Η χρήση μάσκας στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα αεροπλάνα επιβλήθηκε ομοσπονδιακά στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Φεβρουάριο του 2021 σε προσπάθεια να σταματήσει η εξάπλωση του COVID-19. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2022, η εντολή κρίθηκε παράνομη. Τελικά η μάσκα βοήθησε στο να μην εξαπλωθεί ο ιός;
«Η χρήση μάσκας έπαιξε πολύτιμο ρόλο στη μείωση της μετάδοσης του COVID κατά τα δύο πρώτα χρόνια της πανδημίας», δήλωσε στο Newsweek ο Paul Hunter, καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Από μόνη της η μάσκα δεν θα μπορούσε ποτέ να εξαλείψει τη μετάδοση, αλλά σίγουρα την περιόρισε. Πολύ νωρίς στην πανδημία υπολογίσαμε, με βάση τα δεδομένα πριν από το COVID, ότι αν όλοι φορούσαν μάσκες θα μπορούσαμε να μειώσουμε τη μετάδοση κατά περίπου 20%».
Στα τέλη Νοεμβρίου 2021, εντοπίστηκε για πρώτη φορά η παραλλαγή Όμικρον, η οποία έγινε το κυρίαρχο στέλεχος στις ΗΠΑ στα τέλη Δεκεμβρίου.
«Πριν από την νόσηση ενηλίκων με την παραλλαγή Όμικρον, το να μη φοράει κανείς ποτέ μάσκα προσώπου στην εργασία του σχετιζόταν με αυξημένο κίνδυνο θετικού τεστ κατά 25 έως 30% σε σχέση με όσους φορούσαν πάντα μάσκα», δήλωσε ο Hunter.
«[Αλλά] μετά το πρώτο κύμα της Όμικρον δεν υπήρχε σημαντική διαφορά μεταξύ των ατόμων που φορούσαν πάντα μάσκα από εκείνους που δεν τη φορούσαν ποτέ και, στα παιδιά, ίσως ακόμη και ένας ελαφρώς μειωμένος κίνδυνος θετικού τεστ εάν δεν φορούσαν ποτέ μάσκα».
Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS ONE, ο Hunter και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας ανέλυσαν επίσημα στοιχεία από το Γραφείο Εθνικών Στατιστικών του Ηνωμένου Βασιλείου από τον Νοέμβριο του 2021 έως τον Μάιο του 2022 για να διερευνήσουν πώς οι παράγοντες κινδύνου μόλυνσης άλλαξαν πριν και μετά το πρώτο κύμα Omicron.
Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονταν το ιστορικό ταξιδιών στο εξωτερικό, το μέγεθος του νοικοκυριού, η κατάσταση απασχόλησης, η επαφή με παιδιά και η χρήση μάσκας προσώπου.
«Στις αρχές της πανδημίας είχαν δημοσιευτεί πολλές μελέτες που εξέταζαν τους παράγοντες κινδύνου για την προσβολή από COVID, ωστόσο μετά τον πρώτο χρόνια ακολούθησαν πολύ λιγότερες », δήλωσε ο Hunter. «Η έρευνά μας δείχνει ότι υπήρχαν αλλαγές σε ορισμένους παράγοντες κινδύνου περίπου την εποχή που η παραλλαγή Omicron BA.2 έγινε κυρίαρχη».
Τον Νοέμβριο του 2021 το να φοράμε πάντα μάσκα στην εργασία, στο σχολείο ή σε κλειστούς χώρους συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης από COVID τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Ωστόσο, μετά το πρώτο κύμα της Όμικρον, δεν ήταν.
Γιατί λοιπόν οι μάσκες ξαφνικά σταμάτησαν να λειτουργούν;
«Αν οι μάσκες μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση κατά περίπου 20-30%, τότε αν ο ιός γίνει πολύ πιο μολυσματικός, όπως συνέβη με το Omicron, το 20-30% δεν θα είναι τελικά αρκετό για να επιβραδύνει τόσο πολύ τη μόλυνση», δήλωσε ο Hunter. «Αλλά το πιο σημαντικό ζήτημα είναι ότι το COVID δεν δημιουργεί μακροχρόνια ανοσία».
«Για πολύ μολυσματικούς ιούς όπως ο COVID με σύντομη διάρκεια ανοσίας, όταν έχουν εξαπλωθεί στον πληθυσμό μία φορά, τότε ο αριθμός των λοιμώξεων που συμβαίνουν σε έναν πληθυσμό επηρεάζεται περισσότερο από τον ρυθμό με τον οποίο χάνεται η ανοσία [παρά] από τις αλλαγές στη συμπεριφορά που αποσκοπούν στη μείωση της έκθεσης [όπως το να φοράμε μάσκες] και οι άνθρωποι που φορούσαν μάσκα πραγματικά αυστηρά καθ' όλη τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών θα είναι πιθανότατα πιο επιρρεπείς στη μόλυνση [λιγότερη ανοσία] από τους ανθρώπους που δεν το έκαναν».
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι μάσκες είναι εντελώς άχρηστες. «Υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι ένας από τους παράγοντες που ευθύνονται για το πόσο αρρωσταίνετε είναι το μέγεθος της δόσης του ιού στην οποία εκτίθεστε», δήλωσε ο Hunter. «Έτσι, αν πράγματι φοράτε μάσκα και παρόλα αυτά κολλάτε COVID, παίρνετε μικρότερη δόση και έτσι πιθανότατα έχετε λιγότερο σοβαρή ασθένεια».
Αυτό λοιπόν σημαίνει ότι όλοι πρέπει να εξακολουθούμε να φοράμε μάσκες προσώπου;
«Νομίζω ότι για τους περισσότερους από εμάς η απάντηση είναι όχι», δήλωσε ο Hunter. ]Οι περισσότεροι από εμάς έχουν ήδη υποστεί πολλαπλές μολύνσεις από COVID μέχρι τώρα. Αλλά οι άνθρωποι που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου μπορεί να εξακολουθούν να επωφελούνται».
