Όλες οι τροφές μπορούν να προκαλέσουν τερηδόνα ή φθορές στο σμάλτο των δοντιών. Όμως, δεν προκαλούν όλες το ίδιο κακό, ενώ κάποιοι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι από άλλους.
Στο στόμα μας ζουν περισσότερα από 700 είδη βακτηρίων, κάποια από τα οποία βοηθούν, ενώ άλλα είναι βλαβερά. Τα δεύτερα, διασπούν τα σάκχαρα από τις τροφές και τα ροφήματα, με αποτέλεσμα την παραγωγή οξέων, τα οποία με τον καιρό προκαλούν φθορές στα δόντια.
Ποιες είναι όμως οι τροφές που προκαλούν το μεγαλύτερο κακό στα δόντια μας; Η αυτονόητη, πρώτη απάντηση, είναι οι τροφές με πολλή ζάχαρη, ανάμεσά τους πολλές επεξεργασμένες. Τα γλυκά, οι συμπυκνωμένοι χυμοί και τα αναψυκτικά είναι στην κορυφή της λίστας.
Τροφές που είναι κολλώδεις, όπως τα ζελεδάκια, τα αποξηραμένα φρούτα και τα σιρόπια, επίσης προκαλούν κακό στα δόντια. Κολλάνε στις εσοχές των δοντιών ή στα κενά ανάμεσά τους. Όταν η υπερβολική ζάχαρη παραμένει στα δόντια, τα βλαβερά βακτήρια μπορούν να την αποθηκεύσουν και να συνεχίσουν να παράγουν οξέα για ώρες αφού έχουμε φάει.
Συγκεκριμένα ροφήματα, όπως αναψυκτικά με ζάχαρη, χυμοί, ενεργειακά ποτά και μιλκσέικ επίσης είναι από τους μεγάλους «εχθρούς» των δοντιών. Στη λίστα είναι ακόμα και το ανθρακούχο νερό, ο καφές και βέβαια τα αλκοολούχα, τα οποία συχνά τα απολαμβάνουμε με πρόσθετα που περιέχουν ζάχαρη.
Κάποια φρέσκα φρούτα, λαχανικά ή πλούσιες σε άμυλο τροφές- όπως τα εσπεριδοειδή, οι πατάτες, το ρύζι, ή ακόμα και μπανάνες- πολλές φορές χαρακτηρίζονται κακές για τα δόντια, γιατί ενδέχεται να περιέχουν σάκχαρα ή οξέα τα οποία μπορεί να φθείρουν τα δόντια μας.
Όμως, οι τροφές αυτές περιέχουν και θρεπτικά συστατικά, τα οποία ενισχύουν τη συνολική υγεία μας, κάτι που μπορεί να ωφελήσει τα δόντια μας, επισημαίνει η δρ. Dorota Kopycka-Kedzierawski, οδοντίατρος του University of Rochester Medical Center, μιλώντας στους New York Times. Έτσι, μπορεί να είναι τροφές με ζάχαρη, ή που κολλάνε στα δόντια, αλλά τα «ανταλλάγματα» αξίζουν, συμπληρώνει.
Αν βουρτσίζουμε τα δόντια μας δύο φορές την ημέρα- πρωί και βράδυ- και χρησιμοποιούμε νήμα καθημερινά, τα θρεπτικά οφέλη αυτών των τροφών υπερτερούν του κινδύνου για βλάβες στα δόντια. Αν και σε ό,τι αφορά τα φρούτα, η δρ. Kopycka-Kedzierawski σημειώνει ότι είναι «καλύτερο να τα τρώμε, παρά να τα πίνουμε», επειδή πολλοί χυμοί- είτε αγοραστοί, είτε τα σπιτικά smoothies- έχουν πρόσθετα σάκχαρα.
Οι συμβουλές των ειδικών για να προλάβουμε την τερηδόνα στα δόντια
Πέρα από το βούρτσισμα και το νήμα, οι ειδικοί δίνουν και μερικές άλλες συμβουλές για το πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα δόντια μας.
Αποφύγετε τα σνακ: Το σάλιο είναι μία από τις μεγαλύτερες προστατευτικές δυνάμεις για τα δόντια μας. Αλλά κάθε φορά που τρώμε ή πίνουμε κάτι, πρέπει να περάσουν 20-30 λεπτά ώστε το σάλιο να φτάσει σε προστατευτικά επίπεδα. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να πίνουμε νερό αφού έχουμε φάει ή απολαύσει ένα ρόφημα.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ μπορεί να περιορίσει τη σιελόρροια, δυσκολεύοντας το σώμα να «καθαρίσει» υπολείμματα από τα δόντια μας.
Κάποιες παθήσεις ή φάρμακα επίσης μπορούν να περιορίσουν την παραγωγή σάλιου ή να αλλάξουν την ποιότητά του, όπως φυματίωση, χημειοθεραπεία, αιμοκάθαρση, αντισταμινικά και φάρμακα για την αρτηριακή πίεση.
Επιλέξτε υποκατάστατα της ζάχαρης: Είναι πολύ καλή κίνηση για τα δόντια. Υποκατάστατα όπως η ασπαρτάμη δεν μεταβολίζονται από τα βακτήρια όπως τα κανονικά σάκχαρα, οπότε δεν συμβάλλουν στην τερηδόνα. Όμως, τα αναψυκτικά διαίτης προκαλούν απομετάλλωση των δοντιών.
Μασήστε τσίχλα χωρίς ζάχαρη, με ξυλιτόλη: Οι αλκοόλες σακχάρου, όπως η ξυλιτόλη, έχουν αντιμικροβιακές ιδιότητες που μπορούν να επιβραδύνουν την παραγωγή οξέων από τα βακτήρια του στόματος.
Πιείτε συγκεκριμένα είδη τσαγιού: Υπάρχουν αποδείξεις ότι το μαύρο και το πράσινο τσάι μπορούν να βοηθήσουν να αποτρέψουν την τερηδόνα. Αλλά δεν πρέπει να προσθέτουμε ζάχαρη.
Πηγαίνετε τακτικά στον οδοντίατρο: Αν επισκεπτόμαστε κάθε έξι μήνες στον οδοντίατρο, μπορούμε να προλάβουμε νωρίς την τερηδόνα, προτού η κατάσταση γίνει σοβαρή.
