρροπες πολιτείες, όπου η νίκη μπορεί να κριθεί σε λίγες χιλιάδες ψήφους, εκφράζει ο Ρόμπερτ Πέιπ, καθηγητής του πανεπιστημίου του Σικάγο.
Μάλιστα, ο ίδιος παρομοιάζει την κατάσταση με μια «περίοδο πυρκαγιών» με άφθονα «ξερά εύφλεκτα υλικά» και «πιθανότητα για κεραυνούς».
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει αρνηθεί να αποκλείσει την πιθανότητα βίας αν χάσει στις εκλογές. Τον Απρίλιο ρωτήθηκε από το Time αν αναμένει να εκδηλωθεί βία μετά τις εκλογές. «Αν δεν κερδίσουμε, ξέρετε, εξαρτάται», απάντησε. Ήδη έχει σε υποστηρικτές του πως αν χάσει αυτό θα οφείλεται σε απάτη.
«Ετοιμάζομαι για πόλεμο»
Το πιο σημαντικό πρόσφατο περιστατικό πολιτικής βίας ήταν η πρώτη απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Ντόναλντ Τραμπ, σε προεκλογική συγκέντρωση στην Πενσιλβάνια, στις 13 Ιουλίου. Ο δράστης, ο Τόμας Κρουκς, έπεσε νεκρός στο σημείο.
Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου τέθηκαν σε κατάσταση συναγερμού για πιθανά αντίποινα από υποστηρικτές του Τραμπ. Υπήρξαν κάποια ανησυχητικά περιστατικά, μεταξύ άλλων ένας άνδρας στη Φλόριντα που είπε στη σύζυγό του ότι «ετοιμαζόταν για πόλεμο» μετά την απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ. Έφυγε από το σπίτι με όπλα και εντοπίστηκε να θάβει ένα κουτί γεμάτο πυρομαχικά σε δημόσιο πάρκο. Η αστυνομία κατάσχεσε επτά τουφέκια και περίστροφα, ενώ ο άνδρας οδηγήθηκε σε νοσοκομείο για ψυχιατρική αξιολόγηση.
Πάτησε ηλικιωμένο με «γουρούνα»
Όμως, η οργή δεν περιορίζεται στους υποστηρικτές του Τραμπ. Την ημέρα της πρώτης απόπειρας δολοφονίας σε βάρος του Τραμπ, ο Τζόσουα Κεμπάινεν, που απεχθάνεται τον Ρεπουμπλικάνο, έγραψε σε ιδιωτική συνομιλία με φίλους «ωραίο σημάδι μα@@κα. Οχτώ ημέρες αργότερα, ο 22χρονος άνεργος από το βόρειο Μίσιγκαν επιδόθηκε σε σειρά βανδαλισμών στην πόλη του, το Χάνκοκ, όπου οι περισσότεροι ψήφισαν τον Τραμπ στις εκλογές του 2020.
Στις 21 Ιουλίου, όταν ο Τζο Μπάιντεν αποσύρθηκε από την κούρσα για τις προεδρικές εκλογές και στήριξε την Κάμαλα Χάρις, ο Κεμπάινεν άρχισε να κυκλοφορεί με μια «γουρούνα» στους δρόμους, βάζοντας στο στόχαστρο υποστηρικτές του Τραμπ.
Μεταξύ άλλων ξήλωνε πινακίδες υπέρ του Τραμπ που ήταν σε αυλές και τις πετούσε στον δρόμο. Όταν ο 81χρονος Καρλ Νέλσον τον είδε και ξαναέβαλε στη θέση τους τις πινακίδες, ο Κεμπάινεν τον πάτησε με τη «γουρούνα» και διέφυγε, στέλνοντας στο νοσοκομείο τον βετεράνο του Βιετνάμ. Την επόμενη ημέρα, ο 22χρονος άφησε ηχητικό μήνυμα στην αστυνομία, ομολογώντας όσα είχε κάνει. Η αστυνομία άκουσε δύο ώρες αργότερα το ηχητικό μήνυμα που είχε αφήσει και μέχρι να φτάσουν οι ένστολοι στο σπίτι του, ο Κεμπάινεν- που αντιμετώπιζε ζητήματα ψυχικής υγείας σύμφωνα με την οικογένειά του- είχε αυτοκτονήσει.
Γροθιές σε υποστηρικτή της Χάρις
Στις 15 Σεπτεμβρίου, η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Τραμπ ξαναέφερε στο προσκήνιο τον κίνδυνο πολιτικής βίας. Έντεκα ημέρες αργότερα, στην Πενσιλβάνια, λίγοι υποστηρικτές της Χάρις έκαναν συγκέντρωση στο Γιορκ, μια κομητεία όπου κατά κύριο λόγο οι ψηφοφόροι υποστήριξαν τον Τραμπ στις προηγούμενες εκλογές.
Ο Άλαν Βάντερσλουτ κρατούσε μία πινακίδα, όταν κάποιος τον άρπαξε από πίσω και τον έριξε στο πεζοδρόμιο, με συνέπεια να χτυπήσει στο μέτωπο. Ο δράστης, ο Ρόμπερτ Τρότα, χτύπησε επανειλημμένα με γροθιές τον 74χρονο προτού διαφύγει. Ένας άλλος από τους συγκεντρωμένους, ο Νταν Αλμόνεϊ, τον κυνήγησε και ο Τρότα τον αποκάλεσε «υποστηρικτή ν@@@ων».
Επίθεση σε εργαζόμενη του ταχυδρομείου
Στις 26 Σεπτεμβρίου, ένας άνδρας στο Μίσιγκαν επιτέθηκε σε εργαζόμενη του ταχυδρομείου, που παρέδωσε φάκελο από την εκστρατεία της Χάρις στο σπίτι του. Η εργαζόμενη ήταν στο φορτηγό της όταν ο 61χρονος Ράσελ Βαλό την πλησίασε με ποδήλατο και της φώναζε «δεν θέλω αυτή τη “μαύρη σκ@@α” στο γραμματοκιβώτιό μου”», σύμφωνα με την αστυνομία.
Όταν η εργαζόμενη του είπε να φύγει, ο Βαλό την αποκάλεσε «μαύρη σκ@@α» και της όρμησε με μαχαίρι. Εκείνη τον αντιμετώπισε ψεκάζοντάς τον με απωθητικό σπρέι για σκύλους.
Πυροβολισμοί με αεροβόλο εναντίον εφήβων
Σε άλλο περιστατικό το καλοκαίρι, τέσσερις λευκοί άνδρες με ένα φορτηγό σταμάτησαν σε σπίτι σε αγροτική περιοχή στη βόρεια Καρολίνα. Ρώτησαν τρεις μαύρους έφηβους που κάθονταν στην αυλή αν συμπαθούν τον Ντόναλντ Τραμπ. Όταν οι νεαροί απάντησαν αρνητικά, άρχισαν να τους πυροβολούν με αεροβόλο, χτυπώντας τον ένα έφηβο στο πόδι και τον άλλο στα οπίσθια. Από τους πυροβολισμούς προκλήθηκαν υλικές ζημιές στο σπίτι και στο αυτοκίνητο που ήταν παρκαρισμένο έξω από αυτό.
