Μορφή χιονοστιβάδας λαμβάνουν το τελευταίο διάστημα τα περιστατικά βίας ανηλίκων σε ολόκληρη τη χώρα προκαλώντας σωρεία ερωτημάτων ως προς την προέλευση αυτής της έντασης που εκτονώνεται με ξυλοδαρμούς και άγριες επιθέσεις εντός αλλά και εκτός σχολείων.
Η parent coach Εκπαίδευση Γονέων, μητέρα παιδιών στην εφηβεία και δημιουργός της ιστοσελίδας για γονείς momstories.gr, Eύη Σταθάτου, μίλησε στο Dnews για την έκρηξη βίας ανηλίκων, επιχειρώντας να αποδώσει τους λόγους οι οποίοι ωθούν τα παιδιά αλλά και τους εφήβους σε ξεσπάσματα βίαιης επιθετικότητας αδιαφορώντας για τη σωματική ακεραιότητα των ανήλικων θυμάτων τους.
Βία ανηλίκων: «Φοβόμαστε τι μπορεί να συμβεί και στα δικά μας παιδιά»
Όπως εξομολογείται «Ούσα μαμά εφήβων, ανησυχώ και προβληματίζομαι. Βία στα σχολεία μεταξύ μαθητών, βία στους αθλητικούς χώρους και φυσικά στους δρόμους. Βία μεταξύ παιδιών που ίσα που πάτησαν με το ένα πόδι στην έφηβη ζωή και ακόμη δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν ούτε τα ίδια αλλά ούτε και τους άλλους.
Η κατάσταση είναι πράγματι εξαιρετικά δύσκολη για τους σημερινούς γονείς που θέλουμε να θωρακίσουμε τα παιδιά μας απέναντι σε περιστατικά bullying, προσπαθούμε να τα βοηθήσουμε να βρουν το θάρρος και να αισθανθούν αυτοπεποίθηση για να μπορέσουν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, και την ίδια στιγμή εμείς οι γονείς φοβόμαστε για το τι μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να τους συμβεί αν απαντήσουν, αν αντιδράσουν, αν δεν ανεχτούν συμπεριφορές που τους προσβάλουν.
Τα ίδια τα παιδιά είναι πια μπερδεμένα για το πώς πρέπει να συμπεριφερθούν και να αντιδράσουν. Πόσα παιδιά γίνονται σχεδόν καθημερινά μάρτυρες περιστατικών βίας. Έφηβοι βγαίνουν βόλτα και σχεδόν πάντα έχουν να διηγηθούν για συμμορίες, καβγάδες μεταξύ παιδιών και ξυλοδαρμούς που είδαν μπροστά τους. Και το πιο λυπηρό από όλα, αυτό που πραγματικά με σοκάρει, είναι η ατάραχη παρουσία άλλων εφήβων σε τέτοια σκηνικά βίας, που παρακολουθούν χωρίς τρόμο, σαν να βλέπουν μια ταινία, χωρίς καμία διάθεση να βοηθήσουν το θύμα, αλλά ούτε και να αποχωρήσουν. Μοναδική τους πρωτοβουλία η βιντεοσκόπηση της σκηνής με το κινητό τους, η διάδοση του περιστατικού και η ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.»
«Οι γονείς χάσαμε την σύνδεση με τα παιδιά και εκείνα βρήκαν παρηγοριά στις οθόνες»
Ερωτηθείσα για το πού αποδίδει η ίδια την απότομη «έκρηξη» βίας ανηλίκων απαντά ότι «Ζούμε σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από αυτόν που μεγαλώσαμε. Για όλους εμάς τους σημερινούς γονείς η κοινωνική πίεση είναι μεγάλη, οι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής πολύ γρήγοροι. Ξυπνάμε και κοιμόμαστε με ένα άγχος, να προλάβουμε, να καταφέρουμε, να τα βγάλουμε πέρα. Και κάπου εκεί χωρίς να το θέλουμε, χάνουμε τη σύνδεση με τα παιδιά μας, χάνουμε τον ποιοτικό χρόνο μαζί τους, τη δική μας ανάγκη και την ανάγκη των παιδιών μας για επικοινωνία.
Δυστυχώς όμως το κενό αυτό που δημιουργείται στη σχέση μας δεν αργεί να καλυφθεί. Γιατί ζούμε στην εποχή που η τεχνολογία, μαζί με όλα τα καλά που έχει επιφέρει, καταφέρνει να τρυπώσει στις ζωές των παιδιών μας και να λειτουργήσει ως το δια μαγείας «φάρμακο» που έρχεται να επουλώσει τις πληγές, να γεμίσει το χρόνο, να διασκεδάσει, να χαλαρώσει. Και το κάνει ανεξέλεγκτα, χωρίς πλαίσιο, χωρίς φίλτρο, χωρίς φρένο.
Και τα παιδιά μαθαίνουν να ζουν μέσα σε αυτόν τον «μαγικό» κόσμο που όλα γίνονται γρήγορα με το πάτημα ενός κουμπιού, εκεί που όλα επιτρέπονται και είναι αποδεκτά. Εκεί που η βία είναι μέρος του παιχνιδιού και πια δεν σοκάρει, δεν τρομάζει. «Με σκότωσες», «πέθανα», ακούς να φωνάζουν δεκάχρονα παιδιά που ταυτόχρονα γελάνε και διασκεδάζουν.
Ναι, οι οθόνες και ο αυξημένος χρόνος έκθεσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κάνει τη ζημιά. Όμως πίσω από αυτή την εξαρτημένη σχέση των παιδιών μας, κρύβεται η δική μας έλλειψη συναισθηματικής στήριξης στα παιδιά μας, η δική μας απουσία, η δική μας ανάγκη για ξεκούραση. Κρύβεται το δικό μας βόλεμα όταν είμαστε κουρασμένοι μετά από μια δύσκολη μέρα και δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε με τα παιδιά μας γιατί τα απασχολεί ήδη η οθόνη, «η δωρεάν babysitter μας», και έτσι δεν βαριούνται, δεν παραπονιούνται, δεν τσακώνονται. Και μπορούμε και εμείς ανενόχλητοι να χαζέψουμε στο δικό μας κινητό, να σκρολάρουμε, να γελάσουμε και να χαλαρώσουμε χωρίς φωνές και φασαρία.
Κρύβεται το δικό μας βόλεμα όταν βγαίνουμε για φαγητό και προκειμένου να μπορέσουμε να συζητήσουμε οι ενήλικες χωρίς φασαρία, προτρέπουμε τα παιδιά μας να απασχοληθούν με το κινητό τους. Και τελικά τα παιδιά, δεν μιλάνε μεταξύ τους, δεν παίζουν, σηκώνουν μόνο το βλέμμα τους για να φάνε το φαγητό τους και έπειτα συνεχίζουν απερίσπαστα.
Κρύβεται το δικό μας βόλεμα σε κάθε στιγμή έντασης του μικρού παιδιού μας που για να αποφύγουμε τη δύσκολη διαχείρισή της, θα προτιμήσουμε να πάρουμε τη βοήθεια της οθόνης για να το ηρεμίσουμε. Κρύβεται το δικό μας βόλεμα σε κάθε μικρή ή μεγάλη στιγμή που η σχέση μας με τα παιδιά μας χρειάζεται δουλειά, κόπο, χρόνο, επικοινωνία.
Και «η δωρεάν babysitter» μας ολοένα και καταλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερη θέση στη ζωή και στην ψυχή των παιδιών μας, τα διασκεδάζει, τα μαθαίνει, τα ενημερώνει.
Και έπειτα τι; Έπειτα τα παιδιά σταματάνε να παίζουν, βαριούνται τα πραγματικά παιχνίδια, δεν έχουν πια υπομονή, αφού στις οθόνες όλα γίνονται τόσο γρήγορα. Και οι έφηβοι βγαίνουν στους δρόμους και την βία πια την παρατηρούν, την αναπαράγουν, την απολαμβάνουν. Γιατί δεν τους τρομάζει. Οι έφηβοι την αναπαράγουν πια τη βία, γιατί δεν καταλαβαίνουν ότι στην πραγματική ζωή αυτός που πεθαίνει, δεν ξαναζωντανεύει όπως στα ηλεκτρονικά παιχνίδια.»
Πώς οι γονείς θα επανακτήσουν τις σχέσεις με τα παιδιά
Φτάνοντας στο καίριο ερώτημα του πώς και με ποιες κινήσεις οι γονείς θα ξαναχτίσουν σχέσεις επικοινωνίας και σύνδεσης με τα παιδιά τους η κα Σταθάτου ξεκαθαρίζει ότι «Είναι επιτακτική ανάγκη, ίσως τώρα περισσότερο από ποτέ, να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τα παιδιά μας και να τους διαθέσουμε το χρόνο μας και την ενέργειά μας. Να είμαστε παρόντες στις ανάγκες τους και να γίνουμε εμείς ο χρόνος ψυχαγωγίας τους. Να δημιουργήσουμε έναν ανοιχτό και ασφαλή διάλογο με τα παιδιά μας, ώστε να νιώθουν άνετα να μας μιλούν για τις ανησυχίες τους και τις εμπειρίες τους. Το να είμαστε συναισθηματικά διαθέσιμοι και χωρίς κριτική θα τα βοηθήσει να μας εμπιστεύονται. Να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν ενσυναίσθηση, να μπορούν να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων και να αντιδρούν με σεβασμό στις δικές τους κοινωνικές σχέσεις.
Να ενισχύσουμε την οριοθετημένη χρήση των social media και των οθονών γενικότερα. Να μιλάμε στα παιδιά για τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν, να τα μάθουμε να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια και κυρίως να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν ότι χρειάζεται να βάζουν πάντα το δικό τους φίλτρο λογικής σε όλα όσα παρακολουθούν και βλέπουν.
Να θέτουμε σαφή και σταθερά όρια σχετικά με το ποια είναι η αποδεκτή συμπεριφορά, επισημαίνοντας με κάθε αφορμή ότι η βία δεν είναι λύση. Η συνέπειά μας στην εφαρμογή των ορίων που βάζουμε είναι αυτή που θα δώσει στα παιδιά μας την αίσθηση ασφάλειας που χρειάζονται.
Να γίνουμε εμείς το πρότυπο της συμπεριφοράς τους. Τα παιδιά μαθαίνουν κυρίως από αυτά που βλέπουν. Είναι σημαντικό εμείς οι γονείς να λειτουργούμε ως πρότυπα σεβασμού, διαχείρισης θυμού και επίλυσης των δικών μας συγκρούσεων χωρίς τη χρήση βίας. Με την υποστήριξη, την καθοδήγηση και την ενεργή παρουσία μας στη ζωή των παιδιών μας θα τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις και να μάθουν να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να τους προσφέρουμε συναισθηματική ασφάλεια. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να είμαστε εκεί, να προλάβουμε και να αντιμετωπίσουμε τη βία.»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
