«Κόκκινο» χτυπάει η παραβατικότητα και η βία ανηλίκων καθώς το τελευταίο διάστημα κατακλυζόμαστε διαρκώς από ειδήσεις που αφορούν άγριους ξυλοδαρμούς μεταξύ εφήβων σε προαύλια σχολείων, πλατείες και δρόμους. Το πρόβλημα της βίας μεταξύ ανηλίκων είναι πολύ σοβαρό και όσο περνούν οι εβδομάδες επιδεινώνεται καθώς αποτυπώνεται και στα στοιχεία της Αστυνομίας περίπου 1.000 ανήλικοι συλλαμβάνονται κάθε μήνα για μια σειρά παραβατικών συμπεριφορών και καταστάσεων.
Τι έχει συμβεί και ακούμε καθημερινά για περαστικά παραβατικότητας;
Ο Καθηγητής Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Πανούσης μιλώντας στο Dnews αποκρυσταλλώνει τι πραγματικά συμβαίνει στις μέρες μας με την άκρατη επιθετικότητα των ανηλίκων που αφορά όλες τις γειτονιές και όλα τα σημεία της χώρας και τα viral βίντεο με τα «κατορθώματα» διαφόρων νταήδων που περηφανεύονται για τις πράξεις τους.
«Ανέκαθεν η εφηβεία είναι συνδεδεμένη με εκρήξεις θυμού, επιθετικότητα και τάση για παραβατικότητα. Όμως άλλο να μιλάμε για την κλασική μικροπαραβατικότητα που περιορίζεται σε κλοπές και λοιπά συναφή αδικήματα με τους μικροδιάβολους να φλερτάρουν με την παρανομία στο πλαίσιο της αναζήτησης της ταυτότητάς τους και άλλο να βλέπουμε «άγουρους» εγκληματίες. Οι μικροδιάβολοι πάντα υπήρχαν αποτελώντας τα «μαγκάκια» που επιζητούν την προσοχή στα μάτια των υπολοίπων. Σημειωτέον δεν έχουν ποτέ μαχαίρια και ουδέποτε δρουν σε συμμορίες. Η νέα έκφανση των παραβατικών ανηλίκων έχει εντελώς διαφορετικά στοιχεία καθώς βασίζεται στην χρήση ακραίας βίας, άγριας έντασης χτυπημάτων και στην επιδίωξη ταπείνωσης αλλά και την χρήση μαχαιριών.» εξηγεί ο κ. Πανούσης.
«Πάντοτε πίστευα ότι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των δραστών παίζουν τον καθοριστικό ρόλο. Και σήμερα διαπιστώνουμε μια μετάβαση από την κλασική παραβατικότητα των ανηλίκων –τους ταραξίες, τους τσαμπουκάδες– σε μια πρώιμη εγκληματικότητα ενηλίκων – οργάνωση, βία, όπλα. Οι ανήλικοι δράστες επιδεικνύουν γενικευμένη σκληρότητα έναντι όλων».
«Η νέα γενιά παραβατικών ανηλίκων κινείται στα ακραία όρια της παραβατικότητας και το φαινόμενο να τείνει να γίνει μόδα γεγονός που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την εξέλιξη αυτών των προσώπων. Αν δεν προσέξουμε αυτές τις καταστάσεις τότε δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τους περιμένει στην γωνία για να τους εκμεταλλευτεί με κάθε διαθέσιμο τρόπο το οργανωμένο έγκλημα».
Στο σημείο μάλιστα αυτό ο κ. Πανούσης τονίζει εμφατικά ότι είναι πιο αναγκαίο από ποτέ οι βασικοί φορείς κοινωνικοποίησης ενός παιδιού ήτοι το τρίπτυχο σχολείο, οικογένεια και γειτονιά να αναλάβουν δράση και να εξηγήσουν στα παιδιά ότι η βία δεν είναι με κανένα τρόπο αποδεκτή. «Πρέπει να γίνει απόλυτες σαφές στους ανηλίκους ότι η βία δεν είναι δικαίωμα. Δεν βαράω τον άλλο και περιμένω να μην υπάρχουν αντιδράσεις. Και σε αυτό το σημείο φταίει και η εν γένει κουλτούρα της βίας που παρατηρείται καθημερινά σε όλους τους χώρους. Στην πολιτική, στα ΜΜΕ, στο κόσμο του θεάματος γεγονός που στέλνει λανθασμένα το μήνυμα ότι η βία δεν είναι κακό πράγμα.»
Όπως ξεκαθαρίζει κάθε συμβάν δεν πρέπει να ταυτίζεται με το άλλο αλλά να εξετάζονται οι εκάστοτε παράμετροι: «Η 14χρονη που φέρεται να ξεστόμισε “θα σε σκοτώσω, θα σε κάνω” πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούσε. Έχει σημασία, όταν έχουμε έναν δράστη και ένα θύμα να τους φέρουμε σε επαφή για να μας πει ο δράστης, γιατί το έκανε και το θύμα πώς το εξέλαβε. Γιατί, δεν μπορεί τώρα από μακριά κι από τις εφημερίδες κι από την αστυνομία να βγάλεις άκρη σε αυτά όλα. Η δικαιοσύνη της διαμεσολάβησης έχει ένα σημαντικό σκοπό να υπηρετήσει σε αυτές τις περιπτώσεις.»
Ανεφάρμοστα τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν από την κυβέρνηση
Κληθείς να σχολιάσει τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν για την καταστολή φαινομένων παραβατικότητας ανηλίκων ο καθηγητής Πανούσης τα χαρακτήρισε «ως ανεφάρμοστα στην πράξη λόγω της φύσης του ζητήματος που καλούνται να θεραπεύσουν». Όπως δήλωσε «Αν λύνονταν τα κοινωνικά προβλήματα με νόμους, θα βγάζαμε έναν νόμο να γίνουμε όλοι καλοί και θα τελείωνε η ιστορία. Η κυβέρνηση έκανε τις εξαγγελλίες για να μην κατηγορηθεί για ολιγωρία και αδιαφορία. Θα πιάσουν πχ 10.000 πιτσιρικάδες και θα πάνε 20.000 γονείς στα δικαστήρια ή στις φυλακές σωρηδόν; Τέτοιες οριζόντιες πρακτικές χωρίς να ληφθούν υπόψιν μια σειρά παραμέτρων δεν έχουν καμία λογική.»
Κλείνοντας με έμφαση ότι το ζήτημα δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με αυστηροποίηση των ποινών, αλλά με «διαπαιδαγώγηση, εκπαίδευση, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων των αρμοδίων».
