Όλα δείχνουν ότι αυτό το Σαββατοκύριακο (12-13 Οκτωβρίου) θα καθορίσει τις εξελίξεις στο χώρο της Κεντροαριστεράς.
Ο δεύτερος γύρος των εκλογών για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ που θα διεξαχθεί αύριο Κυριακή, και η κρίσιμη Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ που είναι προγραμματισμένη για σήμερα, θα δείξουν σε μεγάλο βαθμό το προς τα πού θα κινηθούν τα πράγματα το επόμενο διάστημα.
Την Κυριακή το βράδυ η εικόνα θα είναι πιο καθαρή, αλλά κάποιες παρατηρήσεις μπορούμε να κάνουμε από τώρα.
Ενισχυμένο το ΠΑΣΟΚ, αλλά…
Ο Νίκος Ανδρουλάκης εμφανίζεται ως το μεγάλο φαβορί για τον δεύτερο γύρο. Σε αυτήν την εκτίμηση δεν οδηγεί μόνο η διαφορά από τον Χάρη Δούκα (29,64% έναντι 21,41%). Πιο μεγάλη σημασία έχει η διαφαινόμενη απροθυμία του μεγαλύτερου
μέρους των ψηφοφόρων Γερουλάνου και Διαμαντοπούλου να κινηθεί προς τον Δούκα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια πολλές φορές έχουν διαψευστεί τα προεκλογικά προγνωστικά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ανέλπιστη επιτυχία του Χάρη Δούκα στο δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών της Αθήνας. Οπότε, το είναι κανείς το φαβορί μπορεί στην πράξη να μη σημαίνει πολλά πράγματα.
Για αυτό που δεν υπάρχει αμφιβολία είναι ότι το ΠΑΣΟΚ βγήκε κερδισμένο από την εκλογική διαδικασία του. Η συμμετοχή σημείωσε αύξηση 12%, φτάνοντας τους 303.000 ψηφοφόρους. Επιπλέον, ο προεκλογικός διάλογος των υποψηφίων δεν ξέφυγε από το πλαίσιο της πολιτικής δεοντολογίας. Η σύγκριση με το τοξικό χάος του ΣΥΡΙΖΑ είναι συντριπτική.
Ωστόσο, καταγράφονται και ενδείξεις που πρέπει να προβληματίσουν τη νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Μπορεί να σημειώθηκε αύξηση της συμμετοχής, αλλά αυτή δεν ήταν εντυπωσιακή και δεν σηματοδοτεί «αλλαγή πίστας» για το ΠΑΣΟΚ. Επιπλέον, την εβδομάδα που ακολούθησε τον πρώτο γύρο, το ενδιαφέρον των πολιτών για την εκλογική διαδικασία του ΠΑΣΟΚ ήταν πολύ χαμηλό -θα έχει ενδιαφέρον να δούμε και τη συμμετοχή στο δεύτερο γύρο. Αυτό ενδεχομένως μπορεί να σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να κερδίζει έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δυσκολεύεται να ανατάξει τη μεγάλη απογοήτευση των προοδευτικών πολιτών.
Το χάος του ΣΥΡΙΖΑ
Το να κάνεις προβλέψεις για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σαν να περπατάς σε ναρκοπέδιο. Στη σημερινή Κεντρική Επιτροπή είναι πολύ πιθανό να αποφασιστεί ο αποκλεισμός του Στέφανου Κασσελάκη από τις εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου. Βεβαίως,
κανένας δεν θα εκπλαγεί αν η συνεδρίαση τιναχτεί στον αέρα λόγω της συγκέντρωσης των αγανακτισμένων κασσελίστας. Σε κάθε περίπτωση, η χτεσινοβραδινή κωλοτούμπα του Κασσελάκη να αποσύρει το εξώδικο προς τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας, δεν αναίρεσε το γεγονός ότι δεν υπάρχει πια δυνατότητα συνύπαρξής του με την πλειοψηφία του κόμματος.
Μπορεί να είναι μείζονος σημασίας μια απόφαση αποκλεισμού του Κασσελάκη από τις εκλογές, αλλά δεν θα αποτελέσει το φινάλε της εσωκομματικής σύγκρουσης. Ο Κασσελάκης κατέστησε σαφές στη συνέντευξή του στον Νίκο Χατζηνικολάου ότι θα επιχειρήσει στο συνέδριο να ανακαλέσει την απόφαση καθαίρεσής του και να πάρει πίσω τον έλεγχο του κόμματος. Με δυο λόγια, θα συνεχιστούν και τον επόμενο μήνα η τοξικότητα και οι απρέπειες που απαξιώνουν πλήρως τον ΣΥΡΙΖΑ. Η αναπόδραστη κατάληξη αυτής της πορείας απαξίωσης είναι η διάσπαση του κόμματος.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι ακριβώς θα έχει απομείνει στα χέρια της η πλευρά που θα κρατήσει στο τέλος τη σφραγίδα του ΣΥΡΙΖΑ. Η δεύτερη διάσπαση μέσα σε ένα χρόνο θα σημάνει την έκπτωση του ΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ακόμα χειρότερη από τη συρρίκνωση που φέρνει η διάσπαση, είναι η γενικευμένη αίσθηση ότι ο «χώρος ΣΥΡΙΖΑ» έχει απωλέσει τη σοβαρότητά του.
Αυτή η αίσθηση δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο καθιστά ακόμα πιο δύσκολο το έτσι και άλλως πολύς δύσκολο έργο της ανασυγκρότησης. Για τον ΣΥΡΙΖΑ πλέον κανένα ποσοστό δεν είναι τόσο χαμηλό που να προκαλέσει μεγάλη έκπληξη.
Αλλαγή σκηνικού
Για να μπορέσουμε να είμαστε πιο σίγουροι για τις εκτιμήσεις μας σχετικά με τον χώρο της Κεντροαριστεράς, πρέπει να κατασταλάξει η κατάσταση όχι μόνο στο ΠΑΣΟΚ αλλά και στον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό θα συμβεί μόνο όταν ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέξει τη νέα ηγεσία του.
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι το σκηνικό έχει αλλάξει στην Κεντροαριστερά. Το ΠΑΣΟΚ καθίσταται η πιο ισχυρή κομματική δύναμη του χώρου και ο ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται σε δεύτερο ρόλο. Η διάφορα μεταξύ των δύο κομμάτων είναι μεγάλη πια και η τάση είναι ευνοϊκή για το ΠΑΣΟΚ, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε διαρκή κάθοδο.
Αντίστοιχα με τις τάσεις που καταγράφονται, είναι και τα ερωτήματα που τίθενται. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ θα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μετατραπεί σε ανταγωνιστική δύναμη της Νέας Δημοκρατίας; Προς το παρόν, αυτή η προοπτική μοιάζει αμφίβολη.
Από την άλλη, το ερώτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι αν θα μπορέσει να βάλει κάποια στιγμή φρένο στον κατήφορο. Η απάντηση εδώ είναι άδηλη.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ένα μέρος των απωλειών του ΣΥΡΙΖΑ το καρπώνονται τα κόμματα της Αριστεράς, πρωτίστως το ΚΚΕ και δευτερευόντως η Νέα Αριστερά (που στη σημερινή Κεντρική του Επιτροπή ψηφίζει τις θέσεις του και οδεύει προς Ιδρυτικό Συνέδριο) και το ΜέΡΑ25. Τα κέρδη των αριστερών κομμάτων όμως κάθε άλλο παρά βέβαια είναι.
Πάντως, ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η μάζα των απογοητευμένων προοδευτικών πολιτών που έχουν μετακινηθεί στην αδιευκρίνιστη ψήφο και την αποχή. Αυτοί συνιστούν το κλειδί των πολιτικών εξελίξεων.
