Αντίστροφη μέτρηση για το πρώτο σχολικό κουδούνι που θα σηματοδοτήσει την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς με τους μαθητές να επιστρέφουν στα θρανία αύριο, Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου. Η σχολική χρονιά 2024-25 ξεκινά εν μέσω προβληματισμών για τα νέα μέτρα, αντιδράσεων για τις συγχωνεύσεις τάξεων και πολλαπλών λουκέτων σε σχολεία της επικράτειας συνέπεια της υπογεννητικότητας.
Επιστροφή στα θρανία με αλλαγές και....τεταμένο κλίμα
Ο καθιερωμένος αγιασμός στις σχολικές μονάδες θα τελεστεί νωρίς το πρωί της Τετάρτης και το αργότερο μέχρι τις 10:30 θα έχει ολοκληρωθεί το τελετουργικό καθώς παραδοσιακά πρώτα γίνονται οι τελετές σε Δημοτικά και Νηπιαγωγεία και μετά οι ιερείς πάνε σε Γυμνάσια και Λύκεια. Μετά τον αγιασμό, οι μαθητές θα ανέβουν στις τάξεις για να παραλάβουν τα βιβλία της χρονιάς, το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων ενώ παράλληλα θα ενημερωθούν από τους εκπαιδευτικούς για τα νέα μέτρα και τις αλλαγές που ενεργοποιούνται από φέτος σε επίπεδο μαθημάτων, απουσιών, ποινολογίου αλλά και...απαγόρευσης εμφανούς χρήσης και κατοχής κινητού τηλεφώνου.
Η αλήθεια είναι ότι φέτος το Υπουργείο Παιδείας επέλεξε να θέσει σε εφαρμογή μια σειρά από μέτρα και αλλαγές επιδιώκοντας να δώσει μια άλλη φιλοσοφία στο σχολείο, επιχειρώντας να δώσει τέλος σε πρακτικές και συμπεριφορές που κατά καιρούς είχαν στιγματιστεί ως προβληματικές και αποτελούσαν σημαντικό αγκάθι στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και στην εν γένει μαθητική καθημερινότητα. Βέβαια όλες οι εξαγγελίες αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από γονείς και μαθητές που καταγγέλλουν ότι για ακόμη μια χρονιά τα σημαίνοντα προβλήματα της παιδείας παραμένουν προκλητικά αθέατα και το Υπουργείο επιλέγει να δείξει προσοχή σε λεπτομέρειες που ούτε κάνουν τη διαφορά ούτε επί της ουσίας ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μαθητών.
Με προμετωπίδα την απαγόρευση εμφανούς κατοχής και χρήσης κινητών από τους μαθητές - ένα μέτρο που ίσχυε εδώ και χρόνια - αλλά πλέον θα τιμωρούνται με μονοήμερη αποβολή οι παραβάτες, το Υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να δώσει το στίγμα της ανανέωσης του σχολείου. Μένει να δούμε στην πράξη αν η απειλή μονοήμερης αποβολής αποδώσει καρπούς. Αξίζει να επισημανθεί ότι για βιντεοσκόπηση μαθητή με κινητό και αξιοποίηση του υλικού για σκοπούς bullying συνεπάγεται με αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
Παράλληλα αλλάζει και το πλαίσιο των απουσιών, που δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 50 ή τις 114 από τις οποίες οι 50 είναι δικαιολογημένες καθώς επανέρχεται η καταργηθείσα διάκριση δικαιολογημένων και αδικαιολόγητων. Αυτή η αλλαγή κρύβει παγίδες για τους μαθητές καθώς οι κοπάνες δεν δικαιολογούνται όπως και οι απουσίες από αποβολές οπότε οι απείθαρχοι μαθητές θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί καθώς διόλου απίθανο δεν θεωρείται μια καραμπόλα απουσιών να τους οδηγήσει να επαναλάβουν την τάξη. Εξίσου σημαντικό είναι να ληφθεί υπόψιν ότι στο ποινολόγιο επιστρέφει η πενθήμερη αποβολή που και αυτή φορτώνει τους μαθητές με απουσίες που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν οπότε λειτουργεί επιβαρυντικά για την παρουσία του μαθητή αν έχει ήδη φορτωθεί με πολλές απουσίες.
Στα παραπάνω ας προστεθεί και το γεγονός ότι εφεξής προβλέπεται γενικότερη αυστηροποίηση των παιδαγωγικών και πειθαρχικών μέτρων. Ενδεικτικά, ο διευθυντής του σχολείου μπορεί να αποφασίσει έως και τριήμερη αποβολή, από μία ημέρα που ίσχυε έως σήμερα. Επίσης, ο Σύλλογος Διδασκόντων μπορεί να αποφασίσει έως πενθήμερη αποβολή από τρεις ημέρες που είχε έως τώρα τη δυνατότητα, ενώ στην ευχέρειά του είναι και η αλλαγή τμήματος ή σχολικού περιβάλλοντος καθώς και ο αποκλεισμός από δράσεις, πολιτιστικές ή αθλητικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές εκδρομές και μετακινήσεις που αυτονόητα συνεπάγεται με απουσίες στον μαθητή.
Φέτος έχουμε την πρεμιέρα του ψηφιακού φροντιστηρίου, μια καινοτομία που θα αφορά χιλιάδες μαθητές σε όλη τη χώρα. Κάθε υποψήφιος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, μέσω των Πανελλήνιων, θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί ζωντανά απογευματινές παραδόσεις για το σύνολο της ύλης στα εξεταζόμενα μαθήματα, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών μαθημάτων, όπως γραμμικό και αρχιτεκτονικό σχέδιο, γερμανικά και γαλλικά. Πρόκειται για την προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας να ανταγωνιστεί τα απογευματινά μαθήματα των φροντιστηρίων μέσης εκπαίδευσης με την βασική διαφορά ότι θα είναι δωρεάν. Οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα διαδραστικής συμμετοχής και εξατομικευμένης υποστήριξης από τους 98 εκπαιδευτικούς που έχουν αναλάβει την ενισχυτική διδασκαλία στα 45 μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά τον Ιούνιο στα γενικά και στα επαγγελματικά λύκεια. Επίσης, η διδασκαλία θα αφορά και 10 μαθήματα Ειδικής Αγωγής για τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια και Λύκεια. Βέβαια, υπάρχει πρόβλεψη και για τη λειτουργία του Ψηφιακού Φροντιστηρίου και για τους μαθητές Γυμνασίου και Δημοτικού. Ήδη, είναι διαθέσιμο το υλικό από τα μαθήματα Νεοελληνικής Γλώσσας και Μαθηματικών για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου ενώ μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν αναρτηθεί 2.500 εύληπτα και ψηφιοποιημένα βίντεο για 49 συνολικά μαθήματα από την Ε’ Δημοτικού έως και την Γ’ Λυκείου.
Για πρώτη φορά τίθεται σε εφαρμογή και το μέτρο ότι σε περιπτώσεις φθοράς/καταστροφής, μερικής ή ολικής, σχολικών κτιρίων, χώρων και υλικοτεχνικής υποδομής που αποδίδονται σε συγκεκριμένο μαθητή/μαθήτρια, η δαπάνη αποκατάστασης βαραίνει τον ίδιο (αν είναι ενήλικος) ή τους γονείς και κηδεμόνες του. Αφού πρώτα καθοριστεί το ποσό της δαπάνης αποκατάστασης οι γονείς / κηδεμόνες οφείλουν να καλύψουν το κόστος. Αν δεν συναινέσουν, η δαπάνη βεβαιώνεται και ακολουθεί η διαδικασία είσπραξής της.
Τα ψηφιακά μπαλώματα βαφτίστηκαν αυτόνομες τάξεις
Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε το αρμόδιο Υπουργείο η Γαύδος (2024) και οι Αρκιοί (2025) γίνονται οι δυο πρώτες απομακρυσμένες περιοχές που αποκτούν σχολεία με φυσική παρουσία τριών εκπαιδευτικών, βασικών ειδικοτήτων, σε συνδυασμό με σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση για όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. Ουσιαστικά οι υπάρχοντες εκπαιδευτικοί στις περιοχές αυτές θα καλύπτουν τις βασικές διδακτικές ανάγκες όμως για τα μαθήματα που απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και υπάρχει ζήτημα ως προς την διδασκαλία τους, θα πραγματοποιείται μάθημα εξ αποστάσεως σε πρώτο χρόνο μέσω της πλατφόρμας του Ψηφιακού Σχολείου. Kαι μπορεί από πλευράς Υπουργείο Παιδείας να τονίζεται με πανηγυρικό τρόπο ότι με τις αυτόνομες τάξεις οι μαθητές, παραμένοντας στον τόπο διαμονής τους, αποκτούν πρόσβαση στην εκπαίδευση εντούτοις υπάρχει ο αντίλογος που πυροδοτεί τροφή για σκέψη.
Με την λύση που βαφτίστηκε ως αυτόνομες τάξεις ουσιαστικά η ηγεσία του Υπουργείου αντί να στείλει μόνιμους και αναπληρωτές εκπαιδευτικούς σε απομακρυσμένες περιοχές επιλέγει την σαφώς φθηνότερη τηλεκπαίδευση. Και κάπου εδώ ξεκινούν οι αντιδράσεις. Από πότε η υποκατάσταση των σχολικών αιθουσών από την τηλεκπαίδευση αποτελεί εκπαιδευτική καινοτομία; Η σχολική τάξη με την φυσική παρουσία καθηγητή αποτελεί μια δομημένη διαδικασία που ικανοποιεί και κοινωνικές ανάγκες και επ΄ουδενί δεν είναι το ίδιο το μάθημα από μια οθόνη. Και φυσικά εν έτει 2024 φαντάζει αστείο να θεωρείται κανονικότητα η κατάργηση του ζωντανού μαθήματος στη τάξη που λειτουργεί και ως χώρος συλλογικής μάθησης και κοινωνικοποίησης και η αντικατάστασή του από αδιαμεσολάβητη μάθηση μέσω μιας οθόνης.
Οι τάξεις συνωστισμού τινάζουν στον αέρα την εκπαιδευτική διαδικασία
Το μεγαλύτερο όμως αγκάθι της φετινής σχολικής χρονιάς είναι η οριζόντια απόφαση για συγχωνεύσεις τάξεων και καταργήσεις τμημάτων σε σχολεία όλης της χώρας που πραγματοποιήθηκαν στο παρά πέντε του αγιασμού και δημιουργώντας ένα εκρηκτικό σκηνικό τόσο σε εκπαιδευτικούς όσο και γονείς.
Όπως καταγγέλλει εκπαιδευτικός στο Dnews «Πάνω από 1.000 τάξεις εξαφανίζονται πανελλαδικά λόγω των συμπτύξεων - συγχωνεύσεων, με στόχο την «εξοικονόμηση» δαπανών και εκπαιδευτικών. To σύνθημα της νέας σχολικής χρονιάς είναι εκπαίδευση «χαμηλού κόστους», με μαθητές σαρδέλες και ...άστεγους εκπαιδευτικούς».
Οι συγχωνεύσεις τάξεων μπορεί να φαντάζουν ως ένα αθώο μέτρο όμως επί της ουσίας κρύβει μια σειρά παρακλάδια που θέτουν σε κίνδυνο την απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων. Οι μαθητές στριμώχνονται σε τάξεις των 25 στα Δημοτικά και σε 28αρια τμήματα στην Δευτεροβάθμια όμως όσοι περισσεύουν αναγκαστικά καλούνται να πάνε με το έτσι θέλω στο επόμενο διαθέσιμο σχολείο ακόμη και αν απέχει αρκετά από το σπίτι τους. Για να μην αναφερθούμε και στις περιπτώσεις παιδιών με μαθησιακά προβλήματα που καλούνται είτε να αλλάξουν σχολική στέγη είτε να βρεθούν σε μια τάξη με υπεράριθμους μαθητές που τα μαθησιακά τους προβλήματα περνάνε σε δεύτερη μοίρα.
Μητέρα μαθήτριας που καλείται να μετακομίσει σε άλλο σχολείο λόγω της κατάργησης τμήματος δηλώνει στο Dnews «Από την μια στιγμή στην άλλη το παιδί μου αλλάζει σχολείο γιατί το αποφάσισε το Υπουργείο. Δεν τους νοιάζει τίποτα άλλο. Μόνο να επιτευχθεί ο στόχος των 25 μαθητών σε αίθουσες των 30 τμ. Ο στόχος απλός. Η διάλυση του σχολείου. Σπέρνουν ανέμους Αύγουστο θα θερίσουν θύελλες το Σεπτέμβριο. Δεν θα περάσει αυτή η αδικία».
Με φόντο όλα τα παραπάνω ζητήματα αναμένουμε με ενδιαφέρον την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και τις πρώτες εντυπώσεις για το πώς θα γίνει η επιστροφή των μαθητών στα θρανία δεδομένου ότι η δυσαρέσκεια για τις συγχωνεύσεις τάξεων είναι γενικευμένη και ήδη οι ομοσπονδίες γονέων καλούν σε διαρκή επαγρύπνηση και πορείες διαμαρτυρίας με στόχο να αρθεί η εφαρμογή αυτής της οδηγίας.
